48
Φαινόμενα: Φαινόμενα δέ κάλλη τάς τῶν ἱερῶν οἴκων διακοσμήσεις λέγει, καί διεξοδικάς μαθητείας τάς τῶν ἁγίων Γραφῶν ἀναγνώσεις· διακοσμήσεων δέ τάξεις τούς τῶν ἱερέων βαθμούς. Σημείωσαι δέ, ὅτι τά ὁρώμενα κάλλη εἰκόνες εἰσί τῶν ἀοράτων διακόσμων, ὡς δηλοῖ καί ὁ Ἀπόστολος ἐν τῇ πρός Ἐβραίους, τά περί τῆς σκηνῆς θεωρῶν, καί Μωϋσῆς ἀκούων, «πάντα κατά τόν τύπον τόν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει ποίησον».
Τάς διεξοδικάς: ∆ιεζοδικαί εἰσι μαθητεῖαι αἱ διά τῶν ὁρωμένων καί διά πραγμάτων πλατύτεραι ἀποδείξεις τῶν νοητῶν ἑνιαίως καί ἀθρόως ταῖς νοήσεσιν ἐπιβαλλόντων.
Ἕξεως: Ἐκεῖ ἕξεις εἰσί τά θεῖα διατάττουσαι· ἕξις δέ ἐστι ποιότης ἔμμονος. Ἐνταῦθα δέ καί ἐκκλησιαστικαί τάξεις τάς ἕξεις, ἅτε ἀσωμάτους, ἐξοικονίζουσιν· αἱ γάρ ἕξεις ἀσωμάτων εἰσί. Σημειωτέον, ὅτι ἡ παρ ' ἡμῖν τοῖς ἀνθρώποις τελουμένη ἱερατική μυσταγωγία μίμησίς ἐστι τῆς οὐρανίου ἱεραρχίας.
Ὑπερκοσμίως: Τό ὑπερκοσμίως οὐκ αἰσθητῶς νοητέον, ἀλλά νοητῶς καί ὑπέρ τόν καθ' ἡμᾶς κόσμον.
Ἱερογραφικαῖς: Τουτέστιν ἐν τοῖς ἱερῶς περί αὐτῶν συντεθεῖσι λόγοις ἐν ταῖς Γραφαῖς.
Ἡμᾶς ἀνάγοι: Σημειωτέον, πῶς ἀναγόμεθα εἰς θεολογίας, καί ὅτι ὁ Χριστός ἡμᾶς ἀνάγει.
Ἀκρότητας: Οὐδέν ὡς ἔτυχεν ὠνόμασται παρά τοῦ μακαρίου τούτου, ἀλλά πολυμαθῶς καί κυρίως μετά τῆς εὐσεβείας· ἐπειδή οὖν τήν παρ' ἡμῖν ἱεράν διάταξιν διά συμβόλων ὑλαίων καί ἐξοδικῶν καί πλάσεων εἶπε τελεῖσθαι πρός τόν ἡμῖν ἐφικτόν τύπον, οὖσαν καί μίμημα τῆς παρ' ἀγγέλοις ἱερᾶς διακοσμήσεως, 14Ε_206 εἰκότως τήν παρ' ἐκείνοις ἱεροφαντίαν ἀκρότητα κέκληκεν· ἀκρότητα γάρ εἱώθασι καλεῖν οἱ περί ταῦτα σχολάσαντες ἑκάστης οὐσίας τό καθαρώτατον καί ἐξ οὗ ἤρτηται προσεχῶς, τουτέστιν ἐχομένως, ἡ οὐσία· ὡς φέρε εἰπεῖν, ψυχῆς ἀκρότης ὁ νοῦς αὐτῆς ὁ καθαρώτατος, καί ἔρωτος ἀκρότης ὁ τῶν ἀναβεβηκότων καί θειοτάτων διάπυρος ἔρως· καί τῆς καθ' ἡμᾶς οὖν ἱεραρχίας καί μυστηριώδους διακοσμήσεως ἀκρότης τό καθαρώτατον αὐτῆς, ἐξ οὗ ἀνῆπται, καί τό ἐγγύς συντεῖνον ἀϋλίας· τό οὖν ἀκραιφνέστατον ἐν ἡμῖν σύμβολον, ἡ ἀκρότης τῶν ἀτυπώτων καί ἁπλῶν καί ἀσωμάτων μυστηρίων, ᾖ ἡ ἱεραρχία συναπτομένη ἐπιβατεύει, οἱονεί τῇ παρά ἀνθρώποις ἱεροφαντίᾳ· καί διά τῶν εἰκόνων ἀνάγει ἐπί τά καθαρά θεάματα τῆς νοητῆς τελετῆς ἀκρότητος λεγομένης εἰκότως τῶν ἐνθάδε σωματικῶν τε καί ὑλοειδῶν.
ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'
§ 1. α'. Ἐκφαντορίαν: Ἐκφαντορίαν λέγει τήν ἐξάγγελσιν· πρόδηλον δέ, ὅτι
τήν διά συμβόλων καί τύπων, ἅτινα καί πλάσματα εἶπεν· ἁπλότητα δέ τό τῆς φύσεως ἄϋλον.
β'. Ἠπίστατο γάρ, ὅτι ἀνυμνῶν τούς ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἱερούς νόας, ὡς αὐτός φησι κατά τήν Γραφήν, ἀνάγκην εἶχεν εἰπεῖν περί ζώων θηριομόρφων καί ἀετῶν καί τῶν ἄλλων οἷς ἀπεικάζουσιν αἱ θεῖαι Γραφαί τάς ἀρχαγγελικάς δυνάμεις· λέγει γάρ· «ἵνα μή καί ἡμεῖς, ὡς οἱ πολλοί, νομίζωμεν ἀνιέρως μή ἔχειν ἐξήγησιν τάς τῶν πολυπροσώπων καί πολυπόδων τάξεις ἐν οὐρανοῖς»· ταύτας οὖν διασαφῆσαι προῄρηται κατά τήν τῶν ἱερῶν λογίων ἐκφαντορίαν.
14Ε_208 Ἀτεχνῶς: Μεγάλως, ἤ παντοίως, ἤ ἀληθῶς, ἤ ἁπλῶς.