51

ἐποίησαν οἱ θεολόγοι, μηδενί τῶν νοητῶν αὐτάς ὁμοιώσαντες, ἀλλ' ἐκ τῶν αἰσθητῶν, ἅπερ καλεῖ ἄτιμα, τήν τούτων λαβόντες ἐμφέρειαν, τοῦτο πρός τιμήν αὐτῶν πεποιηκότες, ἵνα πλασματώδης καί οὐκ ἀληθής γένηται τούτων ἡ μίμησις εἰ γάρ ὁ λεοντόμορφος λεγόμενος καί πολύπους καί πολύπτερός ἐστι καί λογικός καί ἄϋλος, πῶς οὐ δῆλον, ὅτι ὑπερκοσμίως ὑπερβέβηκε τά ὑλικά καί παρ' ἡμῖν νοούμενα;

Εἰς μέν γάρ τάς τιμιωτέρας: Ἰδού καί ἕτερος λογισμός, δι' ὅν τοιαύταις ὁμοιότησιν ἡ Γραφή περί τῶν οὐρανίων ἐχρήσατο· εἰ γάρ τιμιωτέροις ἐχρήσατο πλάσμασιν, οἷον χρυσοειδεῖς ἤ ἐπαστράπτοντας λέγουσα εἶναι τάς θείας δυνάμεις, πάντως ἄν ἐπείσθησαν οἱ ἀκούοντες ἐκ τῶν παρά ἀνθρώποις τιμιωτέρων τό πιστόν λαμβάνοντες· νῦν δέ τά ἀπεμφαίνοντα καί αἰσχράς εἰκόνας παρενέβαλεν, ἵνα, ἀκριβῶς εἰδότες, ὅτι οὔκ εἰσι τά τοιαῦτα, ζητήσωμεν τήν ἀλήθειαν τῶν ὄντων.

Ἀβλαβῶς: Αἱ γάρ λεγόμεναι πυρός φλόγες θεῖαι οὐσίαι οὐ καυστικαί, ἀλλά ζωτικαί εἰσιν.

Αἰσχράς: Πῶς γάρ οὐκ αἰσχρόν τό ἐξ ὑλικῶν εἶναι τά σύμβολα τῶν νοητῶν; 14Ε_218 Θεάματα: Θεάματα λέγονται τά μετά θαύματος ὁρώμενα. Καί γάρ ὁ θυμός. Ὅτι οὐχ ἁπλῶς ἀλογίας ἔμπλεως ἡ θυμοειδής κινησις, ἀλλ'

ἐπί τῆς ἀλόγου φύσεως. Ἀναγνωστέον τόν τελευταῖον λόγον τοῦ βιβλίου, ὅν εἶπεν εἰς τήν ὀπτασίαν τῶν ἁγίων χερουβίμ· ἐκεῖ γάρ καί ταῦτα πάντα πλατέως διαγεγύμνασται.

Τό μηδέ ἕν τῶν ὄντων: Σημείωσαι, ὅτι οὐδέν τῶν ὄντων ἐστέρηται τῆς τοῦ καλοῦ μετουσίας· σημειωτέον οὖν τί νοεῖται ὁ θυμός ἐπί τῶν ἀλόγων, καί τί ἐπί τῶν λογικῶν, καί τί ἐπιθυμία ἑκατέρων.

Λογιότητα: Σημειωτέον, ὅτι καί ἐπί ἀγγέλων λογιότητα λέγει· ἀμείλικτον δέ, ἤτοι ἀνένδοτον καί ἀχαύνωτον.

Ἐπιθυμίαν: Ὅτι ἡ ἐπιθυμία τῶν νοητῶν ἔρως ἄσχετός ἐστι περί τόν Θεόν, ὅπερ καλεῖ ἀϋλίαν.

∆ιά τόν ἀμιγῆ: Ἀμιγῆ φησι τόν καθαρόν καί εἰς οὐδέν ἕτερον ἐσχολακότα· ὁ γάρ θείῳ ἔρωτι περιδεδραγμένος ὅλος ἐστίν αὐτοῦ, καί εἰς τό ἐφετόν μόνον ἀνατείνεται, παρά μηδενός κωλυόμενος μεταβατικοῦ καί σωματικοῦ λόγου. Ἀλογίαν δέ φάσκοντες εἶναι ἐν ταῖς ἀσωμάτοις οὐσίαις, οὐκ ἀνοησίαν αὐταῖς ἐνυβρίζομεν ἐν τῷ διά τῶν λεοντείων μορφῶν καί τῶν μοσχείων καί τῶν ὀρνιθείων, ὡς ἐπί τοῦ ἀετοῦ, ἀλόγων τύπους καί σύμβολα λέγειν, πρέπειν τοῖς οὐρανίοις τάγμασιν, ἀλλά μυστικῶς τό ἐξηλλαγμένον τοῦ κατ' ἐκείνους λογικοῦ πρός τό καθ' ἡμᾶς σημαίνομεν· ἡμεῖς γάρ τό λογικόν παριστῶμεν διά τοῦ τῆς γλώττης ὁργανικοῦ καί τῶν φωνητικῶν τύπων, τύπτοντες τόν ἀέρα τῷ διαλεκτικῷ καί τοῦ λόγου μεταβαίνοντος ἐξ ἡμῶν εἰς τάς τῶν ἀκροωμένων ἀκοάς ἐκ σώματος εἰς 14Ε_220 σῶμα, καθά φησι καί ὁ θεῖος Βασίλειος ἐν τῷ περί τοῦ, Πρόσεχε σεαυτῷ, λόγῳ· ἐκεῖ δέ οὐχ οὕτως, ἀλλ' ἐν ἀσωματίᾳ τυγχάνοντες καί εἰς ἀλλήλους χωροῦντες καί ἀποχωροῦντες, παντός λόγου τρανότερον τάς ἀλλήλων νοήσεις κατοπτεύοντες, ἀλλήλοις ὥσπερ διαλέγονται, διά σιγῆς τοῦ λόγου μεταδιδόντες ἀλλήλοις.

Ἀπόκλισιν: Ἀντί τοῦ ἀπόνευσιν. α'. Μεταβατικοῦ: Μεταβατικός ὁ ἡμέτερος λόγος ὁ προφορικός, ὡς ἀπό τοῦ

λέγοντος διαβαίνων πρός τόν ἀκούοντα· σωματικοῦ δέ πρός ἀντιδιαστολήν τοῦ ἐνδιαθέτου· οὗτος γάρ οὔτε σωματικός, οὔτε μεταβατικός.

β'. Ὕλης: Ἀτιμοτάτην ὕλην φησί τήν σωματοειδῆ ἅπασαν φύσιν, πρός ποικίλα εἴδη ἔμψυχά τε καί ἄψυχα καί λοιπά ὑπό Θεοῦ διακοσμηθεῖσαν· νοεράν δέ