81

καί τοῦ προσελθόντος, εἴσω τῆς ἐκκλησίας, δεξάμενος αὐτόν ὡς πρόβατον ἀπολωλός· αὐτοῦ τοῦτον ἐκ πλάνης ἐπιστρέφοντος· ὁ γάρ ἀνάδοχος πιστός ἦν, καί οὐκ ἐδεῖτο εἰσδεχθῆναι· νῦν εὐχαριστεῖ τῷ Θεῷ ὁ ἱερεύς. Εἰ γάρ οὕτω συντεθείη, τοῖν ἀνδροῖν εἰσδεξάμενος, σόλοικον ἔσται πάνυ.

Ἐσέφθη: Ἀντί τοῦ ἐσεβάσθη., ∆ιά νοερᾶς: Νοεράν εὐχαριστίαν φησί τήν σιωπηλήν καί ἐν τῷ νῷ γινομένην,

σωματοειδῆ δέ, κλίνων τήν κεφαλήν καί προσκυνῶν τόν Θεόν. § 4. Πᾶσαν ἱεράν διακόσμησιν: Τουτέστιν ὅλον τόν κλῆρον. (14Ε_346> ζ'. Ὕμνον τινά. Σημείωσαι, ὅτι ἐκ πάσης τῆς Γραφῆς δυνατόν

ὕμνον προσφέρειν τῷ Θεῷ οὐ μήν ἐκ μόνου τοῦ ∆αυίδ. Ἄλλως ὕμνον τινά, ἤ τήν ὠδήν Μαρίας τῆς ἀδελφῆς Μωσέως, «ἄσωμεν τῷ Κυρίῳ», ἤ τόν τριακοστόν τρίτον τοῦ ∆αυίδ ψαλμόν, ἤ μέρος τούτου, «προσέλθετε πρός αὐτόν, καί φωτίσθητε».

Ὁλικήν γενέσθαι: Ὁλικήν προσέλευσιν τήν ἐξ ὅλης ψυχῆς· φησι. Κελεύει τοῖς ἱερεῦσι: Σημείωσαι, ὅτι ἱερεῖς καλεῖ τούς ὑποβεβηκότας τῶν

ἐπισκόπων, τουτέστι τούς πρεσβυτέρους καί διακόνους αὐτούς οὕτως ὀνομάζων· αὐτοί γάρ ὀνοματογραφοῦσι τούς νεοφωτίστους.

ς'. Τόν ἄνδρα: Σημείωσαι καί περί τῆς ἀπογραφῆς τοῦ βαπτιζομένου καί τοῦ ἀναδόχου.

Ἐκκλησίας συμπληρωσάσης: Τουτέστι ἐπί τῇ τοῦ Ἀμήν ἐκφωνήσει. Ὑπολύει μέν αὐτόν: Περί τῶν ἐν τῷ θείῳ βαπτίσματι τελειουμένων. Καί ἀπαμφιέννυσιν: Ἐνταῦθα οὐ πᾶσαν τήν ἐσθῆτα ἀπαμφιέννυσιν, ἀλλ'

ἀφίησιν ἕν ἱμάτιον, ὡς δηλοῖ ἐφεξῆς· διά τῶν λειτουργῶν δέ, τουτέστι τῶν διακόνων.

Μετάγει πρός ἕω: Ὧδε ὡς εὐχόμενον καί αἰτοῦντα ποιεῖ· ἐν δέ τῷ πρός δυσμάς σχήματι ὡς ἀπωθοῦντα τά ἔργα τοῦ σκότους. Σημείωσαι, ὅτι τότε οἱ διάκονοι μόνοι ἐξέδυον τούς ἐπί τό βάπτισμα, οἱ δέ πρεσβύτεροι τά λοιπά ἐποίουν, ἅ νῦν οἱ διάκονοι ποιοῦσιν, ὡς ἔγνως πρό μικροῦ· καί ἐν τοῖς ἑξῆς δέ εὑρήσεις, ὅτι λειτουργούς τούς διακόνους καλεῖ, τούς δέ πρεσβυτέρους ἱερεῖς.

ζ'. Τῶν λειτουργῶν: Λειτουργούς λέγει τούς διακόνους. Μητέρα τῆς υἱοθεσίας: Μητέρα τῆς υἱοθεσίας τήν κολυμβήθραν καλεῖ. (14Ε_348> Τό ἱερόν τῆς τῶν θεολήπτων: Οὕτω τήν λέξιν συντακτέον· τό

ἱερόν μελῴδημα τῆς ἐπιπνοίας τῶν θεολήπτων προφητῶν ἵνα ᾖ· καί τό λοιπόν ὁ ἐπίσκοπος, εἰπών τό ἱερόν μελῴδημα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ὅπερ ἅγιον Πνεῦμα ἡ ἐπίπνοιά ἐστι τῶν θείων προφητῶν, δέχεται τόν ἄνδρα· οὐ γάρ τό ἱερόν μελῴδημα τῶν προφητῶν φησιν· πάντες γάρ οἱ προφῆται εἶπον τό ἕν ἄσμα· ἔστι δέ ὁ εἰκοστός ὄγδοος ψαλμός· «Φωνή Κυριου ἐπί τῶν ὑδάτων», καί τό « Ἀλληλούϊα».

Κατάλληλον: Τουτέστι λευκήν. Τῷ θεουργικωτάτῳ: Γρ. ἐν ἄλλῳ, θεολογικωτάτῳ. Οὐ χρή φησί, τόν

ἐντυγχάνοντα τοῖς Περί τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας λόγοις τοῦ πατρός ξενίζεσθαι, εἰ παρά τήν νυνί κρατοῦσαν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τάξιν ἐν ταῖς τῶν μυστηρίων τελεταῖς παρηλληγμένα λέγει τινά· ὥσπερ καί ἐνταῦθα μετά τήν χρίσιν τοῦ μύρου τήν τῆς ἁγίας κοινωνίας μετάληψιν εἰσάγει γίνεσθαι. Εἰκός γάρ ἦν ταῦτα, τῇ τῶν χρόνων μέν καταστάσει ἁρμόζειν, νῦν δέ ἀκριβέστερον γίνεσθαι ἐν τῇ τῶν θείων μυστηρίων τελείᾳ λειτουργίᾳ, ἐν ᾗ καί τούς νεοφωτίστους δεῖ μεταλαμβάνειν.

§ 8. Τῷ δέ εἰπεῖν πάλιν ἐπί τήν τῶν πρώτων ἀνατείνεσθαι θεωρίαν, ἤ εὐχήν μετά τοῦτο γίνεσθαι ἠνίξατο, ἤ ὅτι μετά τοῦτο ὁ ἱεράρχης πρός τήν θείαν ἄπεισι λειτουργίαν.

Ἐπί τήν τῶν πρώτων ἀνατείνεται: Ὅ λέγει τοιοῦτόν ἐστιν· ὁ ἐπίσκοπος, τήν εἰκόνα ἐπέχων τοῦ πάντων Θεοῦ, ὥσπερ ὁ Θεός ἐπί τῆς οἰκείας ἑνότητος ἀεί μένων