58

Κύριον, πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ»· καί ἐν τῷ ἑκατοστῷ τρίτῳ· «ὁ ποιῶν τούς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα», καί τά ἑξῆς. Οὐκ ἀντιστρέφει δέ ὁ λόγος· τά γάρ ὑποβεβηκότα οὐκ ὀνομάζεται τῷ τῶν ἀνωτέρων γνωρίσματι, καί ὅτι διά τῶν ὑπερβεβηκυιῶν δυνάμεων αἱ ὑποβεβηκυῖαι μυσταγωγοῦνται.

Ἀποπερατοῦσαν: Τουτέστι τήν ἐσχάτην τάξιν τῶν ἀγγελικῶν διατάξεων. Φαμέν δέ: Ἐρωτήσειεν ἄν τις· Αὗται αἱ τῶν οὐρανίων τάξεις, (14Ε_246> αἱ

ὑπερβεβηκυῖαι, καί κατώτεραι, καί ἔτι ὑφειμέναι οὗτως ἐγένετο, ὥστε τήν μέν ἀνωτέραν εἶναι, τήν δέ κατωτέραν; Καί λέγομεν, ὅτι καί τά νοητά πάντα αὐτεξούσια ἐδημιούργησεν ὁ Θεός· εἰ γάρ ὁ ἄνθρωπος αὐτεξούσιος ἐγένετο, ἐκ χοϊκοῦ φυράματος καί ψυχῆς ὑπάρχων, πόσῳ μᾶλλον αἱ νοηταί δυνάμεις, αἱ μηδέν ἔχουσι γεῶδες ἤ βαρύ, αὐτεξούσιοι ἐγένοντο; Τοῦτο γάρ καί ἡ θεία παρίστησι Γραφή, λέγουσα, τόν διάβολον ἐξ ἀγγελικῆς ἑκουσίως ἐκπεσεῖν τάξεως· καί οὗτος δέ ὁ θεῖος ἀνήρ πρό δύο φύλλων περί ἀγγελικῶν δυνάμεων· ὅτι νοητῶς γάρ ἐπί τό θεομίμητον ἑαυτάς ἀποτυποῦσαι καί πρός τήν θεαρχικήν ἐμφέρειαν ὑπερκοσμίως ἁρῶσαι καί μορφοῦν ἐφιέμεναι τό νοερόν αὐτῶν εἶδος, ἐξ ὦν πάντων δείκνυται, ὡς αὐτοπροαίρετοι καί αὐτεξούσιοί εἰσιν αἱ νοηταί δυνάμεις. Εἰκότως οὖν φησιν, ὅτι ἑκάστη πρός τήν ἀναλογίαν τῆς ἰδίας τοῦ ἀγαθοῦ ἐφέσεως ἐλλάμπεται θείας κατανοήσεις· διά τοῦτο καί τάξεις καλοῦνται, βαθμηδόν, ὥσπερ τῆς ἐν αὐταῖς ἐφέσεως οὔσης. ∆ιά τοῦτο ἐνταῦθα, φησίν, οὐκ ἔχει λόγον, τήν τελευταίαν τάξιν σεραφίμ ἤ θρόνους ὀνομάζειν. Σημείωσαι δέ διά τί καλοῦνται πάντα τά τάγματα ἄγγελοι· ὅτι οἱ κυρίως ἄγγελοι ἀνάγουσι τούς ἱερούς ἀνθρώπους ἐπί τάς ἐγνωσμένας αὐτοῖς θείας αὐγάς.

Ἀλλ ' ὥσπερ αὕτη: Ἡ τῶν ἀγγέλων δηλαδή τάξις. Τούς καθ' ἡμᾶς: Τῶν ἐποπτικωτάτων μυστηρίων τούτων ἐμφορηθείς ὁ ἱερός

∆ιονύσιος, ἐκκαλύπτει λέγων, ὡς ἡ μέν τελευταία τάξις, ἡ καλουμένη ἄγγελοι, τούς ἐν ἀνθρώποις ἱεράρχας τῶν Ἐκκλησιῶν παιδαγωγικῶς χειραγωγοῦσιν ἐπί τήν πρός Θεόν ἀναγωγήν, τήν δέ κατωτέραν τάξιν αὐτήν, τήν ἡμῶν παιδαγωγόν, καί τάς βαθμηδόν ὑπερκειμένας αἱ ἀνώτεραι ὡς ὑποβεβηκυίας μυσταγωγοῦσι.

Τῆς ἀποκληρούσης: Τουτέστι τῆς τελευταίας, τῆς τῶν ἀγγέλων φημί. Σημείωσαι δέ, ὅτι δοξάζει κοινάς εἶναι πάσας τάς ὀνομασίας τῶν ἐννέα ταγμάτων, ἑκάστου τάγματος, διά τό κοινῶς (14Ε_248> ἐλλάμπεσθαι ἐκ τοῦ θεοειδοῦς εἰς τήν ἐκ Θεοῦ φωτοδοσίαν, εἰ καί μή ὁμοίως. Ἔστι, φησί, κοινῶς ὀνομάσαι πάσας τάς νοεράς καί ἀσωμάτους τάξεις καί καθ' ἕτερον τρόπον, τουτέστι κατά τό θεοειδές, ὅπερ ἐστί κατά τό τῷ Θεῷ ἐοικέναι· καθ' ὅσον ἐφικτόν ἑκάστῃ αὐτῶν· ὥστε πάσας μέν τάς ὑπέρκοσμίους τάξεις θεοειδεῖς καλεῖσθαι, καί ἑτέραν δέ κοινωνίαν ἔχειν πάσας αὐτάς τήν τῆς φωτεινοτάτης ἐλλάμψεως ἐκ Θεοῦ δωρεάν, κἄν πρός τό ἑκάστη ἐφικτόν ἤ ἐπ' ἕλαττον ἤ ἐπί πλεῖον ἡ ἔλλαμψις δίδωται. Ἐν δέ τῷ Περί θείων ὀνομάτων λόγῳ φησίν, ὅτι θεῖοι μόνοι λέγονται οἱ παντός τάγματος ταξίαρχοι.

Ἰδιότητας: Σημείωσαι πῶς ἰδιότητας λέγει τάς ἑκάστης τάξεως ἀναλογίας.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ S' § 1. Μόνην ἀκριβῶς: Ὅτι μόνος ὁ Θεός, ὁ καί θεοποιῶν αὐτούς, οἶδεν

ἀκριβῶς αὐτούς τε καί τάς αὐτῶν λειτουργίας, καί αὐτοί δέ ἴσασιν αὐτούς καί τά ἑαυτῶν. Ἡμεῖς γάρ οὐδέν ἀκριβῶς τῶν κατ' αὐτούς ἐπιστάμεθα, εἰ μή ὅσα ἐκ τῆς θείας ἐδιδάχθημεν Γραφῆς.

Ἐννέα: Σημείωσαι, ὅτι ἐννέα εἰσί τάγματα θεῖα τῶν νοητῶν. § 2. Ἱεροτελεστής: Ἱεροτελεστήν μέν οἰκεῖον εἴωθε καλεῖν ἤ τόν θειότατον

ἀπόστολον Παῦλον, ἤ τόν ἅγιον Ἱερόθεον, ὡς ἐν τῷ Περί θείων ὀνομάτων ἐλέχθη