59

λόγῳ· νῦν δέ οὐδένα ἕτερον ἠγοῦμαι λέγειν αὐτόν, ἤ τόν ἅγιον Παῦλον· οὐδενός γάρ ἦν ἄλλου ἤ αὐτοῦ τοῦ ἄχρι τρίτου οὐρανοῦ φθάσαντος καί τά περί τούτων μυηθέντος.

Πρώτη τριαδική τάξις. Θρόνοι, χερουβίμ, σεραφίμ.

Προσεχῶς: Περί τοῦ Θεῷ ἐγγίξοντος πρώτου τῶν ἱερῶν ταγμάτων. (14Ε_250> Ἁγιωτάτους: Τήν πρώτην τριαδικήν ταύτην καί θεοειδῆ

ταξιαρχίαν ἔστι τόν νουνεχῶς καί ἀξίως Θεοῦ κατοπτεύοντα καταλαβεῖν ἀπό τε τοῦ Ἰεζεκιήλ, ὅς φησι θρόνον πρῶτον, ἐφ' οὗ ὤφθη ὁ Θεός, εἶτα εὐθύς ἐχόμενα τά θεῖα χερουβίμ· παρά δέ τῷ Ἠσαΐα τά ἁγιώτατα σεραφίμ κύκλῳ ἱστάμενα τοῦ Θεοῦ θεωροῦντα. Ταῦτα δέ δηλοῖ τήν ὑπέρ πάντας ἀνωτάτω παρά τόν Θεόν αὐτῶν λῆξιν· σαφηνίζεται δέ ταῦτα σχεδόν παραπλησίως καί ἐν τῇ Ἀποκαλύψει τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, τοῦ ἀποστόλου, εὐαγγελιστοῦ καί θεολόγου.

Ἀμέσως: Ἀμέσως εἴρηται, ἐπειδή οὐκ ἔστιν ἄλλο τάγμα πρό αὐτῆς. Σημείωσαι δέ, ὅτι τούς θρόνους, ἤτοι τά πολυόμματα καί τά πολύπτερα χερουβίμ καί σεραφίμ λέγει ἀνωτέρας εἶναι πασῶν δυνάμεις καί τῆς μιᾶς τριαδικῆς ἱεραρχίας.

Ὁ κλεινός: Τόν ἅγιον Παῦλον αἰνίττεται. Ἐξουσιῶν: Τάς ἐφεξῆς δύο τριαδικάς τῶν νοητῶν ἁγίας ταξιαρχίας κάτωθεν

εἰς ἄνω καταλέγει· πρῶται γάρ εἰσιν αἱ κυριότητες, εἶτα ἑξῆς αἱ δυνάμεις, εἶτα αἱ ἐξουσίαι. Αὐτός δέ τάς ἐξουσίας πρώτας τάξας, μέσας ἔλαβε τάς κυριότητας, καί τῆς τρίτης λειτουργικῆς τριάδος πρῶται αἱ ἀρχαί, εἶτα λοιπόν οἱ ἀρχάγγελοι, καί τό τελευταῖον ἄγγελοι. Νῦν οὖν οὐχ οὕτως αὐτῶν ἐμνημόνευσεν ἐν τῷ ἑξῆς κεφαλαίῳ, ἀλλά κάτωθεν εἰς ἄνω λαβών ὠνόμασεν. Ὁ μέν οὖν Ἀπόστολος ἔν τε τῇ πρός Ρωμαίους καί ἐν τῇ πρός Ἐφεσίους μέμνηται ἐνίων ἀγγελικῶν ταγμάτων, οὐ ταύτην δέ τήν τάξιν ὑφηγεῖται. ∆ηλοῖ δέ ὁ μέγας ∆ιονύσιος, ὅτι ἐν μυστηρίῳ ταῦτα παρέδωκε τοῖς ἁγίοις ὁ θεῖος Ἀπόστολος.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'

§ 1. Πάλιν ἡ ἐπιγραφή κάτωθεν ἐπί τά ὑπέρτερα ἄνεισι (14Ε_252> τά γάρ

τρίτα σεραφίμ, τά δέ δεύτερα χερουβίμ, καί τά πρῶτα θρόνοι. Ἀντιστρόφως οὖν ἐπέγραψεν.

Ἐπωνυμία: Σημείωσαι, ὅτι πᾶν ὄνομα τῶν ἱερῶν σημασίαν περιέχει τῆς τοῦ τάγματος ἰδικῆς ἐνεργείας, ὡς τῶν ἁγίων σεραφίμ καί χερουβίμ τῶν ὀνομάτων αἱ ἑρμηνεῖαι δηλοῦσιν, ἐπειδή οὐκ ἔστιν ἄλλο τάγμα πρό αὐτῆς.

Θεοφανείας: Εἰς γάρ τούς πρώτους ἐργάζονται, ἐνεργούμεναι αἱ πρῶται θεοφάνειαι.

Ἐκφαντορικῷ: Ἀντί τοῦ ἑρμηνευτικῷ καί παραστατικῷ. Θεοειδῶν: Ἐπειδή θεοειδεῖς ἕξεις φησίν ἐπί τῶν θείων νοῶν, οὐ χρή

ὑπολαμβάνειν τόν μέγαν ∆ιονύσιον τάς ἀρετάς ταύτας τάς νοητάς ὡς συμβεβηκός, ἅτε καί ἐφ' ἡμῶν αὐτῶν προσγίνεσθαι λέγειν, ὡς ἄλλη ἐν ἄλλῳ ὑποκειμένῳ, οἱονεί ποιότητα προσγινομένην· τό γάρ συμβεβηκός καί ὑποκείμενον ἐκεῖθεν ἀπελήλαται, ὅτε καί πᾶσα σύνθεσις καί τό τῆς ὕλης ἄμορφον ἐκεῖθεν ἐξώρισται. Εἰ γάρ ἦν ἄλλο ἐν ἄλλῳ, οἷον συμβεβηκός ἐν ὑποκειμένῳ, οὐκ ἄν ἔζη καθ' ἑαυτήν ἡ οὐσία ἐκείνη, οὐδέ θεοῦσθαι καθ' ἑαυτήν ὡς ἐφικτόν ἠδύνατο, διά μόνην τάξιν τήν ὡς ἄλλο ἐν ἄλλῳ φυλαττομένην· αἱ οὖν ἐν αὐτοῖς εἰρημέναι ἕξεις αὐτουσιωμέναι εἰσίν, οὐ μήν ὡς συμβεβηκός ἐν ὑποκειμένῳ, διά τό ἄϋλον. Ὅθεν ὁ μέγας ∆ιονύσιος κάτωθεν ἐν τῷ Περί τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας λόγῳ κεφαλαίῳ τετάρτῳ οὐσιώδεις φησίν εἶναι τάς ἕξεις τάς ἐν αὐτοῖς.