67

ποιουμένου, ἐπί δέ τῶν παχυτέρων οὐχ ὁμοίως, ἀλλ' ἤ πάντῃ ἀδιαδότως ἤ ἀμυδρῶς. Ὅπερ οὖν ἐνταῦθα τό τῆς ὕλης διάφορον ποιεῖ, τοῦτο ἐπί τῆς θείας ἐλλάμψεως ἡ ἀνισότης τῆς αὐτεξουσίου ἐργάζεται ροπῆς.

Ἀνομοιότης: Τουτέστι, τῶν τοῦ νοῦ ὀφθαλμῶν ἡ παρατροπή. (14Ε_284> Ἤ παντελῶς ἀμέθεκτον ποιεῖ: Ὅρα πῶς φησιν ἡμᾶς αὐτούς

αἰτίους εἶναι τοῦ δέξασθαι τήν ἔλλαμψιν τήν θείαν, ἤ ὀλίγον ἤ πολύ αὐτῆς δέχεσθαι, ἤ παντελῶς μηδέν αὐτῆς εἰσδέξασθαι, ὅταν πρός αὐτήν ἀντίτυποι γενώμεθα, οἱονεί σκληροί, ἤτοι λίθινοι· φησίν οὖν ἐν Εὐαγγελίοις αὐτός ὁ Κύριος· «δύναται ὁ Θεός ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ»· ὅπερ γάρ ἡμῖν σκληρόν καί ἀδύνατον, τοῦτο τῷ Θεῷ δυνατόν.

Ἡμεῖς ἀνενεύσαμεν: Σημείωσαι, μάλιστα ἐντεῦθεν ἐπιστομίζεται τήν ἄκαιρόν τινων καί ἀδιάκριτον ἀπαιδευσίαν, οἵ τολμῶσι φάσκειν, τά θεῖα ταῦτα συγγράμματα Ἀπολλιναρίου εἶναι, μή ἐκ τῶν προσώπων ὧν μνημονεύει καταστοχαζόμενοι τῆς ἀρχαιότητος τοῦ ἀνδρός, ἀλλά ψευδεπίγραφον λέγοντες τήν ∆ιονυσίου προσηγορίαν· μηδέ ὅτι νῦν ἐξ εἰδωλολατρῶν εἶπεν αὐτόν ἐπιστρέψαι, καίτοι Ἀπολλινάριος οὐκ ἐκ τοιούτων ἦν.

Ἐπί τό πᾶσιν ἑτοίμως: Ὅτι ὁ Θεός, φύσει ὤν ἀγαθός, ἕτοιμον ἑαυτόν τοῖς πᾶσι παρέχει εἰς τό μεταλαμβάνειν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ καί φωτισθῆναι τήν ψυχήν, λοιπόν τό ἐφ' ἡμῖν ζητεῖται, τό, πῶς ἐρῶμεν μετασχεῖν τῆς γνώσεως αὐτοῦ, ἵνα δειχθῇ τό αὐτεξούσιον· οὐ γάρ αἴτιος τῶν κακῶν ὁ Θεός, ὅπερ ἐστίν ὁ ἐξ αὐτοῦ χωρισμός· ἡ δέ σύνταξις αὕτη· ἐπεί ὅτι γε καί τῶν ἑτέρων ἐθνῶν οὐκ ἔκφυλοί τινες ἐπεστάτουν θεοί, μία δέ πάντων ἀρχή· καί οὕτω τἄλλα, διά μέσου· καί ὅτι καί τῶν ἄλλων ἐθνῶν μία ἀρχή τοῦ Θεοῦ ἦρχε, καί τότε διά τῶν ἰδίων ἀγγέλων ἱεραρχούντων.

Μελχισεδέκ: Σημείωσαι τά περί τοῦ Μελχισεδέκ, ὡς ἱεράρχου ὄντος, καί τῇ δι' ἀγγέλων ὁδηγίᾳ τόν ὄντως ὄντα Θεόν ἐπεγνωκότος· 'ἑπομένους' δέ εἶπε διά τό αὐθαίρετον, καί οὐ κατηναγκασμένον.

(14Ε_286> § 4. Τῷ Φαραώ: Σημείωσαι, ὅτι δ' ἀγγέλων φησί τάς καθ' ὕπνους γενέσθαι ὁράσεις τῷ Φαραώ καί τῷ Ναβουχοδινόσορ, καί τάς τούτων ἐκφαντορίας, ἤγουν ἑρμηνείας.

Θεράποντες: Ὁ μέν Ἰωσήφ τῶν Αἰγυπτίων, ὁ δέ ∆ανιήλ τῶν Βαβυλωνίων, ἀγγέλων τῶν ἐπιστατούντων τοῖς ἔθνεσι τούτοις, βουλῇ Θεοῦ ἀποκαλυπτόντων τά ὁράματα.

Ἀποκληρωτικῶς: Σημείωσαι τήν ἑρμηνείαν τῶν ρητῶν τῆς Μωσέως ᾠδῆς· «ὅτε διεμέριζεν ὁ Ὑψιστος ἔθνη, οὕς διεμέρισεν υἱούς Ἀδάμ, ἔστησεν ὅρια ἐθνῶν κατά ἀριθμόν ἀγγέλων Θεοῦ· καί ἐγενήθη μερίς Κυρίου λαός αὐτοῦ Ἰακώβ, σχοίνισμα κληρονομίας αὐτοῦ Ἰσραήλ»· οὐ γάρ δεῖ, φησίν, οἴεσθαι μερίσασθαι πρός ἑτέρους θεούς ἤ ἀγγέλους τά ἕθνη· οὐ γάρ ἀποκληρωτικῶς ἔλαχε, τῷ Θεῷ μέν Ἰσραήλ, τοῖς δέ ἄλλοις ἀγγέλοις ἰδίως, ὡς μή διακονεῖν αὐτούς εἰς ἄλλο τι τῷ Θεῷ· οἷον φέρε εἰπεῖν, τόδε τό ἔθνους αὐτοῦ, ἤ οὐ σχολάζει ἑτέρῳ τινί πρός Θεόν, ὁ τοῦ ἔθνους ἄγγελος, ἀλλ ' οὐδ' ὁμοτίμως ἤ ἀντιθέτως ἔλαβεν ὁ Θεός τόδε τό ἔθνος, καί ἕκαστος τῶν ἀγγέλων ἴδιον ἔθνος, ὡς ἐν τῷ Ἠσαΐᾳ εἴρηται, ὅτι ὁ διάβολος τά πρός βορρᾶν ὄρη, τουτέστι τά ἐθνη, εἶπεν ἐν ἑαυτῷ ἔχειν καί ἐναντιοῦσθαι τῷ Θεῷ καί εἶναι ὅμοιος τῷ Ὑψίστῳ· πάντα γάρ δοῦλα τοῦ Θεοῦ καί πάντων αὑτός ἄρχει, ἀλλά τούς γινώσκοντας αὐτόν προτιμᾷ, καί διά τοῦτο καί αὐτός λέγεται αὐτῶν ἄρχειν, κἄν ἔχοιεν ἄγγελον ἐφεστῶτα, ὡς ὁ Ἰσραήλ τόν Μιχαήλ. Καί πῶς πάντων ὁ Θεός ἄρχων κατ' ἐξαίρετον τοῦ Ἰσραήλ λέγεται Θεός, καί ὁ Ἰσραήλ αὐτοῦ; Καί λέγομεν, ὅτι ὁ Θεός πάντων (14Ε_288> ἐστί Θεός, τῶν δέ πλησιαζόντων αὐτῷ καί αὐτόν