70

Ταῖς ὑφειμέναις: Κατά κοινοῦ τό 'ἡμᾶς' οἰητέον. Σημείωσαι, πῶς ἀνωτέρω μέν φησιν, ὅτι εἰς τρία διαιροῦνται αἱ ἀγγελικαί τάξεις, εἰς οὐσίαν καί δύναμιν καί ἐνέργειαν, ἐνταῦθα δέ λέγει τόν λόγον, δι' ὅν δυνάμεις πᾶσαι καλοῦνται.

Περισσῶς ἔχουσι καί τάς: ∆οκεῖ πως ἐνταῦθα λέγειν, ὅτι· κατ' ἀξίαν αἱ ἀγγελικαί διακοσμήσεις δημιουργικῶς ἐτάχθησαν, οὐ σαφῶς δέ τοῦτο παρίστησιν: ἄνω γάρ ἐν τῷ πρό τούτου κεφαλαίῳ φανερῶς τήν αὐτῶν ἔφεσιν καί νόησιν λέγει, αἰτίας αὐτάς εἶναι τῆς ὑπερτέρας αὐτῶν τάξεως, ἀμέλει ὅτι καί καθαίρεσθαι καί φωτίζεσθαι καί τελειοῦσθαι εἶπεν αὐτάς. Ἔστιν οὖν ἐπιχειρήσαντα εἰπεῖν εὐσεβῶς, ὅτι ὁ Θεός, προειδώς αὐτῶν τήν τῆς ἐφέσεως κίνησιν, καί τάς αὐτῶν τάξεις ἀξίας αὐτῶν παρήγαγεν, ἐξ ὧν οὐκ ἄν εἴποι τις αὐτάς δύνασθαι ἐκπεσεῖν, διά τό ἕξιν τινά κτήσασθαι πρός τό ἀγαθόν διά τῆς ἅγαν θελήσεως· τούς δέ ἀγγέλους, τουτέστι τούς τελευταίους διακόσμους ἐνδέχεσθαι ἴσως καί ἐπί τό χεῖρον τραπῆναι· εἶπεν αὐτούς γάρ περικοσμίους, ἐξ ὧν οἶμαι καί τόν διάβολόν ποτε εἶναι πρό τοῦ μή ἐκπεσεῖν· καί εἴ τις τούτων τελειότερον οἶδεν, αἰτῶ μαθεῖν. Σημείωσαι δέ, πῶς κατά τάξιν αἱ ἀγγελικαί διακοσμήσεις δημιουργικῶς παρήχθησαν.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'

(14Ε_298> § 1. Ζητεῖται: Πῶς οἱ καθ' ἡμᾶς ἱερεῖς ἄγγελοι λέγονται. § 2. α'. Φαμέν γάρ ὅτι ὁλικῆς: Σημείωσαι, ὅτι εἰ καί τῆς τῶν ἀνωτέρω

δυνάμεων ἀποδέουσιν ὁλότητος οἱ ἔσχατοι, ἀλλ' οὖν μερικῆς μετέχουσι σοφίας τε καί γνώσεως καί αὐτοί.

β'. Αἱ δέ τῶν ὑπ' αὐτούς: Τίς ἡ ὁλική σοφία καί μέθεξις, καί τίς ἡ μερική· τό δέ 'κατά δύναμιν οἰκείαν' τήν προαιρετικήν δύναμιν νοητέον ἐνταῦθα.

γ'. Ὥρισται: Σημείωσαι, ὅτι ὥρισται οὐ δηλοῖ εἰμαρμένην τινά καί ἀπαράβατον ἀνάγκην, ὡς εἰώθασι πολλοί λέγειν, ἀλλά τό 'ὥρισται' ἀντί τοῦ διατέτακται κατά ὡρισμένην τινά ἀναλογίαν δυνάμεως, τοῦ νοῦ τυχόν, ὑπέρ ἥν νοῆσαι οὐ χρή.

§ 3. δ'. Εὑρήσεις: Πῶς καί θεοί λέγονται, οἵ τε ἄγγελοι κοινῷ ὀνόματι καί οἱ φιλόθεοι ἄνθρωποι, κατά τό, «ἐγώ εἶπα· θεοί ἐστε».

Ἐξῃρημένης: Πῶς καί ποῖα καί κατά τί τῶν θείων ὀνομάτων ἠξίωται.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ' § 1. Ὁ σεραφίμ: Σημείωσαι ὁ σεραφίμ ἀρσενικῇ κλίσει. Καί γάρ ἀπορήσειέ τις: Ἐπειδή ἐναντιοφανές εἶναι δοκεῖ τοῖς λεχθεῖσιν· ἔφη

γάρ πρό τούτων, ὅτι τά κατώτερα ὑπό τῶν ὑπερκειμένων αὐτά, οὐ μήν ἐκ τῶν ἀνωτάτω μυοῦνται, οἷον ἡ τρίτη τάξις ἐκ τῆς μέσης, καί ἡ μέση ἐκ τῆς ὅλων ἀνωτέρας. Ἐζητήθη δέ ταῦτα καί διαφόρως ἐπελύθη.

§ 2. α'. Εἰρημένων ἁμαρτιῶν: Ὅτι οὐκ ἔστι μυηθῆναι τά (14Ε_300> θεῖα, εἰ μή γένηται πρότερον ἁμαρτιῶν ἄφεσις. Ὁ γάρ σεραφίμ 'ἐμπρηστής', ἤτοι 'θερμαίνων' ἑρμηνεύεται.

§ 3. β'. Ἕτερος δέ σύ σφόδρα: Σημείωσαι, ὅτι τό 'σύ σφόδρα', οὐ πάντως πρός σύγκρισιν τοῦ μετρίου εἴρηται· οἷον οὐχ οὕτως εἴρηται τό 'οὑ σφόδρα' ἄτοπον, ὥστε νομίσαι ἡμᾶς, ὅτι ἄτοπον μέν ἔστι πάντως, μετρίως δέ ἄτοπον· ἀλλά καί ἀντί τοῦ θετικοῦ κεῖται, τουτέστιν, οὐ δοκεῖ μοι ἄτοπον εἶναι εὐλαβῶς ἀποφαινόμενος ἔθει φιλοσόφῳ, ἀλλά καί ἀντί τοῦ οὐδαμῶς κεῖται, ὠσεί ἔλεγεν, οὐδαμῶς ἄτοπον.

γ'. ∆ιαπλάσας: Σημείωσαι, ὅτι τάς θείας τῶν προφητῶν ὁράσεις, τούς ἐφεστῶτας αὐτοῖς ἀγγέλους φησί διαπλάττοντας εἰς φαντασίαν ἄγειν τῶν