Caput IV.

0288A

Igitur, cum cognoscendo Deo hominem prospexisset bonitas Dei ipsius, etiam hoc praeconio suo addidit, quod prius domicilium homini commentata est, aliquam postmodum molem maximam, postmodum et majorem, ut in magna tamquam in minore proluderet atque perficeret: et ita de bono Dei, id est de magno, ad optimum quoque ejus, id est ad majus habitaculum promoveretur. Adhibet operi bono optimum etiam ministrum, sermonem suum: Eructavit, inquit, (Ps. XLIV, 1) cor meum sermonem optimum. Agnoscat hinc primum fructum optimum, utique optimae arboris, Marcion: imperitissimus rusticus quidem in malam, bonam inseruit; sed non valebit blasphemiae 0288B surculus , arescet cum suo artifice, et ita se bonae arboris natura testabitur. Adspice ad summam, qualia sermo fructificaverit: Et dixit Deus: Fiat; et factum est, et vidit Deus quia bonum (Gen., I) : non quasi nesciens bonum, nisi videret, sed quia bonum, ideo videns, honorans et consignans, et dispungens bonitatem operum dignatione conspectus. Sic et benedicebat quae bene faciebat, ut tibi totus Deus commendaretur, bonus, et dicere et facere. Maledicere adhuc sermo non norat, quia nec male facere. Videbimus caussas, quae hoc quoque a Deo exegerunt. Interim mundus ex bonis omnibus constitit, satis praemonstrans quantum boni pararetur illi, cui praeparabatur hoc totum. Quis denique dignus incolere Dei opera, quam ipsius imago et similitudo? 0288C Eam quoque bonitas et quidem operantior operata est, non imperiali verbo, sed familiari manu, etiam verbo blandiente praemisso: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram (Gen., I, 26) . Bonitas dixit, bonitas finxit hominem de limo, in tantam substantiam carnis ex una materia tot qualitatibus exstructam. Bonitas inflavit animam, non mortuam, sed vivam. Bonitas praefecit universis fruendis atque regnandis, etiam cognominandis (Gen., II, 7) . Bonitas amplius delicias adjecit homini, ut quamquam totius orbis possidens, in amoenioribus moraretur, translatus in paradisum, jam tunc de mundo in Ecclesiam. Eadem bonitas et adjutorium prospexit, ne quid non boni: Non est enim, inquit 0289A (Gen., II, 18) , bonum solum esse hominem. Sciebat illi sexum Mariae, et deinceps Ecclesiae profuturum. Sed et quam arguis legem, quam in controversias torques, bonitas erogavit, consulens homini quo Deo adhaereret, ne non tam liber, quam adjectus videretur, aequandus famulis suis caeteris animalibus, solutis a Deo et ex fastidio liberis; sed ut solus homo gloriaretur, quod solus dignus fuisset qui legem a Deo sumeret, utque animal rationale, intellectus et scientiae capax, ipsa quoque libertate rationali contineretur, ei subjectus, qui subjecerat illi omnia (I Cor., XV, 28) . Cujus legis observandae consilium, bonitas pariter adscripsit: Qua die autem ederitis, morte moriemini (Gen., II, 17) . Benignissime enim demonstravit exitum transgressionis, ne ignorantia periculi 0289B negligentiam juvaret obsequii. Porro, si legis imponendae ratio praecessit, sequebatur etiam observandae, ut poena transgressioni adscriberetur; quam tamen evenire noluit, qui ante praedixit. Agnosce igitur bonitatem Dei nostri interim, vel hucusque ex operibus bonis, ex benedictionibus bonis, ex indulgentiis, ex providentiis, ex legibus et praemonitionibus bonis et benignis.