Caput XI.

Publicanum allectum a Domino in argumentum deducit, quasi ab adversario legis allectum, extraneum Legis, et judaismi prophanum. Excidit ei vel de Petro, Legis homine, et tamen non tantum allecto, sed etiam testimonium consecuto agnitionis praestitae a Patre (Matth. XVI, 17) . Nusquam legerat lumen, et spem, et expectationem nationum praedicari Christum. Atquin probavit potius Judaeos, dicendo 0381A (Luc. V, 31) , medicum sanis non esse necessarium, sed male habentibus. Si enim male valentes voluit intelligi ethnicos et publicanos quos allegebat, sanos judaeos confirmabat, quibus medicum necessarium negabat. Hoc si ita est, male descendit ad Legem destruendam, quasi ad malam valetudinem remediandam, in qua qui agebant, bene valebant, quibus medicus necessarius non erat. Quale est autem, ut similitudinem medici proposuerit, nec impleverit? Nam sicut sanis medicum nemo adhibet; ita nec in tantum extraneis, quantum est homo a Deo Marcionis, suum habens et auctorem et protectorem, et ab illo potius medicum Christum. Hoc similitudo praejudicat, ab eo magis praestari medicum, ad quem pertinent qui languent. Unde autem 0381B et Joannes venit in medium? Subito Christus, subito et Joannes. Sic sunt omnia apud Marcionem, quae suum et plenum habent ordinem apud Creatorem. Sed de Joanne caetera alibi; ad praesentes enim quosque articulos respondendum est. Nunc illud tuebor, ut demonstrem et Joannem Christo, et Christum Joanni convenire, utique prophetae Creatoris, qua Christum Creatoris; atque ita erubescat haereticus, Joannis ordinem frustra frustratus. Si enim nihil omnino administrasset Joannes, secundum Esaiam (Is. XL, 3) vociferator in solitudinem, et praeparator viarum dominicarum, per denuntiationem et laudationem poenitentiae; si non etiam ipsum inter caeteros tinxisset, nemo discipulos Christi, manducantes et bibentes, ad formam discipulorum Joannis 0381C assidue jejunantium et orantium provocasset: quia si qua diversitas staret inter Christum et Joannem, et gregem utriusque, nulla esset comparationis exactio, vacaret provocationis intentio. Nemo enim miraretur, et nemo torqueretur, si diversae divinitatis aemulae praedicationes, de disciplinis quoque inter se non convenirent, non convenientes prius de auctoritatibus disciplinarum: adeo Joannis erat Christus, et Joannes Christi; ambo Creatoris, et ambo de Lege et Prophetis, praedicatores et magistri. Sed et Christus rejecisset Joannis disciplinam, ut Dei alterius; et discipulos defendisset, ut merito aliter incedentes, aliam scilicet et contrariam initiatos divinitatem. At nunc humiliter reddens rationem, quod non possent jejunare filii sponsi, quamdiu cum eis esset 0381D sponsus; postea vero jejunaturos promittens, cum ablatus ab eis sponsus esset; nec discipulos defendit, sed potius excusavit, quasi non sine ratione reprehensos; 0382A nec Joannis rejecit disciplinam, sed magis concessit, tempori Joannis eam praestans, ut tempori suo cam destinans; rejecturus alioquin eam et defensurus aemulos ejus , si non ipsius fuisset jam quae erat. Teneo meum Christum, etiam in nomine sponsi, de quo Psalmus (Ps. XVIII, 5) : Ipse tanquam sponsus egrediens de thalamo suo: a summo coeli profectio ejus, et deversio ejus ad summum usque ejus. Qui etiam per Isaiam gaudens ad Patrem: Exultet, inquit (Is. LXI, 10) , anima mea in Domino; induit enim me indumentum salutaris, et tunicam jucunditatis velut sponso: circumposuit mihi mitram velut sponsae . In se enim et Ecclesiam deputat, de qua idem Spiritus ad ipsum (Is. XLIX, 18) : Et circumpones tibi omnes eos, velut ornamentum sponsae . 0382B Hanc sponsam Christus sibi etiam per Salomonem ex vocatione gentium accersit. Siquidem legisti (Cant. IV, 8) : Veni, sponsa, de Libano. Eleganter Libani utique montis mentione injecta, qui thuris vocabulum est penes Graecos , de idololatria enim sibi sponsabit Ecclesiam. Nega te nunc dementissimum, Marcion. Ecce legem tui quoque Dei impugnas: Nuptias non conjungit, conjunctas non admittit, neminem tinguit nisi coelibem aut spadonem, morti aut repudio baptisma servat. Quid itaque Christum ejus sponsum facis? Illius hoc nomen est, qui masculum et foeminam conjunxit, non qui separavit. Errasti in illa etiam Domini pronuntiatione, qua videtur nova et vetera discernere. Inflatus es utribus veteribus, et excerebratus es 0382C novo vino; atque ita veteri, id est, priori Evangelio pannum haereticae novitatis assuisti. In quo, alter creator (velim discere) cum per Hieremiam (Jerem. IV, 4) praecepit: Novate vobis novamen novum; nonne a veteribus avertit? cum per Isaiam (Is. XLIII, 18) edicit: Vetera transierunt; ecce nova quae ego facio; nonne ad nova convertit? Olim hanc statuimus destinationem pristinorum a Creatore potius repromissam, a Christo exhiberi, sub unius et ejusdem Dei auctoritate, cujus sint et vetera et nova. Nam et vinum novum is non committit in veteres utres, qui et veteres utres non habuerit; et novum additamentum nemo injicit veteri vestimento, nisi cui non defuerit et vetus vestimentum. Ille non facit quid, si faciendum non est, qui non habeat unde faciat, si 0382D faciendum esset. Itaque si in hoc dirigebat similitudinem, ut ostenderet se Evangelii novitatem separare a Legis vetustate, suam demonstrabat, et illam a qua 0383A separabat, alienorum separatione non fuisse notandam, quia nemo alienis sua adjungit, ut ab alienis separare possit. Separatio per conjunctionem capit, de qua fit. Ita, quae separabat, et in uno ostendebat fuisse, sicut et fuissent, si non separaret. Et tamen sic concedimus separationem istam per reformationem, per amplitudinem, per profectum, sicut fructus separatur a semine, cum sit fructus ex semine: sic et Evangelium separatur a Lege, dum provehitur ex Lege: aliud ab illa, sed non alienum; diversum, sed non contrarium. Nec forma sermonis in Christo nova: cum similitudines objicit, cum quaestiones refutat, de septuagesimo septimo venit psalmo: Aperiam, inquit, in parabolam os meum, id est similitudinem: eloquar problemata, id est, edisseram quaestiones. Si hominem 0383B alterius gentis probare voluisses, utique de proprietate loquelae probares.