Caput XXI.

Dimittit discipulos ad praedicandum Dei regnum (Luc. IX) . Numquid vel hic edidit, cujus? Prohibet eos victui aut vestitui quid in viam ferre? Quis hoc mandasset? nisi qui et corvos alit , et flores agri vestit, 0409B qui bovi quoque terenti libertatem oris (Deut. XXV, 4) ad veniam pabuli ex opere submovendi ante praecedit: quia dignus operarius mercede sua. Haec Marcion deleat, dum sensui salva sint. At cum jubet pulverem excutere de pedibus in eos a quibus excepti non fuissent, et hoc in testimonium mandat fieri; nemo testatur, quod non judicio destinatur; inhumanitatem qui in testationem redigi jubet, judicem comminatur. Nullum deum novum a Christo probatum illa etiam opinio omnium declaravit, quia Christum Jesum, alii Joannem, alii Heliam, alii unum aliquem ex veteribus prophetis Herodi asseverabant. Ex quibus quicumque fuisset, non utique ob hoc est suscitatus, ut alium deum post resurrectionem praedicaret. Pascit populum in solitudine, de 0409C pristino scilicet more. Aut si non eadem est majestas, ergo jam minor est Creatore, qui non uno die, sed annis quadraginta, nec de inferioribus materiis panis et piscis, sed de manna coelesti, nec quinque circiter, sed sexcenta millia hominum protelavit. Adeo autem ea fuit majestas, ut et pabuli exiguitatem non tantum sufficere, verum etiam exuberare, de pristino voluerit exemplo. Sic enim et in tempore famis sub Helia viduae Sareptensi modica et suprema 0410A alimenta ex prophetae benedictione, per totum famis tempus redundaverant (III Reg. XVII) . Habes tertiam Basiliarum. Si et quartam resolvas , invenies (IV Reg., IV, 42 et seqq.) totum hunc ordinem Christi circa illum Dei hominem, qui oblatos sibi viginti hordeaceos panes cum populo distribui jussisset, et minister ejus proinde comparata multitudine et pabuli mediocritate, respondisset: Quid ergo hoc dem in conspectu centum hominum? Da, inquit, et manducabunt, quoniam haec dicit Dominus: Et manducaverunt, et reliquerunt reliquias, secundum dictum Domini. O Christum et in novis veterem! Haec itaque quae viderat Petrus, et cum pristinis compararat, et non tantum retro facta, sed et in futurum jam tunc prophetantia recognoverat, 0410B interroganti Domino quisnam illis videretur, cum pro omnibus responderet: Tu es Christus, non potest non eum sensisse Christum, nisi quem noverat in Scripturis, quem jam rescensebat in factis. Hoc et ipse confirmat usque adhuc patiens, imo et silentium indicens. Si enim Petrus quidem non poterat alium eum confiteri, quam Creatoris: ille autem praecepit, ne cui hoc diceret; utique id noluit provulgari , quod Petrus senserat. Imo, inquis, quia non recte senserat, noluit mendacium disseminari. Sed aliam silentii caussam edixit: Quia oporteret filium hominis multa pati, et reprobari a presbyteris et scribis et sacerdotibus, et interfici, et post tertium diem resurgere. Quae cum praedicata sint et ipsa in Christum Creatoris, sicut suis locis implebimus, sic quoque 0410C ipsum se ostendit esse, in quem praedicabantur. Certe etsi non essent praedicata, eam caussam indicti silentii protulit quae non Petri errorem demonstraret, obeundarum passionum necessitatem. Qui voluerit, inquit, animam suam salvam facere, perdet illam; et qui perdiderit eam propter me, salvam faciet eam. Certe Filius hominis hanc sententiam emisit. Perspice igitur et tu cum rege Babylonio, fornacem ejus ardentem (Dan., III) , et invenies illic tamquam Filium hominis 0411A (nondum enim vere erat, nondum scilicet natus ex homine), jam tunc istos exitus constituentem. Salvas facit animas trium fratrum, qui eas pro Deo perdere conspiraverant; Chaldaeorum vero perdidit, quas illi per idololatriam salvas facere maluerant. Quae est ista nova doctrina, cujus vetera documenta sunt? Quamquam et praedicationes martyriorum, tam futurorum, quam a Deo mercedem relaturorum decucurrerunt. Vide, inquit Isaias (Is., LVIII, 1) , quomodo perit justus, et nemo excipit corde; et viri justi auferuntur, et nemo considerat. Quando magis hoc fit, quam in persecutione sanctorum ejus? Utique non simplex, nec de naturae lege communis, sed illa insignis et pro fide militaris; in qua qui animam suam propter Deum perdit, servat illam: ut et hic tamen 0411B judicem adcognoscas , qui malum animae lucrum perditione ejus, et bonum animae detrimentum, salute ejus remuneraturus . Sed et zelotem Deum mihi exhibet, malum malo reddentem: Qui confusus, inquit, mei fuerit, et ego confundar ejus . Quando nec confusionis materia conveniat, nisi meo Christo: cujus ordo magis pudendus, ut etiam haereticorum convitiis pateat, omnem nativitatis et educationis foeditatem, ipsius etiam carnis indignitatem, quanta amaritudine possunt perorantibus . Caeterum, quomodo ille erit obnoxius confusioni, qui eam non capit? non vulva, licet virginis, tamen foeminae, coagulatus; et si non semine, tamen ex lege substantiae corporalis, ex foeminae humore: non caro habitus ante formam: non pecus dictus 0411C post figuram: non decem mensim cruciatu 0412A deliberatus : non subita dolorum concussione cum tanti temporis coeno per corporis cloacam effusus ad terram: nec statim lucem lacrymis auspicatus, et primo retinaculi sui vulnere: nec multum ablutus: nec sale et melle medicatus: nec pannis jam sepulturae involucrum initiatus: nec exinde per immunditias inter sinus volutatus, molestus uberibus, diu infans, vix puer, tarde homo: sed de coelo expositus, semel grandis, semel totus, statim Christus, spiritus et virtus, et Deus tantum. Caeterum, ut non verus, qui non videbatur, ita nec de crucis maledicto erubescendus, cujus carebat veritate, carens corpore. Non poterat itaque dixisse: Qui mei confusus fuerit. Noster hoc debuit pronuntiasse: Minoratus (Ps. VIII, 6) a Patre modico citra angelos; vermis (Ps. XXI, 6) , 0412B et non homo; ignominia hominis, et nullificamen populi; quatenus ita voluit, ut (Is., LIII, 5) livore ejus sanaremur, ut dedecore ejus salus nostra constaret. Et merito se pro suo homine deposuit, pro imagine et similitudine sua, non aliena ; ut, quoniam homo non erubuerat lapidem et lignum adorans, eadem constantia non confusus de Christo, pro impudentia idololatriae, satis Deo faceret per impudentiam fidei. Quid horum christo tuo competit, Marcion, ad meritum confusionis? Plane pudere te debet, quod illum ipse finxisti.