Caput XXII.

Nam et hoc vel maxime erubescere debuisti, quod illum cum Moyse et Helia in secessu montis conspici pateris, quorum destructor advenerat. Hoc scilicet 0412C intelligi voluit vox illa de coelo: Hic est filius meus 0413A dilectus, hunc audite: id est, non Moysen jam et Heliam. Ergo sufficiebat vox sola sine ostentatione Moysi et Heliae. Definiendo enim quem audirent, quoscumque alios vetuisset audiri. Aut numquid Esaiam et Hieremiam, caeterosque quos non ostendit, permisit audiri, si vetuit quos ostendit? Nunc et si praesentia illorum fuit necessaria, non utique in colloquio ostenderentur, quod familiaritatis indicium est: nec in consortio claritatis, quod dignationis et gratiae exemplum est: sed in sordibus aliquibus, quod destructionis argumentum est, imo in tenebris Creatoris, quibus discutiendis erat missus. Longe etiam discreti a claritate Christi, qui voces et literas ipsas eorum ab Evangelio suo erat separaturus. Siccin alienos demonstrat illos, dum secum habet? sic relinquendos 0413B docet, quos sibi jungit? sic destruit, quos de radiis suis exstruit? Quid faceret christus ipsorum? Credo secundum perversitatem, tales eos revelasset, quales christus Marcionis debuisset; aut quoscumque alios secum, quam prophetas suos. Sed quid tam Christus Creatoris, quam secum ostendere praedicatores suos? cum illis videri, quibus in revelationibus erat visus: cum illis loqui, qui eum fuerant locuti: cum eis gloriam suam communicare, a quibus Dominus gloriae nuncupabantur: cum principalibus suis, quorum alter populi informator aliquando, alter reformator quandoque; alter initiator Veteris Testamenti, alter consummator Novi? Igitur et Petrus merito contubernium Christi sui agnoscens individuitate ejus, suggerit consilium: Bonum 0413C est nos hic esse. Bonum plane, ubi Moyses scilicet et Helias. Et: Faciamus hic tria tabernacula, unum tibi, et Moysi unum, et Heliae unum: sed nesciens quid diceret. Quomodo nesciens? utrumne simplici errore, an ratione quam defendimus in caussa novae prophetiae, gratiae ecstasin, id est, amentiam convenire? In spiritu enim homo constitutus, praesertim cum gloriam Dei conspicit; vel cum per ipsum Deus loquitur, necesse est excidat censu, obumbratus scilicet virtute divina; de quo inter nos et psychicos quaestio est. Interim facile est amentiam Petri probare. Quomodo enim Moysen et Heliam cognovisset, nisi in spiritu? Nec enim imagines eorum vel statuas populus habuisset et similitudines, lege 0414A prohibente, nisi quia in spiritu viderat; et ita quod dixisset, in spiritu, non in sensu constitutus, scire non poterat. Caeterum, si sic nescit quasi errans, eo quod putaret illorum esse Christum: ergo jam constat et supra Petrum interrogatum a Christo, quem se existimarent ut de Creatoris dixisse, Tu es Christus; quia si tunc alterius Dei illum cognovisset, hic quoque non errasset. Quod si ideo et hic erravit, quia et supra; ergo certus est in illum diem quoque nullam novam divinitatem a Christo revelatam, et usque adhuc non errasse Petrum, Christo usque adhuc nihil ejusmodi revelante; et tamdiu non alterius deputandum Christum, quam Creatoris, cujus omnem et hic ordinem expressit. Tres de discentibus arbitros futurae visionis et vocis assumit; et hoc Creatoris est, In 0414B tribus, inquit (Deut., XIX, 15) , testibus stabit omne verbum. In montem secedit; agnosco formam loci. Nam et pristinum populum apud montem et visione et voce sua Creator initiarat. Oportebat in eo suggestu consignari Novum Testamentum, in quo conscriptum Vetus fuerat; sub eodem etiam ambitu nubis, quam nemo dubitavit de aere Creatoris conglobatam, nisi et nubes suas illo deduxerat, quia et ipse per coelum Creatoris viam ruperat, aut proinde et nubilo Creatoris precario usus est. Itaque nec nunc muta nubes fuit, sed vox salita de coelo, et Patris novum testimonium super Filio: atque in secundo Psalmo, Filius meus es tu: ego hodie genui te. De quo et per Isaiam (Is., L, 10) : Quis Deum metuens, audiat vocem filii ejus? Itaque jam repraesentans cum: 0414C Hic est filius meus; utique subauditur, quem repromisi . Si enim repromisit aliquando, et postea dicit, Hic est; ejus est exhibentis voce uti in demonstratione promissi, qui aliquando promisit; non ejus cui possit responderi, «Ipse enim tu quis es qui dicas, Hic est filius meus, de quo non magis praemisisti, quam teipsum quod prius eras revelasti?» Hunc igitur audite, quem ab initio edixerat audiendum in nomine prophetae, quoniam et prophetes existimari habebat a populo. Prophetam, inquit Moyses (Deut. XVIII, 15) , suscitabit vobis Deus ex filiis vestris (secundum carnalem scilicet censum) tamquam me: audietis illum. Omnis autem qui illum non audierit, exterminabitur anima ejus de populo suo. Sic 0415A et Isaias (Is., L, 10) : Quis in vobis metuens, exaudiat vocem filii ejus? Quam et ipse Pater commendaturus erat. Sistens enim verba filii sui, dicendo scilicet: Hic est filius meus dilectus; hunc audite, inquit . Itaque etsi facta translatio sit auditionis a Moyse et Helia in Christo , sed non ut ab alio deo, nec ad alium christum, sed a Creatore in Christum ejus, secundum decessionem Veteris, et successionem Novi Testamenti. Non legatus, inquit Isaias (Is., LXIII, 9) , nec nuntius, sed ipse Dominus salvos eos fecit ; ipse jam praedicans et implens Legem et prophetas. Tradidit igitur Pater Filio discipulos novos, ostensis prius cum illo Moyse et Helia in claritatis praerogativa, atque ita dimissis, quasi jam et officio et honore dispunctis; ut hoc 0415B ipsum confirmaretur propter Marcionem, societatem esse etiam claritatis Christi cum Moyse et Helia. Totum autem habitum visionis istius habemus etiam apud Habacuc, ubi Spiritus ex persona interdum apostolorum (Habac., III, 2) : Domine, audivi auditum tuum, et extimui. Quem magis quam vocis coelestis illius, Hic est filius meus dilectus, hunc audite? Consideravi opera tua , et excidi mente. Quando magis, quam cum visa claritate ejus, nescit quid diceret Petrus? In medio duorum animalium cognosceris, Moysi et Heliae. De quibus et Zacharias (Zach., IV, 3 et 14) vidit in figura duarum olearum, et duorum ramulorum oleae. Nam hi sunt, de quibus dictum est illi: Duo filii opimitatis adsistunt Domino universae terrae. Et rursum idem Habacuc (Habac., III, 0415C 3) : Operuit coelos virtus; utique nubilo illo. Et splendor ejus ut lux erit; utique qua etiam vestitus ejus refulsit. Et si commemoremur promissionis Moysi, hic invenietur expuncta. Cum enim desiderasset conspectum Domini Moyses dicens: Si ergo inveni gratiam coram te, manifesta te mihi, ut cognoscenter videam te; eum conspectum desiderans, in quo hominem esset acturus, quod propheta sciebat. Caeterum, Dei faciem (jam audierat) nemo homo videbit me , et vivet (Exod., XXXIII) . Et hunc, inquit, sermonem quem dixisti, faciam tibi. Et rursus Moyses: Ostende mihi gloriam tuam. Et Dominus similiter de futuro: Ego praecedam in gloria mea; et reliqua. Et in novissimo: Et tunc videbis posteriora mea. Non lumbos, nec suras; sed quam desideraverat gloriam in posterioribus 0415D temporibus revelandam. In qua, facie ad faciem 0416A visibilem se ei repromittit , etiam ad Aaronem dicens (Num., XII, 6) : Si fuerit prophetes in vobis, in visione cognoscar illi, et in visione loquar ad eum, non quomodo ad Moysen: os ad os loquar ad eum in specie (utique hominis, quam erat gestaturus), non in aenigmate. Nam etsi Marcion noluit eum colloquentem Domino ostensum, sed stantem; tamen et stans os ad os stabat, et faciem ad faciem cum illo, inquit, non extra illum, in gloriam ipsius, nedum in conspectum . De qua gloria non aliter illustratus discessit a Christo, quam solebat a Creatore: proinde tunc oculos percutiens filiorum Israelis, quemadmodum et nunc excaecati Marcionis, qui hoc quoque argumentum adversus se facere non vidit. Suscipio in me personam 0416B Israelis.