Caput XXV.

0421C

Quis Dominus coeli invocabitur, qui non prius factor ostenditur? Gratias enim, inquit, ago et confiteor, Domine coeli, quod ea quae erant abscondita sapientibus et prudentibus, revelaveris parvulis. Quae ista? et cujus? et a quo abscondita? et a quo revelata? Si a Deo Marcionis abscondita et revelata, qui omnino nihil praemiserat, in quo aliquid absconditum esset potuisset, non prophetias, non parabolas, non visiones, non ulla rerum aut verborum, aut nominum argumenta, per allegorias et figuras, vel aenigmatum nebulas obumbrata; sed ipsam magnitudinem sui absconderat, quam cum maxime per Christum revelabat, satis inique. Quid enim deliquerant sapientes et prudentes, ut absconderetur illis Deus? ad quem cognoscendum 0421D non suffecerat sapientia atque prudentia illorum, nulla via data ab ipso per aliquam operum praedicationem; vel vestigia, per quae sapientes atque prudentes deducerentur. Quanquam et si in aliquo 0422A deliquissent erga Deum ignotum, pone tunc notum; non tamen zelotem eum experiri debuissent, qui dissimilis Creatoris inducitur. Igitur si nec materias praemiserat, a quibus aliquid occultasset; nec reos habuerat, a quibus occultasset; nec debuerat occultasse, etiam si habuisset; jam nec revelator ipse erit, qui absconditor non fuit: ita nec Dominus coeli, nec Pater Christi; sed ille, in quem competunt omnia. Nam et abscondit praemisso obscuritatis propheticae instrumento, cujus intellectum fides mereretur: Nisi enim (Is., VII, 9) , credideritis, non intelligetis; et reos habuit (Rom. I) sapientes atque prudentes, ex ipsius operibus tot ac tantis intelligibilem Deum non requirentes, vel perperam in illum philosophantes, et ingenia haereticis subministrantes; et novissime, 0422B zelotes est. Denique olim hoc per Isaiam concionabatur, quod Christus gratulatur (Is., XXXIX, 14) : Perdam sapientiam sapientium, et prudentiam prudentium celabo. Sicut et alibi (Is., XLV, 3) tam abscondisse, quam revelatum esse significat: Et dabo illis thesauros absconditos, invisibiles aperiam illis. Et rursus (Is., XLIV, 20) : Quis alius disjiciet signa ventriloquorum, et divinationes ex corde; avertens in posteriora sapientes, et cogitationes eorum infatuans? Si autem et Christum suum illuminatorem nationum designavit (Is., XLII, 6) : Posuit te in lucem nationum; quas intepretamur in nomine parvulorum, sensu scilicet retro parvas, et imprudentia infantes; jam vero et humilitate fidei pusillas: facilius utique credemus eumdem etiam parvulis revelasse per Christum, 0422C qui et retro absconderit, et per Christum revelaa Creatore abscondita retrofuerant, patefecit; ergo jam Creatori negotium gessit, res ejus edisserens. Sed in destructionem, inquis, uti traduceret eas: ergo illis traduxisse debuerat, quibus Creator abscondidit, tionem repromiserit. Aut si Deus Marcionis, ea quae sapientibus et prudentibus. Si enim benignitate faciebat, illis erat agnitio praestanda, quibus fuerat negata; non parvulis, quibus nihil Creator inviderat. Et tamen usque adhuc, puto, probamus extructionem potius Legis et Prophetarum inveniri in Christo, quam destructionem. Omnia sibi tradita dicit a Patre. Credas si Creatoris est Christus, cujus omnia; qui non minori se tradidit omnia Filio Creator, quae per eum condidit, per sermonem 0422D suum scilicet. Caeterum, si eperchomenos ἐπερχόμενος ille, quae sunt omnia quae illi a Patre sunt tradita? quae sunt Creatoris? Ergo bona sunt quae Pater Filio tradidit; et bonus jam Creator, 0423A cujus omnia bona sunt; et ille jam non bonus, qui in aliena bona invasit, ut Filio traderet, docens alieno abstinere. Certe mendicissimus, qui nec filium unde ditaret habuit, nisi de alieno. Aut si nihil de Creatoris traditum est ei a Patre, et quomodo hominem Creatoris sibi vindicat? Aut si solus homo ei traditus est; omnia homo non est. Scriptura autem omnium edicit traditionem Filio factam. Sed etsi omnia ad hominum genera, id est, ad omnes nationes interpretaberis, et has Filio tradidisse Creatoris est: (Ps. II, 8) Dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrae. Aut si habet et ipse aliqua sua, quae omnia Filio traderet, pariter cum homine Creatoris, ostende unum aliquod ex omnibus, in fidem, in exemplum; ne tam merito non 0423B credam ejus esse omnia cujus nihil video, quam merito credam, etiam quae non ideo ejus esse, cujus sunt universa quae video. Sed (Matt. XI, 27) : Nemo scit qui sit Pater nisi Filius; et qui sit Filius, nisi Pater, et cuicumque Filius revelaverit . Atque ita Christus ignotum Deum praedica vit. Hinc enim et alii haeretici fulciuntur, opponentes Creatorem omnibus notum, et Israeli, secundum familiaritatem, et nationibus secundum naturam. Et quomodo ipse testatur nec Israeli cognitum se (Is. I, 3) : Israel autem me non cognovit, et populus me non intellexit? nec nationibus (Is. LXV, 5) : Ecce enim nec de nationibus, inquit, nemo? Propter quod et illas stillicidium situlae deputavit, et Sionem tanquam speculam in vinea dereliquit (Is. Lvxi, 15) : Vide ergo an confirmatio 0423C sit propheticae vocis, exprobrantis ignorantiam in Deum humanam, quae fuerit ad Filium usque. Nam et ideo subtexuit, ab eo cognosci Patrem, cui Filius revelaverit (Is. XLII) : quoniam ipse erat, qui positus a Patre illuminatio Nationum annuntiabatur, utique Deo illuminandarum etiam Israelis, utique per agnitionem Dei pleniorem. Ita non proficient argumenta in fidem Dei alterius, quae Creatori competere possunt; quia quae non competent Creatori, haec poterunt in fidem proficere Dei alterius. Si et sequentia inspicias: Beati oculi qui vident quae videtis: dico enim vobis, quia prophetae non viderunt quae vos videtis; de superiori sensu descendunt; adeo neminem, ut decuit, Deum cognovisse: quando nec prophetae vidissent quae sub Christo videbantur. Nam si non meus 0423D esset Christus, nec prophetarum hoc in loco mentionem collocasset. Quid enim mirum si non viderant res Dei ignoti, et tanto post aevo revelati? Quae autem fuisset felicitas eorum qui tunc videbant, quae alii 0424A merito vidisse non poterant, si non erant consecuti repraesentationem eorum quae nunquam praedicarant, nisi quoniam poterant vidisse, qui Dei sui res quas etiam praedicaverant, non tamen viderant? Haec autem felicitas erit aliorum, qui videbant, quae alii tantum praedicaverant. Denique ostendemus, et jam ostendimus, ea visa in Christo, quae fuerant praedicata; abscondita tamen et ab ipsis prophetis, ut absconderentur et a sapientibus et a prudentibus saeculi. In Evangelio veritatis, legis doctor Dominum aggressus: Quid faciens, inquit, vitam aeternam consequar? In haeretico vita solummodo posita est, sine aeternae mentione, ut doctor de ea vita videatur consuluisse, quae in lege promittitur a Creatore longaeva ; et Dominus ideo illi secundum legem responsum dedisse 0424B : Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et totis viribus tuis; quoniam de lege vitae sciscitabatur. Sed sciebat utique legis doctor, quo pacto vitam legalem consequi posset, ut non de ea interrogasset, cujus regulas etiam docebat. Sed quia et mortui jam suscitabantur a Christo, exsuscitatus ad spem aeternae vitae per exempla recidivae, ne plus aliquid observationis exigeret sublimior spes , idcirco consuluit de aeternae vitae consecutione. Itaque Dominus ut nec ipse alius, nec aliud novum inferens praeceptum, quam quod principaliter ad omnem salutem, et utramque vitam facit, ipsum caput ei legis opponit omnifariam diligendi Dominum Deum suum. Denique, si de vita longaeva et ille consuluit, et Christus respondit, quae sit penes Creatorem; 0424C non de aeterna, quae sit penes Marcionis Deum, quomodo consequitur aeternam? Non utique codem modo quo et longaevam. Pro differentia enim mercedum, operarum quoque credenda distantia est. Ergo non ex dilectione Dei tui consequetur vitam aeternam Marcionites, sicut longaevam dilector Creatoris. Sed quale est, ut non magis diligendus sit, qui aeternam pollicetur, si diligendus est qui longaevam repromittit? Ergo ejusdem erit utraque vita, cum eadem est utrique vitae captanda disciplina. Quod Creator docet, id et Christo opus est diligi , ut praestet, interveniente et hic illa praescriptione, qua facilius apud eum debeant credi majora apud quem minora praecedunt; quam apud eum cui nullam de majoribus fidem aliqua minora praeparaverunt. Viderit nunc si aeternam 0424D nostri addiderunt. Hoc mihi satis est, quod Christus ille aeternae, non longae vitae invitator, de longaeva consultus quam destruebat, non ad aeternam potius exhortatus est hominem, quam inferebat. 0425A Quid, oro te, fecisset Christus Creatoris, si qui Creatori diligendo aedificaverat hominem, non erat Creatoris? Credo negasset diligendum Creatorem.