Caput XXXIX.

Olim (Luc. XXI) constitit de nominum proprietate, ei illam competere , qui prior et Christum suum in homines annuntiaret, et Jesum transnominaret. 0455B Constabit itaque et de impudentia ejus, qui multos dicat venturos in nomine ipsius; quod non sit ipsius, si non Christus et Jesus Creatoris est, ad quem proprietas nominum pertinet; amplius, et prohibeat eos recipi, quorum et ipse par sit, ut qui proinde in nomine venit alieno, si non ipsius erat a mendacio nominis praevenire discipulos, qui per proprietatem nominis possidebat veritatem ejus, Venient denique illi, dicentes: Ego sum Christus. Recipies eos, qui consimilem recepisti. Et hic enim in nomine suo venit. Quid nunc quod et ipse veniet nominum Dominus Christus et Jesus Creatoris? Rejicies illum? Et quam iniquum, quam injustum, et optimo Deo indignum, ut non recipias eum in nomine suo venientem, qui alium in nomine ejus recepisti! Videamus 0455C et quae signa temporibus imponat, Bella, opinor, et regnum super regnum, et gentem super gentem, et pestem, et fames, terraeque motus, et formidines, et prodigia de coelo: quae omnia severo et atroci Deo congruunt : Haec cum adjicit etiam oportere fieri, quem se praestat, destructorem an probatorem Creatoris? cujus dispositiones confirmat impleri oportere, quas ut optimus tam tristes quam atroces abstulisset potius quam constituisset, si non ipsius fuissent. Ante haec autem persecutiones eis praedicat et passiones venturas, in martyrium utique et in salutem. Accipe praedicatum in Zacharia (Zach. IX, 15) : Dominus, inquit, omnipotens proteget eos; et 0456A consument illos, et lapidabunt lapidibus fundae, et bibent sanguinem illorum velut vinum, et replebunt pateras quasi altaris ; et salvos eos faciet Dominus illo die, velut oves, populum suum, quia lapides sancti volutant. Et ne putes haec in passiones praedicari, quae illos tot bellorum nomine ab allophylis manebant, respice ad species. Nemo in praedicatione bellorum legitimis armis debellandorum, lapidationem enumerat popularibus coetibus magis et inermi tumultui familiarem. Nemo tanta in bello sanguinis flumina paterarum capacitate metitur, aut unius altaris cruentationi adaequat. Nemo oves appellat eos qui in bello armati, et ipsi et eadem feritate certantes cadunt; sed qui in sua proprietate atque patientia dedentes, potius semetipsos quam vindicantes 0456B trucidantur. Denique, quia lapides, inquit, sancti volutant, non quia milites pugnant. Lapides enim sunt et fundamenta, super quae nos aedificamur: exstructi, secundum Paulum (Eph. II, 21) super fundamentum Apostolorum, qui lapides sancti oppositi omnium offensui volutabant. Et hic igitur ipse vetat cogitari; quid responderi oporteat apud tribunalia, qui et Balaam quod non cogitaverat, imo contra quam cogitaverat suggessit (Num. XXII) , et Moysi causato linguae tarditatem, os repromisit; et sapientiam ipsam, cui nemo resisteret, per Isaiam (Is. XLIV, 5) demonstravit: Hic dicet: Ego Dei sum, et clamabit in nomine Jacob, et alius inscribetur in nomine Israelis. Quid enim sapientius et incontradicibilius confessione simplici et exerta in 0456C martyris nomine cum Deo invalescentis? quod est interpretatio Israelis. Nec mirum si is cohibuit praecogitationem, qui et ipse a Patre excepit pronuntiandi tempestive subministrationem: Dominus mihi (Is. L, 4) dat linguam disciplinae, quando debeam proferre sermonem. Nisi Marcion Christum non subjectum Patri infert. A proximis quoque persecutiones et nomine ex odio utique blasphemiam praedicatam, non debeo rursus ostendere. Sed per tolerantiam, inquit, salvos facietis nosmetipsos; de qua scilicet Psalmus (Ps. IX, 19) : Tolerantia, inquit, justorum non peribit in finem. Quia et alibi (Ps. CXV, 5) : Honorabilis mors justorum; ex tolerantia sine dubio, 0457A quia et Zacharias (Zach. VI, 14) : Corona autem erit eis qui toleraverint. Sed ne audeas argumentari apostolos, ut alterius Dei praecones, a Judaeis vexatos; memento prophetas quoque eadem a Judaeis passos, tamen non alterius Dei apostolos fuisse, quam Creatoris. Sed monstrato dehinc tempore excidii, cum coepisset vallari exercitibus Hierusalem, signa jam ultimi finis enarrat, solis et lunae siderumque prodigia, et in terra angustias nationum obstupescentium velut a sonitu maris fluctuantis pro exspectatione imminentium orbi malorum. Quod et ipsae vires coelorum concuti habeant, accipe Joelem (Joel. II, 30) : Et dabo prodigia in coelo et in terra, sanguinem et ignem, et fumi vaporem. Sol convertetur in tenebras, et in sanguinem luna, priusquam adveniat dies magnus 0457B et illustris Domini. Habes et Habacuc (Haba., III, 9) : Fluminibus disrumpetur terra; videbunt te, et parturient populi; disperges aquas gressu . Dedit abyssus sonum suum; sublimitas timoris ejus elata est; sol et luna constitit in suo ordine, in lucem coruscationis tuae ibunt in fulgorem; fulgur scutum tuum, in communicatione tua diminues terram, et in indignatione tua depones nationes. Conveniunt, opinor, et Domini pronuntiationes et prophetarum, de concussionibus mundi et orbis, elementorum et nationum. Post haec quid Dominus? Et tunc videbunt Filium hominis venientem de coelis cum plurima virtute. Cum autem haec fient, erigetis vos, et levabitis capita, quoniam appropinquabit redemptio vestra. In tempore scilicet regni, de quo subjectarit ipsa 0457C parabola. Sic et vos cum videritis omnia haec fieri, scitote appropinquasse regnum Dei. Hic erit dies magnus Domini et illustris, venientis de coelis filii hominis secundum Danielem (Dan. VII, 3) : Ecce cum coeli nubibus tanquam filius hominis adveniens, etc. Et data est illi regia potestas, quam in parabola postulaturus exierat relicta pecunia servis, quae foeneraretur . Et universae nationes, quas promiserat ei in psalmo Pater (Ps. II, 8) : Postula de me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam. Et gloria omnis serviens illi et potestas ejus aeterna, quae non auferetur, et regnum ejus quod non corrumpetur: quia nec morientur in illo, nec nubent, sed erunt sicut angeli. De eodem adventu filii hominis et fructu ejus apud Habacuc (Habac. III, 13) : Existi in salutem populi ad salvos faciendos christos tuos; erecturos scilicet se, et capita 0458A levaturos in tempore regni redemptos . Igitur cum et haec, quae sunt promissionum, proinde conveniant sicut et illa quae sunt concussionum, ex consonantia propheticarum et dominicarum pronuntiationum, nullam hic poteris interstruere distinctionem, ut concussiones quidem referas ad Creatorem, saevitiae scilicet Deum, quas nec sinere, nedum exspectare deberet Deus optimus; promissiones vero Deo optimo deputes, quas Creator ignorans illum non prophetasset. Aut si suas prophetavit, non distantes a promissionibus Christi, par erit in libertate optimo Deo; nec plus videbitur a Christo tuo repromitti, quam a meo filio hominis. Ipsum decursum Scripturae evangelicae, ab interrogatione discipulorum usque ad parabolam fici, ita invenies contextu sensus filio 0458B hominis hinc atque illinc adhaerere, ut in illum compingat et tristia et laeta, et concussiones et promissiones, nec possis separare ab illo alteram partem. Unius enim filii hominis adventu constituto inter duos exitus, concussionum et promissionum, necesse est ad unum pertineant filium hominis, et incommoda nationum, et vota sanctorum: quia ita positus est in medio, ut communis exitibus ambobus, alterum conclusurus adventu suo, id est, incommoda nationum; alterum incipiens, id est, vota sanctorum; ut sive mei Christi concesseris adventum filii hominis, quo mala imminentia ei deputes quae adventum ejus antecedunt, cogaris etiam bona ei adscribere, quae ab adventu ejus oriuntur; sive tui malueris, quo bona ei adscribas quae ab adventu ejus oriuntur 0458C , cogaris mala quoque ei deputare, quae adventum ejus antecedunt. Tam enim mala cohaerent adventui filii hominis antecedendo, quam et bona subsequendo. Quaere igitur quem ex duobus Christis constituas in persona unius filii hominis, in quem utraque dispositio referatur. Aut et Creatorem optimum, aut Deum tuum asperum dedisti natura. In summa ipsius parabolae considera exemplum: Adspice ficum, et arbores omnes, cum fructum protulerint, intelligunt homines aestatem appropinquasse. Sic et vos, cum videbitis haec fieri, scitote in proximo esse regnum Dei. Si enim fructificationes arbuscularum signum aestivo tempori praestant, antecedendo illud; proinde et conflictationes orbis, signum praenotant regni, praecedendo illud. Omne autem signum ejus est cujus est res, cujus est signum. Et omni rei 0459A ab eo imponitur signum, cujus est res. Ita si conflictationes signa sunt regni, sicut fructificationes aestatis; ergo et regnum Creatoris est, cujus conflictationes deputantur, quae signa sunt regni. Praemiserat oportere haec fieri tam atrocia, tam dira, Deus optimus, certe a Prophetis et a Lege praedicata; adeo Legem et Prophetas non destruebat, cum quae praedicaverant, confirmat perfici oportere. Adhuc ingerit, Non transiturum coelum ac terram, nisi omnia peragantur. Quaenam ista? Si quae a Creatore sunt , merito sustinebunt elementa Domini sui ordinem expungi. Si quae a Deo optimo, nescio an sustineat coelum et terra perfici quae aemulus statuit. Hoc si patietur Creator, zelotes Deus non est. Transeat age nunc terra et coelum, sic enim Dominus eorum destinavit, 0459B dum Verbum ejus manet in aevum: sic enim et Esaias praenuntiavit (Is. XL, 8) . Admoneantur et discipuli, ne quando graventur corda eorum crapula et ebrietate, et saecularibus curis; et insistat eis repentinus dies ille, velut laqueus; utique oblitis Deum ex plenitudine et cogitatione mundi; Moysi erit admonitio (Deut. XXXII, 15) . Adeo is liberabit a laqueo diei illius, qui hanc admonitionem retro intulit. Erant et loca alia apud Hierusalem ad docendum, erant extra Hierusalem secedendum; sedenim per diem in templo docebat, ut qui per Osee praedixerat (Os. XII. 4) : In templo meo me invenerunt, et illic disputatum est ad eos. Ad noctem vero in elaeonem secedebat: sic enim Zacharias demonstrat (Zach. XIV. 4) : Et stabunt pedes ejus in monte elaeone. Erant 0459C horae quoque auditorio competentes: diluculo conveniendum erat, quia per Esaiam cum dixisset (Is. L, 4) : Dominus dat mihi linguam disciplinae; adjecit : Apposuit mihi mane aurem ad audiendum. 0460A Si hoc est prophetias dissolvere, quid erit adimplere?