Tertullian, Adversus Marcionem

Series Prima. Libri Polemici, Ab Auctore Montanista Scripti. De Corona Militis. De Fuga In Persecutione. Adversus Gnosticos Scorpiace. Adversus Praxea

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Corona .

Caput Primum.

Caput II.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber De Fuga In Persecutione.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Adversus Gnosticos Scorpiace

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber Adversus Praxeam.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber Adversus Hermogenem.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Adversus Marcionem Libri Quinque.

Prooemium.

Synopsis Historica.

Totius Operis Conspectus.

Scripturus Tertullianus adversus opus Marcionis ex contrarietatum oppositionibus Antitheses cognominatum, ad separationem Legis et Evangelii coactum,

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Adversus Valentinianos Liber.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber Adversus Judaeos.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber De Anima.

Scripserat Tertullianus, ut ipse ait, contra Hermogenem librum de censu seu origine animae qui liber, hodie desideratus, quantum datur, mentionem hab

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Carne Christi.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Resurrectione Carnis.

Series secunda. Libri Morales Post Susceptum Ab Auctore Montanismum Scripti. De Velandis Virginibus. De Exhortatione Castitatis. De Monogamia. De Jeju

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Liber De Virginibus Velandis.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Exhortatione Castitatis Liber.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Monogamia Liber.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Jejuniis .

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Pudicitia.

I. Pudicitiae amore Tertullianus in haeresim lapsus, libro hoc errorem Montani prosecutus de non recipiendis poenitentibus, saltem moechis et fornicat

Quinti Septimii Florentis Tertulliani De Pallio Liber.

Appendices Ad Genuina Q. Septimii Florentis Tertulliani Opera.

Appendix prima.

Carmina Tertulliano Adscripta.

Adversus Marcionem Libri quinque.

Ad Lectorem.

Liber Primus. De Deo Unico.

Adjecit istud titulo, brevis instar argumenti, sicuti etiam primi libri adversus Marcionem, Pamelius, qui solus totum hocce carmen adnotavit, opuscula

Argumentum Libri Primi, Ex Ipso Tertulliano, Ad Libri Quinti Auspicium.

Liber Secundus. De Concordia Veteris Et Novae Legis.

Argumentum Libri II, Etiam Ipsius Auctoris.

Porro his verbis, satis obscuris, indicat auctor scriptum esse hunc librum de consonantia veteris et novae legis, quod adeo recens titulo adjecimus. P

Liber Tertius. De Concordia Patrum Veteris Et Novi Testamenti.

Argumentum, Etiam Ipsius Auctoris.

Ubi subintelligi debet Tradit, aut quid simile: tractat enim libro tertio (quod adeo etiam titulo adjecimus) de concordia patrum veteris et novi Testa

Liber Quartus, Incerti Auctoris, De Marcionis Antithesibus.

Quibus verbis, alias satis obscuris, indicat piacula, id est sacrificia veteris legis, fuisse typum verae hostiae, christi. Qua explicatione cum antit

Liber Quintus. De Variis Marcionis Haeresibus.

Tractat enim pene omnes Marcionis haereses, et ad argumenta ejus paucis respondet: quo fit ut titulo adjecerimus: De Variis Ejus Haeresibus.

Incerti Auctoris. De Judicio Domini.

Sequentia quoque Poemata sub Tertulliani nomine vulgo traduntur. Nos tantum virum tam iratas unquam habuisse Musas non credimus. Ea tamen qualiacumque

Incerti Auctoris Genesis.

Incerti Auctoris Sodoma.

Caput Primum.

Caput II.

Caput III.

Ad Senatorem Ex Christiana religione ad idolorum servitutem conversum.

Argumentum Libri Ad Senatorem, Ex Christiana Religione Ad Idolorum Servitutem Conversum Per Jacobum Pamelium.

Caput Primum.

Caput II.

Carmen De Jona Et Ninive, Cum Adnotationibus Francisci Jureti.

De Ligno Vitae.

Appendix secunda.

Candido Lectori Josephus Maria Suaresius Avenionensis Salutem.

Ex Libris Tertulliani De Execrandis Gentium Diis Fragmentum Erutum E Bibliotheca Vaticana, A Josepho Maria Suaresio Avenionensi.

Appendix tertia.

Graecorum Operum Fragmenta Et Notulae, Cum Adnotationibus Jacobi Pamelii.

Apologetici Adversus Gentes Pro Christianis Graeci, Fragmenta, ex Eusebio Caesariensi, cum translatione triplici.

Praefatiuncula In Fragmenta Graeca Apologetici

I. Ex Apologetici cap. 11, juxta Eusebium (Hist. Eccles. lib. III) et Nicephorum (l. III, c. 17) .

Rufini.

Christophorsoni.

Langii.

II. Ex Apologetici cap. V, juxta Eusebium (Hist. Eccles. lib. II) et Nicephorum (lib. II, cap. 8) .

Rufini.

Christophorsoni.

Langii.

III. Ex eodem Apologetici V cap. juxta Eusebium (Hist. Eccles. lib. II. cap. 24) et Nicephor. (lib. II, cap. 37) .

Rufini.

Christophorsoni.

Langii.

IV. Ex eodem V Apolog., juxta Euseb. (Hist. Eccl. lib. III, c. 20) et Niceph. (l. III, c. 10) .

Rufini.

Christophosoni.

Langii.

Libri De Spectaculis Graeci Citatio, Ex Lib. De Corona Militis (cap. 6) .

Lib. De Virginibus Velandis Graeci, Notulae, Ex Ejusdem Tituli Libro (cap. 1) .

De Baptismo Libri Mentio, Ex Ejusdem Tituli Libro (cap. 15) .

His verbis etiam materia praecipua commemoratur graeci de Baptismo. Quandoquidem vero nos hic tractaturos polliciti sumus, quae sit Tertulliani senten

Appendix quarta.

Operum Q. S. F. Tertulliani Quae Desiderantur, Fragmenta, Mentio Et Notulae.

I. Ad Amicum Philosophum De Nuptiarum Angustiis Libri, Notulae Ex B. Hieron.

Hactenus B. Hieronymus, cujus integras periodos adduximus in medium, tum ne quid mutilum esset, tum ut intelligat lector qui veterum de Virginitate, h

II. De Fato Libri Mentio Et Fragmentum Ex Ejusdem Lib. De Anima (cap. 20) et Fulgentio Placiade, de Vocibus Antiquis.

Hactenus auctor, cujus cum nullum exstet opus, ubi de quatuor illis tractet, mihi prorsus videtur alludere ad librum suo titulo de Fato, Redde huic fa

III. De Mundis Et Immundis Animalibus Quaestionum Citatio Ex B. Hieronymi Epist. 125, Ad Damasum.

An istud referatur ad peculiarem aliquem librum ejus tituli, quod magis tamen probatur, an vero ad tractatum ea de re per aliquot lineas Tertulliani,

IV. De Circumcisione Quaestionum Citatio, Eodem B. Hieron. Loco.

An peculiariter scripserit Tertullianus librum de Circumcisione, de Circumcisione Catal. Script. Eccles. adv. Jud., de vera Circumcisione,

V. De Vestibus Aaron Libri Mentio Ex B. Hier. Epist. 128, Ad Fabiolam, De Veste Sacerdotali.

Vestes Aaronis octo de Veste sacerdotali

VI. De Trinitate Libri Notula.

An Tertullianus praeter librum adversus Praxean, de Trinitate adv. Praxean adv. Praxean. de Trinitate de Patre Deo et Deo Filio adv. Praxean et Mona

VII. De Censu Animae Libri Adversus Hermogenem Argumentum Et Fragmenta, ex libro de Anima, cap. 1, 3, 22 et 24.

His quinque locis auctor in primis titulum et argumentum indicat: de Censu animae adversus Hermogenem, censum adv. Hermog. spiritum vitae, flatum fla

VIII. Adversus Apelletianos Libri Citatio, Ex Libro De Carne Christi (cap. 8) .

An liber iste, adversus Apellem, adversus Apelletianos adversus Apelletianos Apelletianos ad Jubaianum. de Praescript. adv. haeret., de Anima, de Prae

X. Libri De Paradiso Argumentum, Ex Lib. De Anima (cap. 55) .

Hactenus auctor, sed saniori modo intelligendus, uti adnotavimus latius in Prolegomenis inter Paradoxa, ubi ad omnia ipsius argumenta respondebimus. H

De Spe Fidelium Libri Argumentum, Ex Lib. III Adv. Marc. Cap. Ult. et B. Hieron. in cap. XXXVI Ezech. et alibi, ac Gennadio.

Hactenus plura testimonia de argumento libri de Spe Fidelium, de Civit. Dei, de Spe Fidelium,

Librorum Sex De Ecstasi Mentio, Ex B. Hier. Catal. Script. Eccles. et Nicephoro, lib. IV Hist. eccles., cap. 22 ac 34.

Hactenus ille. Quorum ex posteriori loco apparet

Libri Adversus Apollonium Notulae, Ex B. Hier. Catal. Et Nicephoro.

Duabus de caussis mihi persuasum est librum hunc adversus Apollonium

Operum Plurium Quae Desiderantur Mentio, Ex Iisdem B. Hieronymi Et Nicephori Locis, Ac Vincentio.

Hactenus illi. Et vero utinam exstaret Index Septimii Tertulliani, de Vestibus Aaron! Marciones, Apelles, Praxeae, Hermogenes, Judaei, Gentiles, Gnost

Fragmentum. In quo discreparet a Psychicis Tertullianus montanista.

Appendix quinta.

In Libros Tertulliani De Baptismo Et De Poenitentia, Adnotationes R. P. D. Corbiniani Thomae, Monachi Benedictini, E Congregatione S. Spiritus In Bava

Monitum.

Elenchus Capitum Libri De Baptismo.

Notae ad caput primum.

Notae ad caput XVIII.

Notae ad Caput XVIII.

Notae ad Caput XIX.

Notae ad Caput XX.

Dissertatio, De Affinitate Inter Baptismum Et Poenitentiam, Sequentis Libri Authore, Et Ejusdem Scripti Tempore.

Liber De Poenitentia.

Notae ad Caput primum.

Index Latinitatis Tertullianeae.

Monitum.

Index Veterum Scriptorum Quorum Mentio In Scriptis Tertulliani.

Sacrorum.

Ecclesiasticorum.

Haereticorum.

Eorum Qui De Deo Et Deis Scripserunt, Eoque Pertinentibus.

Magorum.

Medicorum, Mathematicorum Et Physicorum.

Philosophorum.

Historicorum.

Oratorum, Poetarum Et Grammaticorum.

Index Tomi Secundi.

Quinti Septimii Florentis Tertulliani Operum Pars Secunda, Quae Libros Ab Auctore In Montanismo Scriptos Continet.

Series Prima. Scripta Auctoris Montanistae Polemica.

Series Secunda. Scripta Auctoris Montanistae Moralia.

Appendices, Ad Genuina Q. Septimii Florentis Tertulliani Opera.

Corrigenda Et Addenda.

Index analyticus amplissimus tertium absolvet.

Finis Tomi Secundi.

Caput XL.

Proinde (Luc. XXII) scit et quando pati oporteret eum, cujus passionem lex figurat. Nam e tot festis Judaeorum Paschae diem elegit . In hoc enim sacramentum pronuntiarat Moyses (Levit. XXIII) : Pascha est Domini. Ideo et affectum suum ostendit: Concupiscentia concupivi Pascha edere vobiscum antequam patiar. O legis destructorem, qui concupierat etiam Pascha servare! Nimirum vervecina illum judaica delectaret? An ipse erat, qui (Is. LIII) tanquam ovis ad victimam adduci habens, et tanquam ovis coram tondente sic os non aperturus, figuram sanguinis sui salutaris implere concupiscebat? Poterat et ab extraneo quolibet tradi; ne dicerem et in hoc 0460B Psalmum (Ps. XL, 10) expunctum: Qui mecum panem edit, levabit in me plantam. Poterat et sine praemio tradi: quanta enim opera traditoris circa eum, qui populum coram offendens, nec tradi magis potuisset quam invadi? Sed hoc alii competisset Christo, non qui prophetias adimplebat. Scriptum est enim (Am. II, 6) : Pro eo quod venundedere justum. Nam et quantitatem et exitum pretii postea Juda poenitente revocati, et in emptionem dati agri figuli, sicut in Evangelio Matthaei (Matt. XXVII) continetur, Hieremias (Jerem. XXXII) praecanit: Et acceperunt triginta argentea pretium appretiati vel honorati, et dederunt ea in agrum figuli. Professus itaque se concupiscentia concupisse edere Pascha ut suum ((indignum enim ut quid alienum concupisceret Deus)), 0460C acceptum panem, et distributum discipulis, corpus illum suum fecit, Hoc est corpus meum dicendo, id est, figura corporis mei. Figura autem non fuisset, nisi veritatis esset corpus. Caeterum, vacua 0461A res, quod est phantasma, figuram capere non posset. Aut si propterea panem corpus sibi finxit, quia corporis carebat veritate, ergo panem debuit tradere pro nobis. Faciebat ad vanitatem Marcionis, ut panis crucifigeretur. Cur autem panem corpus suum appellat, et non magis peponem, quem Marcion cordis loco habuit? Non intelligens veterem fuisse istam figuram corporis Christi dicentis per Hieremiam (Jerem. XI, 19) : Adversus me cogitaverunt cogitatum dicentes, Venite, conjiciamus lignum in panem ejus; scilicet crucem in corpus ejus. Itaque illuminator antiquitatum quid tunc voluerit significasse panem, satis declaravit, corpus suum vocans panem. Sic et in calicis mentione testamentum constituens sanguine suo obsignatum, substantiam corporis confirmavit. 0461B Nullius enim corporis sanguis potest esse, nisi carnis. Nam et si qua corporis qualitas non carnea opponetur nobis, certe sanguinem nisi carnea non habebit. Itaque consistit probatio corporis de testimonio carnis; probatio carnis, de testimonio sanguinis. Ut autem et sanguinis veterem figuram in vino recognoscas, aderit Esaias (Is. LXIII, 1) : Quis, inquit, qui advenit ex Edom? rubor vestimentorum ejus ex Bosor. Sic decorus in stola vinolenta cum fortitudine? Quare rubra vestimenta tua? et indumenta sicut de foro torcularis pleno conculcato? Spiritus enim propheticus velut jam contemplabundus Dominum ad passionem venientem, carne scilicet vestitum, ut in ea passum, cruentum habitum carnis in vestimentorum 0462A rubore designat, conculcatae et expressae vi passionis, tanquam de foro torcularis; quia exinde quasi cruentati homines de vini rubore descendant. Multo manifestius Genesis in benedictione Judae, ex cujus tribu carnis census Christi processurus, jam tunc Christum in Juda delineabat . Lavabit, inquit (Gen. XLIX, 11) , in vino stolam suam, et in sanguine uvae amictum suum; stolam et amictum carnem demonstrans, et vinum sanguinem. Ita et nunc sanguinem suum in vino consecravit, qui tunc vinum in sanguine figuravit.