Caput III.

Sed Abraham, inquit , circumcisus est. Sed ante Deo placuit quam circumcideretur, nec tamen sabbatizavit. Acceperat enim circumcisionem, sed quae esset in signum temporis illius, non in salutis praerogativam. Denique sequentes Patriarchae incircumcisi fuerunt, ut Melchisedech, qui ipsi Abrahae jam circumciso , revertenti de praelio, panem et 0602B vinum obtulit (Ibid.) incircumcisus. Sed et filius, inquit, Moysi tum ab angelo praefocatus fuisset, si non Seffora mater ejus calculo praeputium infantis circumcidisset (Exod. IV, 24, 25) . Unde, inquit, maximum periculum est, si praeputium carnis quis non circumciderit. Et ideo si salutem circumcisio 0603A omni modo adferret , etiam ipse Moyses in filio suo non intermisisset, quominus octava die circumcideret eum, quando constet Sefforam coactam ab angelo id fecisse in itinere. Consideremus itaque quod non potuerit unius infantis coacta circumcisio omni populo praescribere, et quasi legem hujus praecepti condere. Nam providens Deus quod hanc circumcisionem in signum, non in salutem esset daturus populo Israel, idcirco filium Moysi ducis futuri instigat circumcidi, ut cum coepisset per eum populo dare praeceptum circumcisionis, non aspernaretur populus, videns exemplum istud in ducis filio jam celebratum. Dari enim habebat circumcisio, sed in signum: unde Israel in novissimo tempore dignosci haberet, quando secundum sua merita in sanctam civitatem 0603B ingredi prohiberetur, per verba prophetarum dicentium: Terra vestra deserta, civitates vestrae igni exustae, regionem vestram in conspectu vestro alieni comedent, et deserta et subversa a populis extraneis, derelinquetur filia Sion sicut casa in vinea, et sicut custodiarium in cucumerario, et quasi civitas quae expugnatur (Is. I, 7, 8) . Et ideo subsequens sermo prophetae exprobrat eis dicens: Filios generavi et exaltavi, ipsi autem spreverunt me (Ibid, 2) . Et iterum: Et si extenderitis manus, avertam faciem meam a vobis: et si multiplicaveritis preces, non exaudiam vos: manus enim vestrae sanguine plenae sunt (Ibid. 15) . Et iterum: Vae, gens peccatrix, populus plenus peccatis, filii scelerati, dereliquistis Deum, et in indignationem misistis Sanctum Israel (Ibid. 4) . Haec igitur Dei providentia 0603C fuit dandi circumcisionem Israel in signum unde dignosci posset, cum adveniret tempus quo meritis suis supra dictis in Hierusalem admitti prohiberetur: quod et quia futurum erat, nuntiabatur, et quia factum videmus, recognoscimus. Sicut ergo circumcisio carnalis, quae temporalis erat, tributa est in signum populo contumaci, ita spiritalis data est in salutem populo obaudienti, dicente propheta Hieremia: Innovate vobis novitatem , et nolite seminare in spinis. Circumcidimini Deo, et circumcidite praeputium cordis vestri (Hier. IV, 3, 4) . Et alio loco dicit: Ecce enim dies veniunt, dicit Dominus, et disponam domui Juda et domui Jacob testamentum novum, 0604A non tale quale jam dedi patribus eorum in die quo eos eduxi de terra Aegypti. Unde intelligimus et priorem circumcisionem tunc datam cessaturam, et novam legem, non talem qualem jam dederat patribus processuram, annuntiari, sicut Esaias praedicavit dicens, quod in novissimis diebus manifestus futurus esset mons Domini, et domus Dei super vertices montium: et exaltabitur, inquit, super colles, venient super illum omnes gentes, et ambulabunt multi, et dicent: Venite, ascendamus in montem Domini, et in domum Dei Jacob (Is. II, 2, 3) : non in Esau prioris filii , sed in Jacob sequentis, id est populi nostri, cujus mons Christus est sine manibus concidentium praecisus, implens omnem terram, apud Danielem ostensus (Dan. II, 34, 37) . Denique, ex hac domo Dei 0604B Jacob, etiam legem novam processuram sequentibus verbis annuntiat Esaias dicens: De Sion enim exiet lex, et verbum Domini ex Hierusalem, et judicabit inter gentes (Is. II, 3, 4) , id est inter eos qui ex gentibus sumus vocati: et concident, inquit, gladios suos in aratra, et lanceas suas in falces, et non accipiet gentem super gentem gladium, et jam non discent praeliari (Ibid.) . Igitur intelliguntur alii quam nos, qui, nova lege edocti, ista observamus, obliterata veteri lege, cujus abolitionem futuram actus ipse demonstrat ? Nam vetus lex ultione gladii se vindicabat, et oculum pro oculo eruebat (Exod. XXI, 24; Levit. XXIV, 20; Deut. XIX, 21) , et vindictam injuriae retribuebat: nova autem lex clementiam designabat, et belli pristina in aemulos legis et hostis exsecutionem 0604C , in pacificos actus arandae et colendae terrae reformabat. Igitur, sicut supra ostendimus, quod vetus lex et circumcisio carnalis cessatura pronuntiata est, ita et novae legis et spiritalis circumcisionis observantia, in pacis obsequia eluxit. Populus enim, inquit, quem non noveram, servivit mihi, in obauditu auris obaudivit me (Ps. XVII, 29) , Prophetae adnuntiaverunt. Quis autem et populus qui Deum ignorabat, nisi noster, qui retro Deum nesciebamus? et quis in auditu auris audiit, nisi nos, qui, relictis idolis, ad Deum conversi sumus? Nam Israel qui Deo fuerat cognitus, quique ab eo in Aegypto exaltatus fuerat, et per Erythraeum pelagum transvectus 0605A est (Exod. XIV, 22) , quique in eremo manna cibatus (Exod. XVI, 13, sqq.) , quadraginta annis ad instar aeternitatis redactus, nec humanis passionibus contaminatus, aut saeculi hujus cibi pastus, sed angelorum panibus (Ps. LXXVII) manna cibatus, satisque beneficiis Deo obligatus, Domini et Dei sui oblitus est, dicens ad Aaron: Fac nobis deos qui nos praecedant: Moyses enim ille, qui nos ejecit de terra Aegypti, dereliquit nos, et quid illi acciderit nescimus (Exod. XXXII, 1) . Et ideo nos, qui non populus Dei retro, facti sumus populus ejus, accipiendo novam legem supra dictam, et novam circumcisionem ante praedictam.