Caput XIV.

Discite nunc ex abundantia erroris vestri ducatum. 0638C Duos dicimus Christi habitus a prophetis demonstratos, totidem adventus ejus praenotasse : unum in humilitate, utique primum, cum tamquam ovis ad victimam duci habebat, et tamquam agnus ante tondentem 0639A sine voce, sic non aperuit os suum (Is. LIII, 7) ne aspectu quidem honestus: Adnuntiamus enim, inquit, de illo, sicut puerulas, sicut radix in terra sitienti, et non erat ei species, neque gloria. Et vidimus eum, et non habebat speciem neque decorem, sed species ejus inhonorata, deficiens citra filios hominum, homo in plaga, sciens ferre infirmitatem (Ibid. 2-4) : scilicet ut positus a Patre in lapidem offensionis (Is. VIII, 14) : et minoratus ab eo modicum citra angelos (Ps. VIII, 6) , vermem se pronuntiat, et non hominem, ignominiam hominis, et abjectionem populi (Ps. XXI, 7) . Quae ignobilitatis argumenta, primo adventui competunt, sicut sublimitatis secundo; cum fiet, jam non lapis offensionis, nec petra scandali, sed lapis summus angularis, post reprobationem adsumptus, et sublimatus 0639B in consummationem (Is. XXVIII, 16) : et petra sane illa apud Danielem de monte praecisa, quae imaginem saecularium regnorum comminuet et conteret (Dan., II, 34 sqq.) . De quo secundo adventu idem Daniel dixit: Et ecce cum nubibus coeli tamquam filius hominis veniens, venit usque ad Veterem dierum, et aderat in conspectu ejus. Et qui adsistebant, adduxerunt illum: et data est ei potestas regia, et omnes nationes terrae secundum genus, et omnis gloria servient illi: et potestas illius aeterna, quae non auferetur, et regnum ejus quod non corrompetur (Dan., VII, 13, 14) . Tunc scilicet speciem honorabilem et decorem habiturus est indeficientem supra filios hominum: tempestivus enim decore citra filios hominum. Effusa est gratia, inquit, in labiis tuis, propterea benedixit te 0639C Deus in saecula. Accingere ensem tuum circa femur tuum, potens tempestivitate et pulchritudine tua (Ps. XLIV, 3-5) : cum et Pater postea, cum diminuit illum modicum quid citra angelos, gloria et honore coronavit illum, et subjecit omnia sub pedibus ejus (Ps. VIII, 6 8; Hebr., II, 7) . Et tunc cognoscent eum, quem pupugerunt. Et caedent pectora sua tribus ad tribum (Zach., XII, 10; Joan, XIX, 37) , utique quod retro non agnoverint eum, in humilitate conditionis humanae constitutum. Hieremias 0640A inquit: Et homo est, et quis cognoscet illum (Jer. XVII, 7, sec. LXX) ? quia et nativitatem ejus, inquit Esaias, quis enarrabit? Sicet apud Zachariam (c. XII) in persona ipsius, imo et in ipsius nominis sacramento, verus summus sacerdos patris Christus Jesus duplici habitu in duos adventus delineatur. Primo sordidis indutus est, id est carnis passibilis et mortalis indignitate, cum et diabolus adversabatur ei, auctor scilicet Judae traditoris, qui eum etiam post baptismum tentaverat. Dehinc spoliatus pristinas sordes, exornatus podere et mitra et cidari munda , id est secundi adventus; quoniam gloriam et honorem adeptus demonstratur. Nec poteritis eum Josedech filium dicere, qui nulla omnino veste sordida, sed semper sacerdotali (Zach., VI, 11) fuit exornatus, 0640B nec umquam sacerdotali munere privatus. Sed Jesus iste Christus Dei patris summus sacerdos qui primo adventu suo humana forma et passibilis venit in humilitate usque ad passionem; ipse etiam effectus hostia per omnia pro omnibus nobis, qui post resurrectionem suam indutus podere, sacerdos in aeternum (Ps. CIX, 4; Hebr., V, 6) Dei patris nuncupatus est. Sic enim et duorum hircorum, qui jejunio offerebantur (Levit., XVI) , faciam interpretationem. Nonne et illi utrumque ordinem nominis Christi, qui jam venit, ostendunt? Pares quidem atque consimiles, propter eumdem Domini conspectum, qui non alia venturus est forma, ut qui agnosci habet a quibus et laesus est. Unus autem eorum circumdatus coccino, maledictus, et consputatus, et convulsus, et compunctus, 0640C a populo extra civitatem abjiciebatur in perditionem, manifestis notatus insignibus Christi passionis; qui coccinea circumdatus veste; et consputatus, et omnibus contumeliis afflictus, extra civitatem crucifixus est. Alter vero pro delictis oblatus, et sacerdotibus tantum templi in pabulum datus, secundae repraesentationis argumenta signabat, qua delictis omnibus expiati sacerdotes templi spiritalis, id est Ecclesiae, Dominicae gratiae quasi 0641A visceratione quadam fruerentur, jejunantibus caeteris a salute. Igitur, quoniam primus adventus et plurimis figuris obscuratus, et omni inhonestate prostratus, canebatur, secundus vero et manifestus et Deo condignus; idcirco quem facile et intelligere et credere potuerunt, eum solum intuentes, id est secundum, qui est in honore et gloria, non immerito decepti sunt circa indigniorem, certe obscuriorem, id est primum. Atque ita in hodiernum negant venisse Christum suum, quia non in sublimitate venerit, dum ignorant in humilitate primo fuisse venturum. Sufficit huc usque de his interim ordinem Christi decurrisse quo talis probatur quali adnuntiabatur, ut jam ex ista consonantia Scripturarum divinarum intelligamus, et quae post Christum futura praedicabantur, ex dispositione 0641B divina credantur expuncta. Nisi enim ille venisset post quem habebant expungi, nullo modo evenissent quae in adventum ejus futura praedicabantur. Igitur si universas nationes de profundo erroris humani exinde emergentes ad Deum creatorem et Christum ejus cernitis , prophetatum 0642A non audetis negare; quia, etsi negaretis, statim vobis in Psalmis, sicuti jam praelocuti sumus promissio Patris occurreret, dicentis: Flius meus es tu, ego hodie genui te; pete a me, et dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrae (Ps. II, 7, 8) ; nec poteritis in istam praedicationem magis David filium Salomonem vindicare, quam Christum Dei filium dicere ; nec terminos terrae David filio promissos, qui intra unicam Judaeam regnavit, quam Christo filio Dei, qui totum jam orbem Evangelii sui radiis inluminavit. Denique et thronus in aevum magis Christo Dei filio competit, quam Salomoni, temporali scilicet regi, qui soli Israel regnavit. Christum enim hodie invocant nationes quae eum non sciebant, et populi hodie ad Christum confugiunt, quem retro 0642B ignorabant. Non potes futurum contendere, quod vides fieri. Haec aut prophetata nega, cum coram videntur; aut adimpleta cum leguntur: aut si non negas utrumque, in eo erunt adimpleta in quem sunt prophetata.