Caput III.

Necesse est, quatenus hoc putas arbitrio. tuo licuisse, aut ut impossibilem, aut inconvenientem Deo 0756B existimaveris nativitatem. Sed Deo nihil impossibile, nisi quod non vult. An ergo voluerit nasci (quia si voluit, et potuit , et natus est) consideremus. Ad compendium decurro. Si enim nasci se Deus noluisset quacumque de causa, nec hominem se videri praestitisset. Nam quis, hominem videns, eum negaret natum? Ita quod noluisset esse, nec videri omnino voluisset. Omnis rei displicentis etiam opinio reprobatur. Quia nihil interest, utrum si quid, an non sit, si, cum non sit, esse praesumitur. Plane interest illud , ut falso non patiatur, quod vere non est. «Sed satis erat illi, inquis, conscientia sua. Viderint homines, si natum putabant, quia hominem videbant.» Quanto ergo dignius, quantoque constantius humanam sustinuisset existimationem vere natus, 0757A eamdem existimationem etiam non natus subiturus cum injuria conscientiae suae! quam tu ad fiduciam reputas, ut non natus, adversus conscientiam suam natum se existimari sustineret. Quid tanti fuit, edoce, ut consciens Christus quid esset id se quod non erat, exhiberet? Non potes dicere: « Si natus fuisset, et hominem vere induisset, Deus esse desisset, amittens quod erat, dum assumit quod non erat.» Periculum enim status sui Deo nullum est. «Sed ideo, inquis, nego Deum in hominem vere conversum, ita ut et nasceretur, et carne corporaretur ; quia qui sine fine est, etiam inconvertibilis sit necesse est: converti enim in aliud, finis est pristini: non competit ergo conversio , cui non competit finis.» Plane natura convertibilium ea lege 0757B est, ne permaneant in eo quod convertitur in eis; et ita non permanendo pereant , dum perdunt convertendo quod fuerunt. Sed nihil Deo par est: natura ejus ab omnium rerum conditione distat. Si ergo quae a Deo distant, a quibus distat, cum convertuntur, amittunt quod fuerunt; ubi erit diversitas divinitatis a caeteris rebus, nisi ut contrarium obtineat , id est, ut Deus et in omnia converti possit, et qualis est, perseverare? Alioquin par erit eorum, quae conversa amittunt quod fuerunt; quorum utique Deus in omnibus impar non est, si nec in exitu conversionis. Angelos Creatoris conversos in effigiem humanam, aliquando legisti, et credidisti, et tantam corporis gestasse veritatem, ut et pedes eis laverit Abraham, et manibus ipsorum ereptus sit Sodomitis 0757C Loth; conluctatus quoque homini angelus toto corporis pondere dimitti desideravit ab eo a quo detinebatur. Quod ergo angelis inferioribus Deo licuit, uti, conversi in corpulentiam humanam, angeli nihilominus permanerent, hoc tu potentiori Deo aufers , quasi non valuerit Christus, vere hominem indutus, 0758A Deus perseverare? Aut numquid et angeli illi phantasmata carnis apparuerunt? Sed non audebis hoc dicere. Nam si sic apud te angeli Creatoris, sicut et Christus, ejus Dei erit Christus, cujus angeli tales qualis et Christus. Si Scripturas opinioni tuae resistentes non de industria alias rejecisses, alias corrupisses, confudisset te in hac specie Evangelium Joannis, praedicans Spiritum columbae corpore lapsum desedisse super Dominum. Qui Spiritus cum hoc esset, tam vere erat et columba, quam et Spiritus , nec interfecerat substantiam propriam, assumpta substantia extranea. Sed quaeris, corpus columbae ubi sit, resumpto Spiritu in coelum. Aeque et angelorum , eadem ratione interceptum est, qua et editum fuerat. Si 0758B vidisses, cum de nihilo proferebatur, scisses, cum in nihilum subducebatur. Si non fuit initium visibile, nec finis. Tamen corporis soliditas erat, quo momento corpus videbatur. Non potest non fuisse quod scriptum est.