Caput XXVI.

0831C Unum adhuc respondebo ad propositionem priorem allegoricarum scripturarum, licere et nobis corporalem resurrectionem de patrocinio figurati proinde eloquii prophetici vindicare. Ecce enim, divina in primordio sententia, terram hominem pronuntiando, Terra es, et in terram ibis, secundum substantiam 0832A scilicet carnis, quae de terra erat sumpta, et quae prior homo fuerat appellata, sicut ostendimus, dat mihi disciplinam in carnem quoque interpretandi, si quid irae vel gratiae in terram Deus statuit; quia nec proprie terra judicio ejus obnoxia est, quae nihil boni seu mali admisit: maledicta quidem, quae hauserit sanguinem (Gen., IV) ; sed et hoc ipsum in figuram carnis homicidae. Nam etsi juvari seu laedi habet terra, id quoque propter hominem, ut ille juvetur, sive laedatur per consistorii sui exitus; quo magis ipse pensabit, quae propter illum etiam terra patietur. Itaque et cum comminatur terrae Deus, carni potius comminari eum dicam; et cum quid terrae pollicetur, carni potius polliceri eum intelligam. Ut apud David (Ps. XCVI) : Dominus regnavit, 0832B exultet terra, id est, caro sanctorum, ad quam pertinet regni divini fructus. Dehinc subjungit: Vidit, et concussa est terra; montes sicut cera liquefacti sunt a facie Domini; caro scilicet prophanorum: et (Zach., XII, 10) : Videbunt enim eum in quem confixerunt. Atque adeo si simpliciter de terrae elemento utrumque existimabitur pronuntiatum, quomodo congruet et concuti et liquefieri eam a facie Domini, quo supra regnante exultavit? Sic et apud Esaiam: Bona terrae edetis; bona carnis intelligentur, quae illam manent in regno Dei reformatam et angelificatam, et consecuturam quae nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascenderunt (I Cor., II) . Alioquin, satis vanum, ut ad obsequium Deus fructibus agri, et cibariis vitae hujus invitet, quae 0832C etiam in religiosis et blasphemis, semel homini addicta conditione, communicat; pluens super bonos et malos, et solem suum emittens super justos et injustos (Matth., V) . Felix nimirum fides, si ea consecutura est , quibus hostes Dei et Christi non modo utuntur, verum etiam abutuntur, ipsam conditionem 0833A colentes adversus conditorem. Bulbos et tubera in terrae bonis deputabis, Domino pronuntiante, ne in pane quidem victurum hominem. Sic Judaei, terrena solummodo sperando, coelestia amittunt, ignorantes et panem de coelesti repromissum, et oleum divinae unctionis, et aquam spiritus, et vinum animae vigorantis ex vite Christi. Sicut et ipsam terram sanctam, judaicum proprie solum, reputant carnem potius Domini interpretandam, quae exinde et in omnibus Christum indutis, sancta sit terra: vere sancta per incolatum Spiritus Sancti; vere lacte et melle manans, per suavitatem spei ipsius; vere Judaea, per Dei familiaritatem: non enim qui in manifesto, judaeus; sed qui in occulto. Ut et templum Dei eadem sit, et Hierusalem, audiens ab 0833B Esaia (Is., LI) ; Exurge, exurge, Hierusalem, induere fortitudinem brachii tui; exurge sicut in primordio diei ; scilicet in illa integritate quae fuerat ante delictum transgressionis. Quae enim in eam Hierusalem voces ejusmodi competerent exhortationis et advocationis, quae occidit prophetas, et lapidavit ad se missos, et ipsum postremo Dominum suum confixit? Sed nec ulli omnino terrae salus repromittitur, quam oporteret cum totius mundi habitu praeterire. Etiam, si quis audebit terram sanctam paradisum potius argumentari, quam et patrum dici capiat, Adae scilicet et Evae: proinde et in paradisum restitutio carni videbitur repromissa, quae eum incolare et custodire sortita est, ut talis illuc 0833C homo revocetur, qualis inde pulsus est.