Caput XL.

Nihil autem mirum, si et ex ipsius instrumento captentur argumenta, cum oporteat haereses esse; quae esse non possent, si non et perperam Scripturae intelligi possent. Nactae denique haereses duos homines ab Apostolo editos, interiorem, id est animam, 0850C et exteriorem, id est carnem; salutem quidem animae, id est interiori homini, exitium vero carni, id est exteriori, adjudicaverunt; quia scriptum sit Corinthiis: Nam etsi homo noster exterior corrumpitur, sed interior renovatur de die et die. Porro, nec anima per semetipsam homo, quae figmento jam homini appellato postea inserta est; nec caro sine anima homo, quae, post exilium animae, cadaver inscribitur. Ita vocabulum homo consertarum substantiarum duarum quodam modo fibula est: sub quo vocabulo, non possunt esse nisi cohaerentes. Porro, Apostolus interiorem hominem, non 0851A tam animam, quam mentem atque animum intelligi mavult, id est, non substantiam ipsam, sed substantiae saporem. Siquidem Ephesiis scribens, in interiorem hominem habitare Christum , sensibus utique intimandum Dominum significavit. Denique adjunxit (Eph. III) : Per fidem, et In cordibus vestris, et In dilectione; fidem quidem et dilectionem, non substantiva animae ponens, sed conceptiva. In cordibus autem dicens, quae substantiva sunt carnis, jam et ipsum interiorem hominem carni deputavit, quem in corde constituit. Inspice nunc quomodo exteriorem quidem hominem corrumpi allegarit, interiorem vero renovari de die ac die. Nec illam corruptelam carnis affirmes, quam ex die mortis in perpetuum defectura patiatur: sed quam in istius vitae spatio, ante mortem, et usque 0851B ad mortem, vexationibus et pressuris, tormentis atque suppliciis, nominis caussa experietur. Nam et homo interior hic utique renovari habebit per suggestum spiritus, proficiens fide et disciplina de die ac die, non illic, id est, non post resurrectionem, ubi non utique de die ac die renovari habemus, sed semel ad summam. De sequentibus disce: Quod enim ad praesens est, inquit (II Cor. VI) , temporale et leve pressurae nostrae , per supergressum, in supergressum , aeternum gloriae pondus perficiet in nobis, non intuentibus quae videntur, id est passiones; sed quae non videntur, id est mercedes: quae enim videntur, temporalia sunt; quae vero non videntur, aeterna sunt . Pressuras enim et laesuras, quibus corrumpitur 0851C homo exterior, ut leves et temporales, idcirco contemnendas affirmat, praeferens mercedum aeternarum, invisibilium, et gloriae pondus, in compensationem laborum, quos hic caro patiendo corrumpitur. Adeo non illa est corruptio, quam in perpetuum carnis interitum ad resurrectionem expellendam exteriori homini adscribunt. Sic et alibi: Siquidem, ait (Rom. VIII) , compatimur, uti et conglorificemur; 0852A reputo enim non dignas esse passiones hujus temporis ad futuram gloriam, quae in nos habet revelari. Et hic minora ostendit incommoda praemiis suis. Porro, si per carnem compatimur, cujus est proprie passionibus corrumpi, ejusdem erit et quod pro compassione repromittitur. Atque adeo carni adscribit pressurarum proprietatem, ut et supra dicat . Cum venissemus autem in Macedoniam, nullam remissionem habuit caro nostra. Dehinc, ut animae daret compassionem: In omnibus, inquit (II Cor. VII) , compressi: extrinsecus pugnae, debellantes scilicet carnem; intrinsecus timor, afflictans scilicet animam. Adeo etsi corrumpitur homo exterior, non ut amittens resurrectionem, sed ut sustinens vexationem, corrumpi intelligetur . Et hoc non sine interiore. Ita amborum 0852B erit etiam conglorificari, sicut et compati. Secundum collegia laborum, consortia etiam decurrant necesse est praemiorum.