Caput III.

Sed an onerosa monogamia, viderit adhuc impudens infirmitas carnis. An autem nova, de hoc interim constet. Illud enim amplius dicimus, etiamsi totam 0932B et solidam virginitatem sive continentiam Paracletus hodie determinasset, ut ne unis quidem nuptiis fervorem carnis despumare permitteret, sic quoque nihil novi inducere videretur; ipso Domino spadonibus aperiente regna coelorum (Matth., XIX, 12) , ut et ipso spadone; ad quem spectans et Apostolus, propterea et ipse castratus, continentiam mavult. Sed salvo, inquis, jure nubendi. Plane salvo; et videbimus quousque; nihilominus jam ex ea parte destructo, qua continentiam praefert. Bonum, inquit, homini mulierem non contingere (I Cor., VII, 1) . Ergo malum est contingere. Nihil enim bono contrarium, nisi malum. Ideoque superesse, ut et qui habeant uxores sic sint, quasi non habeant; quo magis qui non habent, habere non 0932C debeant. Reddit etiam caussas cur ita suadeat; quod innupti de Deo cogitent: nupti vero quomodo in matrimonio quis suo placeat (I Cor., VII, 32) . Et possum contendere: non mere bonum esse, quod permittitur. Quod enim mere bonum est, non permittitur, sed ultro licet. Permissio habet caussam, aliquando et necessitatis . Denique, in hac specie non est voluntas permittentis nubere. Aliud enim vult: Volo vos, inquit, omnes sic esse, quomodo et ego (I Cor., VII, 7) . Et cum ostendit melius esse , quid utique se velle confimat, quam quod melius esse praemisit? Et ita, si aliud quam quod voluit permittit, non voluntate, sed necessitate permittens, non mere bonum ostendit, quod invitus indulsit. Denique cum dicit, Melius est nubere quam uri; quale id bonum intelligendum 0932D est, quod melius est poena? quod non potest videri melius, nisi pessimo comparatum? Bonum 0933A illud est, quod per se hoc nomen tenet, sine comparatione non dico mali, sed etiam boni alterius; ut si et alii bono comparatum adumbretur, remaneat nihilominus in boni nomine. Caeterum, si per mali collationem cogitur bonum dici, non tam bonum est quam genus mali inferioris, quod ab altiore malo obscuratum, ad nomen boni impellitur. Aufer denique conditionem, ut non dicas, Melius est nubere quam uri; et quaero an dicere audeas, Melius nubere; non adjiciens quo melius sit. Fit ergo jam non melius; et dum non melius, nec bonum, sublata conditione, quae dum melius illud facit alio, ita bonum haberi cogit. Melius est unum oculum amittere, quam duos: si tamen discedas a comparatione mali utriusque, non erit melius unum oculum habere; quia nec bonum. Quid nunc, si omnem 0933B indulgentiam nubendi, de suo, id est, de humano sensu accommodat ex necessitate qua diximus, Quia melius sit nubere quam uri? Denique, conversus ad alteram speciem dicendo, Nuptis autem denuntio, non ego, sed Dominus, ostendit illa quae supra dixerat, non Dominicae auctoritatis fuisse, sed humanae aestimationis. At ubi ad continentiam reflectit animos, Volo autem vos sic esse omnes: puto autem, inquit, et ego spiritum Dei habeo; ut si quid indulserat ex necessitate, id Spiritus Sancti auctoritate revocaret. Sed et Joannes monens sic nos incedere debere quemadmodum et Dominus, utique etiam secundum sanctitatem carnis admonuit incedere, adeo manifeste. Et omnis, inquit, qui spem istam in illo habet, castificat se, sicut et ipse castus est (Jo., 0933C III, 3) . Nam et alibi: Estote sancti, sicut et ille sanctus fuit (Jo., II, 3) , scilicet, carne. De spiritu enim non dixisset, quia spiritus ultro sanctus agnoscitur, nec exspectat sanctitatis admonitionem, quae propria natura est ejus. Caro autem docetur sanctitatem, quae et in Christo fuit sancta. Igitur si omnia ista obliterant licentiam nubendi, et conditione licentiae inspecta, et praelatione continentiae imposita, cur non potuerit post Apostolos idem spiritus superveniens ad deducendam disciplinam in omnem veritatem, per gradus temporum (secundum quod Ecclesiastes, Tempus omni rei, inquit), supremam jam carni fibulam imponere, jam non oblique a nuptiis avocans, sed exerte cum magis nunc tempus in collecto factum sit, annis circiter 160 exinde productis? Nonne ipse 0933D apud te retractares? Vetus haec disciplina est, praemonstata jam tunc in carne Domini, et voluntate: 0934A dehinc in Apostolorum ejus tam consiliis quam exemplis. Olim sanctitati huic destinabamur. Nihil novi Paracletus inducit. Quod praemonuit, definit: quod sustinuit, exposcit. Et nunc recogitans ista, facile tibi persuadebis multo magis unicas nuptias competisse Paracleto praedicare, qui potuit et nullas, magisque credendum temperasse illum, quod et abstulisse decuisset, si quae velit Christus intelligas. In hoc quoque Paracletum agnoscere debes advocatum, quod a tota continentia infirmitatem tuam excusat.