Caput IV.

 

Sic Dominus virtute Patris, quos morte redemi.
Exutos sua luce tegit, quae semper in illo est.
Ergo Pastor ovem qui perdidit, ipse requirit.
Is robur spinasque uvae calcare paratus,
Aut rabiem superare lupi, pecudumque potiri.
Eripere fortis, contemptis dentibus ultro,
1066B Objectat sese leo pelle obtectus ovili,
Decipiens habitu, rapturus sanguine fauces.
Adam vi captum sic quaerit Christus ubique,
Ipse viam gradiens, qua mors operata ruinam est
Omnia perlustrans veterum monumenta virorum,
Singula perspiciens, exemplis omnibus unus,
Ex utero incipiens inimicam expellere mortem,
Conceptae simul in gremio cum semine carnis
Aetates omnes tacita sapientia lustrans,
Debita suscipiens, cunctos mundare paratus,
Reddere factori multos, quos sparserat unus.
Et quia terribilis puteo demersus iniquo
Vir cecidit, suasit virgo subducta dracone;
Consilio placuit, tegmen coeleste reliquit;
Arguit hos lignum nudos, mors atra coegit,
1066C Ex eadem massa simili ratione refecta
Jam renovata, redit flos carnis, et hospita pacis
Virgine desponsa caro, non ex semine nato
Artifici conjuncta suo, sine debito mortis
Angelus haec mandata Patris, per sidera defert
Lucida, ut angelica credantur nuntia fama,
Virginis ut virgo; carnis caro debita solvat.
Talibus ingressus sequitur vestigia mortis
Parvulus immanis, senior puer et juvenis vir.
Post, ubi justa viri completa est roboris aetas,
Paulatim solitus socia deperdere vita;
In foedas etiam rugas et inertia membra
Mutari specie vacuatis sanguine venis
Constitit, haud habitum passus veterascere carnis,
Quave manum extendit temere contingere lignum.
1066D Qua die quove loco cecidit clarissimus Adam ,
1067A Hac eadem redeunte die volventibus annis
In stadio ligni, fortis congressus athleta;
Extenditque manus, poenam et pro laude secutus
Devicit mortem. quia mortem sponte reliquit,
Exuit exuvias carnis et debita mortis;
Serpentis spolium, devicto principe mundi,
Adfixit ligno, refugarum immane trophaeum.
In cujus signum Moses suspenderat anguem,
Et quotquot fuerant multis serpentibus icti,
Adspicerent ipsum fictum fixumque draconem
Post, ubi secretas inferni venit ad undas,
Atque suum victor captivum luce retexit,
Adstanti jussumque Patris virtute peregit,
Sponte suum corpus quod liquerat, ipse recepit.
Caussa haec mortis erat, eadem via facta salutis;
1067B Nuntius ille doli, sed pacis nuntius iste;
Sponsa virum necuit, genuit sed sponsa leonem.
Virgo viro nocuit, sed vir de virgine vicit.
Cujus in exemplum, sopito corpore somno,
Sumitur ex latere mulier, quae costa mariti;
Quam carnem de carne sua deque ossibus ossa,
Evigilaus dixit, praesaga mente locutus.
Mira fides, merito Paulus certissimus auctor,
Christum de coelis Adam docet esse secundum.
Veritas ipsa suis exemplis usa refulget;
Nec cupit ex alieno acres ostendere gressus:
Pauperis hoc opus est, propriae virtutis egeni:
Haec Paulus docuit magnus mysteria docta,
Scilicet in Christo esse decus, tuum, Ecclesia, cernens
1067C Hujus de latere, ligno pendentis in alto
Corporis exanimi sanguis manavit et humor.
Foemina sanguis erat, aquae erant nova dona lavacri,
Haec populi vera est viventis Ecclesia mater,
De Christi nova carne caro, deque ossibus ossum .
Golgotha locus est, capitis calvaria quondam ;
Lingua paterna prior sic illum nomine dixit;
Hic medium terrae est, hic est victoria signum:
Os magnum hic veteres nostri docuere repertum
Hic hominem primum suscepimus esse sepultum,
1068A Hic patitur Christus, pio sanguine terra madescit,
Pulvis Adae ut possit veteris cum sanguine Christ
Commixtus, stillantis aquae virtute levari .
Haec ovis est una quam se per sabbata vivam
Inferni e puteo statuit subducere pastor.
Propterea cunctae carnis praemortua membra
Curabat sabbathis, aut caeci a germine nati
Lumina, quae nondum dederat, cernendo peregit;
Aut hominem totum exanimem, per sabbata vivum
Deque sepultura, praesenti plebe, vocavit;
Ipse novi factor, veteris bonus ipse refector,
Aut quae defuerunt supplens, aut perdita reddens.
Haec ineunte die sancto sperantibus in se
Facturus plene pro pacto, posse docebat.