Notae ad caput XIV.

1182A

Stephanae domum. Paulo enim ante praemiserat: Gratias ago Deo, quod neminem vestrum baptizavi, nisi Crispum et Cajum, Baptizavi autem et Stephanae domum. I Cor. I, 14 et 16. Stephanas autem hic inter discipulos S. Pauli fuerat.

Deputat, i. e. adscribit Baptismum suum, velut auctori aut largitori suo. Hoc ferme sensu in l. de Exhort. ad castit. c. 16, ait: Erat vetus dispositio, quae in Evangelio deputatur. Et Solinus: Propter dies impares diis superis Januarius dicatur: Februarius, quasi abominosus, diis inferis deputatur.

Apollo. Cum quidam in Corinthiorum Ecclesia a Paulo, alii a Petro, alii ab Apollo baptizati fuissent, contentio inter illos, ac velut schisma obortum fuerat, dum alii baptismum suum aliis praeferebant, ceu a praestantiore datum: Ego quidem, dicentes, sum Pauli, ego autem Apollo: ego vero Cephae: ego vero Christi. I. Cor. 1, v. 12. At Paulus eos omnes satis acriter reprehendit, non ministris Baptismi 1182B efficaciam, sed uni Christo, tanquam unico ejusdem auctori ac institutori, adscribendam esse contendens: Divisus est Christus? Nunquid Paulus crucifixus est pro vobis? aut in nomine Pauli baptizati estis? Atque haec etiam c. III, 4 et seqq. multo magis exaggerat. Caeterum Apollo hic (ut Act. XVIII. 24 et seq. describitur) erat Judaeus quidam, Alexandrinus genere, vir eloquens, et potens in Scripturis. Hic cum nondum Christi, sed solo Joannis Baptismate initiatus fuisset, attamen fervens spiritu loquebatur, et docebat diligenter ea quae sunt Jesu: postmodum Aquila et Priscilla diligentius exponentibus ei viam Domini (Act. XVIII, 25 et 26) et verisimiliter etiam Baptismo Christi eum initiantibus. Itaque cum deinceps, in Achaiam Corinthumque perrexisset (ibid. v. 27. et c. XIX, 1) , illicque multos Ecclesiae per Baptismum adjunxisset, hac occasione nonnulli Corinthiorum studiosius, quam par erat, pro ejus gloria decertabant. Quae res adeo non placuerat ipsi Apollo, ut potius inde offensus 1182C in Cretam cum Zena, legisperito, confugerit (ut sanctus Hieron. Comm. in Ep. ad Tit. cap. 3, testatur) neque prius inde redire voluerit, donec dissidentes Corinthii invicem reconciliati essent: quibus postmodum Episcopus datus creditur: quanquam alii Caesareae, aut Iconii, aut Durae, etc. Episcopum factum fuisse velint.

Caeterum nomen hoc Apollo non est idem ac Apollinis dei; istud enim apud Graecos Ἀπόλλων, ωνος quintae declinat. est, illud vero Ἀπολλὼς (sic enim in Graecis exemplaribus scriptum habetur) quartae Atticorum, cujus genitivus est Ἀπολλὼ; quin etiam in accus. eamdem Act. XIX, 1. terminationem servare deprehenditur: Εγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν Ἀπολλὼ εἶναι ἐν Κορίνθῳ; et ad Tit. III, 13: Ζηνᾶν, τὸν νομικὸν, καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον. Aut fortasse penitus in declinabile fuerit.

Pacificus. Unice enim ejus correptio spectabat ad pacem et animorum consensum inter Corinthios reducendum.

1182D Defendere. Facile hic pro vindicare, aut attribuere sumitur. Potest etiam exponi pro se suamque causam tueri; ne ergo id agere videri posset, hinc gratias agit Deo, quod neminem baptizaverit. Vide supra Not. Stephanae domum.

Tingere. Nam Matth. ult. v. 19, Christus ipse Apostolis praecepit: Euntes ergo Docete omnes gentes, Baptizantes, etc. Et Marc. ult. v. 15: Praedicate Evangelium omni creaturae. Qui crediderit et Baptizatus fuerit, etc. Prius est ergo ( dignitate et auctoritate institutionis) docere: posterius baptizare, at vero caeteroquin major est praestantia Baptismi, velut ad quem ipsa praedicatio unice disponit.