D

Daemon. II, 61 B, Ad daemonem se aberrantem. Daemonem vocat scortum suum Simon, nomine Helenam, quam circumducebat secum, et Ennoeam, Ἔννοιαν, appellabat cogitationem ac intelligentiam suam: se ad hanc perditam ovem quaerendam descendisse narrabat Simon, quum ab angelis invidiose detenta esset, ut Irenaeus exponit copiosius lib. I, cap. 20.

Damnare. II, 48 A, Ideo et sibi damnatum dixit haereticum, i. e. a semetipso, proprio judicio. Haeretici in semetipsos sententiam ferunt, arbitrio suo de Ecclesia recedentes; quae recessio, propriae conscientiae videtur esse damnatio.

1284A Damnatitius. II, 48 A, Quo etsi nihil de damnatitiis, scil. haeresibus, participarentur, i. e. jam damnatis, ut fictitium, quod fictum est, donatitium, etc.

Dare. II, 963 B, Dedit faciem suam Deo, i. e. conversus ad Deum.

De, ob, propter. I, 371 A, De religione. II, 318 A, Et de judice necessarie severum, et de severo, sicut saevum. I, 413 A, Se daemonem confitebitur de vero, i. e. quod vere est. Conf. Lactant. lib. II, cap. 16. I, 416 A, Colitis illos, quod sciam, etiam de sanguine christianorum, i. e. non tantum cum in gratiam illorum eos mactatis, sed ad aras ipsorum trucidatis nonnunquam. I, 523 A, Sed de nostra magis defensione. Jun. explicat: Facit hoc magis ad defensionem nostram. Alii: Maneamus potius in defensione nostri. II, 204 B, De cujus utitur, subaud. rebus, aut aliquid simile. Hujusmodi formula sermonis etiam in superioribus libris usus est, adv. Marcion. lib. V: Si in creatoris accipitur. Eod. libro, Et a nostrae partis possit opponi, graecorum est imitatio. II, 188 1284B A, Sicut ipse de patris, i. e. de eo quod est patris. II, 792 B, Ut autem clausula de praefatione communifaciat, i. e. praestet usum praefationis communis, faciat quod praefatio communis solet.

Debellator. I, 294 A, Edite aliquem debellatorem Christianorum, i. e. non extinctorem, sed aggressorem, persecutorem.

Debellare. II, 909 B, Debellatos aliquandiu a matribus. I, 442 A, Coelum denique debellet imperator.

Debere. I, 444 A, Ego sum cui impetrare debetur, i. e. ego solus impetrare debeo.

Debitum. I, 265 A, Si nullum odii debitum deprehendatur, i. e. caussa justa, cur virum bonum odisse hanc professionem oporteat. II, 303 A, Debita enim omnia haec sunt severitati, sicut severitas debitum est justitiae. II, 399 C, Quam sibi debitum gratiae referentes homines. II, 659 A, Solemniora quaeque et omnimodo debita corpulentiae. Ita vocat habitum, terminum, longitudinem, latitudinem, etc.

1284C Debuccinare, διασαλπίζειν. II, 907 B, Nihil debuccinemus eorum quae apud illum mercedem merebuntur.

Decedere, de fastigio decedere, subigi. II, 1043 A, In captiva Sarabara decessit. II, 274 B, Cogitis tormentis de confessione decedere.

Decimare. I, 704 B, Quid ipsa Carthago passura est, decimanda a te. Quid sit decimare, indicat his verbis Livius: Caetera multitudo forte decimus quisque ad supplicium lectus.

Declinare. II, 556 B, Declinata investigatione patris; Jun. legit cum Rhenano et aliis, de inclinata invest., i. e. cujus spes omnis eripitur, quasi inclinantibus et deficientibus adjumentis, quae ad eam consequendam fuerunt necessaria; sic Cicero scribit Lentulo: Res inclinata est, laboratur vehementer. II, 462 A, Jam tunc Christum in Juda declinabat, i. e. declinatum sive derivatum iri vaticinabatur; nam declinare Latinis derivare est, et inde voces declinatae primigeniis apud Varr. lib. IV. de Ling. lat.

1284D Decor. II, 236 B, Sicut facit, qui decor solummodo apparens. Rigalt., Jun. et alii legunt quid decor. Decor solummodo apparens facit aliquid, h. e. vulnerat animam.

Decrescere. I, 1247 A, Ad omnem occursum majoris cujusque personae decrescentes, i. e. demittentes se ad reverentiam illi exhibendam.

Deculcare. I, 511 A, Diogenes superbos Platonis toros alia superbia deculcat, superbe calcat, et quasi ex alto.

Decumanus. II, 1033 A, Decumani (fluctus), i. e. magni et pessimi. II, 739 B, Nullis quassata decumanis.

Decutere. I, 579 B, Quotidie toto jam corpore decutit, i. e. toto jam corpore cutem amisit.

Dedamnare. II, 1009 B, Sed et sceleris manifestum dedamnaverit, i. e. sententiam damnationis resciderit, damnatum absolverit.

1285A Dedere. II, 892 A, Dedantur illis, i. e. jubeantur transire in morem et consuetudinem ipsarum. Metaphora e castris adversantibus. II, 544 B, Simul dedi in sapientiae ordinem.

Dedicare, incipere. I, 340 A, In patibulo primum corpus Dei vestri dedicatur. II, 223 A, Dehinc exornatis velut dedicans, Guil. Canterus in lectionibus variis legit: De hinc exornatis velut delicans, et exponit ex Nonio , explanans, aperiens, patefaciens. Sed delicare est sermone explanare atque evolvere ea quae obscura sunt, non autem opere. II, 367 B, Ut cum ipsis ecclesiis dedicata. II, 934 B, At ubi primum scelus homicidium in fratricidio dedicatum. II, 802 B, Recogita totum illi Deum occupatum ac dedicatum. Fest. Dedicare proprie est dicendo deferre. Deus illi materiae hominique formando operam suam prius detulerat, dicendo: Faciamus hominem, etc. I, 1229 A, Jam inde in semetipso poenitentiam dedicavit. II, 725 C, Sic et in primordio somnus cum 1285B ecstasi dedicatus.

Dedicator, incoeptor, auctor, princeps. I, 293 A, Sed tali dedicatore damnationis nostrae etiam gloriamur. II, 781 C, Novae nativitatis dedicator.

Deductor, dicebatur proprie in sacris Eleusiniis is qui facem manu tenens, alios praeibat, atque viam illuminans deducebat, ut docet Eustath. ad Homer. II., α, vers. 279. I, 395 A, Illuminator atque deductor generis humani, graec. ἀρχηγός.

Defaecare. I, 1246 B, Defaecato senectutem vini.

Defaecatio. II, 693 A, Sicut et virus illud corporale semen et carnis defaecatione.

Defarinatus. II, 586 A, Ad molas delatum et defarinatum, i. e. molitum atque redactum in farinam.

Defectio. II, 798 B, Solius carnis et defectionem agnoscimus, i. e. mortem. II, 951 A, Et tamen nec cruentam defectionem infirmitas carnis excusat.

Defendere. I, 289 A, In aliis de admisso non de nomine probata defendunt, i. e. juste censent, in accusatione 1285C eorum qui non sunt christiani, rapi in jus non esse satis, sed vel maxime de facto constare debere, cum vel innocentissimus criminis accusari possit. II, 277 C, Cur enim prohibet admitti, quod non defendit admissum, i. e. ulciscitur, punit, defendens auctoritatem interdicti sui. II, 898 B, Et ita universo mulierum generi defensam, i. e. vindicatam. II, 903 A, Debebunt etiam et ipsi aliqua sibi insignia defendere, i. e. tueri, asserere sibi, et quasi suo jure vindicare. I, 1280 B, Carnis concupiscentia aetatis officia defendit, i. e. tuetur aetatem quae adhuc apta est nuptiis, in eis occupandam. II, 934 C, D, Iniquitates semel defensae, i. e. vindicatae in diluvio.

Defensa, ultio, defensio. II, 305 C, Mihi defensam et ego defendam.

Deferre, emere, et condicto pretio secum exportare, II, 1049 A.

Defetiscentia. II, 722 A, Defetiscentiam esse somnum, contrarium potius defetiscentiae, quam scilicet tolli.

1285D Deficere. II, 868 A, Regnum Dei capere deficiunt, τοῦ λαβεῖν ἀπολείπονται. Hellenism. II, 84 A, Scientia autem deficiunt illud quoque intelligere, i, e. non intelligunt, deficiunt scientia qua intelligant.

Defigere. II, 368 C, Qua defigimus, i. e. fixum ponimus, statuimus et determinamus. II, 880 B, Facilia crementa, nempe unguium, defixit, i. e. crescere vetuit.

Definitio. II, 222 A, Est definitionis caput, erat relationi facit, quasi dicat: Est de re in se simpliciter dicitur; erat de re non simpliciter atque secundum se dicitur, sed cum relatione et determinatione ac restrictione temporis. II, 294 B, Cum definitione mortis, i. e. cum sententia definitiva mortis; ut jurecons. loquuntur.

Defloratio. II, 562 B, Ut ex omnium defloratione constructum. Iren. διὰ τὸ ἀπὸ πάντων εἶναι.

Defluxura. II, 884 A, C, Cur non magis quam defluxura 1286A colorentur. Defluxuras potuum dicit, quae de potu excernuntur.

Deformare. II, 444 A, Utriusque exitu deformans. I, 340 A, Quod simulacrum non prius argila deformat cruci et stipiti superstructa.

Defraudatio. II, 723 A, Omnis enim natura aut defraudatione aut enormitate rescinditur.

Defrutum. II, 326 C, Aut defrutum de rupibus. «Defrutum (inquit Varro., lib. I de Vit. pop. Rom., ut citatur a Nonio) appellabant mustum, si ex duabus partibus ad tertiam redegerant fervefaciendo.»

Defunctus, passio, mors. II, 580 A, Et defunctui ingratis subjaceret.

Defundere. I, 534 A, Et tamen illis omnibus et statuas defunditis. I, 1259 A, Cum in idolum auri sui collationes defundit.

Defungi. II, 281 C, Sed ut matura defungi. I, 1285 A, Igitur defuncto per Dei voluntatem etiam matrimonium Dei voluntate defungitur, i. e. jam nullus matrimonii usus.

1286B Degeneratus. II, 583 A, Choicum saluti degeneratum. Sicut degenerem appellamus eum qui generosus non est, ita degeneratum saluti vocat, quod ad salutem non est generatum. Iren. τὸ μὲν χοἳκὸν εἰς φθορὰν χωρεῖν.

Degustare. II, 818 A, Prior degustans judicium. II, 125 A, C, Alii fustibus interim et ungulis insuper degustato martyrio.

Dehaurire. II, 809 C, Poterit et carnem quocumque dehaustam evocare de alio, i. e. absumptam. II, 1049 A, Margarita namque vel ipso nomine pretiosa dehausit.

Dehonoraria, indecora, inhonesta, I, 470 A. Vid. Honoraria.

Dejerare. II, 45 C, Et demonstratae et dejeratae, i. e. juramento admodum confirmatae. Conf. de Poenit., cap. 4.

Dejicere, decidere, occidere, de stellis. II, 1033 A, Siderum distincta confusio interdum dejicit quid.

Delatura. II, 519 A, Ipsum vocabulum diaboli 1286C quaero ex qua delatura competat Creatori.

Delegare, injungere, committere. I, 1251 B, Sed vivae ac coelestis disciplinae divina dispositio delegat. II, 660 A, Aut petitiones delegantur. II, 290 A, Nec cautionem ejus delegasset sub metu mortis.

Delibare. I, 319 A, Dum adhuc sanguis in hominem delibatur. Delibari in hominem sanguis dicitur, dum ex praestantissimo hominis succo embryo nutritur. Alii deliberatur.

Delibatio. II, 549 B, Non erit delibatio transpunctoria expugnatio, i. e. suggillabimus quidem et libabimus, sed non transpungemus. Suggillatio pungit, expugnatio transpungit. II, 804 A, Et ipsa delibatio masculi in foeminam.

Deliberare, i. q. liberare. II, 583 B, Animal mediae spei deliberatum, h. e. libertati arbitrioque suo traditum. Mediam spem dicit, quod supra dubitatum eventum. Alludere videtur ad regionem medietatis, ubi Valentiniani justorum animas refrigerari dicebant. Jun mavult delibratum, i. e. mediae, quod aiunt, aginae 1286D aquilibrio et sui ipsius impetui permissum. Vid. Delibrare.

Deliberatio. I, 1262 A, Minorum deliberatione laedemur. Minorum, h. e. pecuniae. Deliberatione positum esse videtur pro liberatione. Christianae philosophiae scitum est, divitias inter impedimenta censeri.

Delibrare. II, 412 A, Non decem mensium cruciatu delibratus, i. e. quasi in uteri trutina suspensus: alii legunt deliberatus. Partum delibrari dixit quamdiu foetus in utero perficitur ordine nativitatis humanae, decem mensium spatio currente. Haverc. ad Apolog., c. 9, ita explicat: Dum deliberat natura in utero, velitne conceptum semen commixtumque in hominem formare, an sinere ut effluat, naturalemque patiatur abortum. Non placet.

Delineatio, typus. II, 582 A, In delineationem superioris Christi.

Demandare, proponere, adserere, praemittere. II, 1287A 326 A, Et ut ita dixerim, naturam demandare. II, 332 B, Mors Christi negatur, cum tam impresse Apostolus demandat.

Dementire, insanire, quasi de mente exire. I, 412 A, Ut aliter dementire videatur, Lucret. III, 464, Dementit enim deliraque fatur. II, 679 B, Nam et cum dementit homo, dementit anima.

Demerere. I, 378 A, Qui demerendo sibi disciplinas determinaverit, qui scilicet certas praescribit leges et regulas demerendo sibi, i. e. quibus observatis favor ejus exprimi potest. I, 404 A, Multitudine tot numinum demerendorum. II, 963 A, Sciens quid ad demerendam Dei gratiam faceret. II, 252 B, Possem in uno demereri. I, 1269 A, Quae demerendo domino multipliciter allaboret.

Demorari. II, 957 B, Demorati cibi, h. e. dilati propter stationes, quae quoniam protendebantur, cibos morari consueverant. II, 977 A, Et stellae auctoritatem demorantis suspirant, i. e. morantis, tardantis.

1287B Demutatio. II, 876 A, Discernenda est autem demutatio ab omni argumento perditionis; aliud enim demutatio, aliud perditio.

Denotare, reprehendere. II, 1030 C, Habitus denotare. Alii legunt: Habitus denotare pacis, haec et annona et otia; ab imperio et a coelo bene est. Junio denotare est, nota publica indicare, et auctoritate indicere: male. II, 1036 A, Quid denotas hominem. II, 551 A, Nec aliud magis in hujusmodi (nempe aeonum fabula) denoto. II, 177 C, Nonne denotasset vanitatem. II, 560 A, Doctrinae denotabo perversitatem.

Denotatio, reprehensio. I, 1332 A, Et ipsa denotatione sui exultat.

Denotatus, id. II, 1044 A, Quantum denotatui passivitas offert libertinos.

Depalare, palis impactis statuere et circumcludere. I, 330 A, Civitas quam depalaverat Saturnia usque nunc est. II, 222 C, Incultis primo elementis depalans quodammodo mundum. Depalare Tertulliano interdum 1287C esse videtur id. quod propalare, manifestare, palam ostendere. II, 484 C, Apostolus vocatur depalator disciplinae, divinae, i. e. enarrator, promulgator. Junius tamen ingeniosius, ut solet, hunc locum interpretatur: «Est, inquit, totus hic sermo figuratus, sumpta allegoria a statuariis, qui primum depalant incultum et rude lignum, deinde vero affabre factum et exornatum dedicant.» Depalo verbum non a palam ductum est, sed a nomine, palus, pali. Depalare mundum, rudem tanquam in palo formandum faciendumque statuere, ut sensus sit: crassum et rude opus, quasi palum exhibens dolandum ad stipitem, ut I, 366 A, Quanto distinguitur a crucis stipite Pallas Attica? et Ceres farrea, quae sine effigie rudi palo et informi ligno prostant?

Deperire. I, 260 A, Quid hic deperit legibus in suo regno dominantibus, i. e. quid decedit, etc.

Depluere. II, 584 A, In animas bonas depluat, i. e. infundat et instillet. Iren., Spiritalia vero inseminat Achamoth.

1287D Depostulator. I, 456 A, Nec ulli magis depostulatores christianorum, qui Christianos depostulabant ad supplicium, et acclamabant: Christianos ad leones.

Deprecari, I, 259, Nihil illa secta vel veritas de caussa sua deprecatur, i. e. secta Christianorum non est sibi conscia caussae non satis bonae, ut cogatur misericordiam judicum implorare.

Deprehendere. I, 1292 B, Qui in matrimonio gentilis a fide deprehendantur, i. e. ad christianam fidem vocantur; postquam matrimonio cum infideli conjuncti sunt, et inveniuntur in conjugio, quo tempore in matrimonio sunt. II, 944 C, Qui in matrimonio a fide deprehensi.

Depretiari, ἐλαττοῦσθαι, pretium minuere, contemnere, translatum a mercimoniorum licitatione. I, 500 A, Epicurus omnem cruciatum doloremque depretiat. II, 253 B, Si depretiari capit in Creatore, i. e. si datur, ut Creator depretietur. II, 262 B, Depretias in quibus 1288A et vivis et moreris. II, 112 D, Qui fugis diabolum depretiasti Christum, qui in te est.

Depugnatio. I, 650 C, Et quamcumque humani oris, id est divinae imaginis depugnationem, i. e. deformationem pugnando factam.

Depungere, praestare et occupare bonum acceptum, sive in usum vertere. II, 295 C. Si non bene depunxisset, quod bene acceperat.

Deputari. I, 284 A, In quibus irridendi deputamur. II, 588 B, Deputor angelis, non angelus, non angela, i. e. similis fio angelis, neque jam censeor masculus nec foemina. Resurgent mortui cum sexu quibusque suo; sed erunt officia sexuum nulla, quia nec amplius erit nasci nec mori. I, 370 A, Ad Persas si forte deputabimur, i. e. Persarum religione uti dicemur. I, 1303 C, Damnati in poenam mortis deputantur.

Deridere. II, 758 C, 759 A, Quod blanditiis deridetur, de infante.

Derivatio. II, 164 B, Filius vero derivatio ipsius et portio, i. e. ἀπόῤῥοια, qui e patre emanavit. II, 171 A, 1288B Pro modulo derivationis.

Descrobare, profundius quasi in scrobem inserere, a scrobe, i. e. fovea. II, 805 A, Et insuper operosissimo descrobes auro.

Desaevire, saeve et crudeliter tractare. II, 347 A, Nervos ejus clavis desaevierunt.

Designari, ostendi, omnium conspectui expositum esse. II, 1042 A, Jam Omphale in Herculis scorto designata descripsit.

Desinere. II, 21 A, Cum etiam Johannes de illo certus esse desiisset, h. e. etiam post excessum Joannis. Hunc locum exponit Tertullian. lib. de Baptismo, cap. 10, adv. Marcion. lib. IV. cap. 18. II, 904 B, Desiit virginem. Hellenism. παρθένον παύεται, non amplius virgo est.

Despoliare. II, 587 A, Despoliari autem est deponere animas quibus induti videbantur.

Destinari, ὁρίζεσθαι, definiri, statui. II, 248 A, Destinare digito, i. e. directo digito aliquem monstrare ac 1288C denotare. II, 543 A, 1043 B, Proinde quos nunc destinamus haereticos, i. e. velut ad ictum propositos petimus.

Destinatio. I, 523 A, Quia ratio restitutionis destinatio judicii est, i. e. id ad quod destinatum judicium est: sens., quia illud agit judicium, ut cuique pro meritis tribuatur.

Destructio. II, 211 A, Pluribus et indignioribus destructionibus Deo objiciunt. Destructiones hic praestructionibus oppositae (quae non nominantur) pro consectariis, quae ex praemissis adstruuntur, τὰ παρεπόμενα.

Desultrix. II, 592 A, Tantum quod desultricem. Iren. ἀποστᾶσαν, i. e. quae desiliverit de ratione communi aeonum, atque ab ea defecerit.

Detentus. II, 587 B, Neque detentui neque conspectui obnoxii.

Detergere, de bestiis, comminuere dentibus et disrumpere occursu suo. I, 322 A, Aper ille quem cruentavit, colluctando detersit. II, 819 A, Duo verba 1288D expedita, decisa, detersa.

Detinere, accusare. I, 1301 A, Quam hujus amentiae caussam, detineam. I, 283 A, At nunc utriusque inquisitione et agnitione neglecta nomen detinetur.

Detractare, διατυποῦν. I, 1292 A, C, Detractata et exerta sententia est. De compositum intendit significationem verbi.

Detractatus. I, 633 B. Convertamur magis ad nostrorum detractatus, i. e. tractatus de hac re.

Detrimentum. I, 1260 B, Ita detrimentum patientiae fastidium opulentioe praeministravit. Obscura sententia. Videtur sic intelligenda et distinguenda: Ita Dominus praeministravit patientiae detrimentum, subaudi rei familiaris, fastidium opulentiae, contemptum divitiarum, appositive, ut sit sensus: Dominus primus ostendit patientia tolerandum esse rei familiaris detrimentum, dum docet divitias esse contemnendas.

1289A Devehere. I, 1164 A, Sed devehe nos a malis. I, 1306 C, Sed ut devectum de simplicitate et sinceritate.

Devergere. II, 30 B, Ad veritatem an magis ad haeresin deverget. II, 235 A, Ad bonum autem et malum non devergente materia.

Devestivus, qui nulla se veste, i. e. facie et forma potest ipse tegere, II, 363 C, n. (5). Sic devestiendi verbum Apuleius usurpavit, lib. III Metamorph.

Devinctio. I, 632 A, Vis homicidium ferro, veneno, magicis devinctionibus perfici. Magicae devinctiones dicuntur artes superstitiosae, ac nefariae, quae signa vincire aut nectere solent ad necem aut damnum incantatione, ut contra solvere dicuntur, quum resecrant et liberant a malo.

Devorare. II, 847 B, Et devorandus auditu. Metaphora haec insolens ex eo ducitur, quod cum Christus sit Dei Verbum, et caro ejus panis, auditu devorari dicatur, ut panis ore devoratur. II, 875 B, Quasi non bilem et dolorem dicamur devorare, id est abscondere 1289B et tegere et intra nosmetipsos continere. II, 875 B, Quomodo mortale devoretur a vita. II, 1008 B, Devorari adhuc increpitus periclitabatur. II, 854 B, Utique enim devoratum non aliud putas quam interceptum, quam abolitum, quam omni sensu ereptum. II, 809 A, Qui valeat delapsum et devoratum, et quibuscumque modis ereptum tabernaculum carnis reaedificare. II, 804 A, Obliteratus igitur et devoratus est limus in carnem.

Devoratorius. I, 663 C, Post talia crimina, tam devoratoria salutis.

Devotamentum. II, 127 C, Et devotamenta fierent universa ejus.

Devovere. II, 1046 A, In terga devoto, i. e. dedicato ac reservato in eum usum, ut etiam terga ornentur. Alii detorto.

Διαμαστίγωσις, flagellatio, I, 626 A.

Dici. I, 270 A, Quodcumque dicimur, cum alii dicuntur, i. e. cum alii rei accusantur ejus criminis, quod nobis imponitur.

1289C Dicibulum. II, 575 A, Satis meminerat Ptolemaeus puerilium dicibulorum, i. e. nugarum familiarium, sicut et dicibile in glossario λόγος.

Dictata, μαθητά quaevis, ut est in glossario vetere; magistrorum omnium, non literas docentium solum. II, 620 A. Sic Sueton. in Vita Jul. Caes. de gladiatoribus, cap. XXVI, Ut disciplinam singulorum susciperent, ipsique dictata exercentibus darent.

Differre, dissipare, spargere: I, 311 A, Etiam quod fama non distulit. Abstinere: I, 487 A , Ab omni vitae fruge dilati, i. e. nullum vitae fructum capientes, abstinentes ab omni re laeta. II, 81 A, Apostolum non differo, i. e. hic non habeo rationem mandati apostolici, quia longo post tempore secutum est.

Digerere. II, 660 A, Nam et diligentissime digeruntur, i. e. referuntur in digestum. II, 1038 A, Et Alexander digerit, i. e. tradit. I, 1256 A, Si quod vitandum sit proinde digesseris.

Digestum. I, 516 A, Si quid in sanctis offenderunt 1289D digestis. II, 365 A, Et inde sunt nostra digesta, i. e. διαστρώματα. Sensus est: Atque ab ea occasione pseudapostolorum Spiritus sanctus auctor fuit, ut apostoli et viri apostolici doctrinam sacram monumentis literarum consignarent, quae nostra digesta sunt. II, 367 A, Nam et Lucae digestum Paulo adscribere solent.

Digestus, digestio. II, 663 A, Et digestu sine alveis.

Digitus. II, 221 C, Et nutu digiti accommodato, etc. Usurpatur in hominem plus nimio sibi sumentem, et pro arbitratu suo, quod lubet, statuentem. Alii putant digitos pictoris notari, varios colores, et quidvis varie effingentes, quae omnia altero versu nominat lenocinium pronuntiationis.

Diglubare. II, 1038 B, Diglubasse oviculam, pro deglubisse. Antiquis mos erat non tondere, sed deglubere et vellere oves, teste Plin., II. N., lib. 1290A VIII, cap. 48. Turneb. vult delibasse; Latin. delibrasse.

Dignari, ut apud Graec. ἀξιοῦν. II. 267 A, Anno XV Tiberii, Christus Jesus de coelo manare dignatus est.

Digne. I, 1260 B, Quando ne digne quidem malefacere concessum est, i. e. jure et merito.

Dignitas. I, 1319 B, Nunc non sit timenda dignitas formae. II, 880 C, Habilitatis et dignitatis justitia. II, 988 A, Est et mali dignitas, quod in summo aut in medio pessimorum collocatur.

Diligentia. II, 58 B, Diligentia attonita, quae semper est in metu, ne quid peccet. II, 585 B, Diligentia delictorum, prona ad delinquendum libido, studium ad peccandum. I, 1303 A, Quotidiana diligentia sine impedimento. Diligentiam dicit, quam in Apolog. diligentissimam religionem, h. e. sedulam et sollicitam diciplinae seu religionis observantiam. II, 104 A, In alterutra diligentia et dilectione. His verbis significat, quaecumque sunt christianae pietatis erga Deum et alios officia, quales fidelium 1290B inter sese diligentium et dilectorum affectus, etiam ethnici laudabant et mirabantur.

Diluere, deglutire, inundare. II, 1035 A, Denique si quid mare diluit. I, 1201 B, Nonne mirandum et lavacro dilui mortem. I, 1203 B, Lacu an alveo diluatur, de baptismo. I, 615 A, Et lucratione gravioris partis metum diluis, i. e. solvis. I, 1204 B, Et spiritus in aquis corporaliter diluitur. II, 803 B, Sed dilutior videatur auctoritas carnis, i. e. minor. II, 687 B, Ac per hoc dilutioris divinitatis. I, 614 B, Aut a bustis dilutior redis.

Diluvio. II, 727 A, Virginis vesicam in diluvionem Asiae fluxisse.

Diminorare. II, 707 B, Diminoratur illic ille cui, etc.

Dinumerare, I, 268 A, Dinumerant in semetipsos, i. e. recolunt et recensent intus semetipsos, h. e. acta sua, vere semetipsos scrutantur. Numerare enim est recensere. Latin. vult deonerant semetipsos; deonerare, 1290C onus criminis allevare. Heuman. conjicit et murmurant in semetipsos.

Diploma. I, 426 A, Per somniculosa diplomata intelliguntur nuncii publici et diplomata publica, quibus irascitur quasi Tertullianus, quod non citius ad Cybelen et archigallum ejus perrexerint.

Directo, aperte, clare. I, 414 A, Quos directo daemonas nostis. I, 652 A, Quae directo prohibeat.

Dirigere, lege agere sive convenire et actionem intendere. II, 257 A, Hinc itaque constantissime dirigam, i. e. quas in nos rationes contorserunt, retorquebo. I, 1267 B, Quis judicium cum adversario suo dirigens, i. e. contendens. II, 968 B, Propterea per singulas direximus species jejunationum, i. e. disputavimus. II, 796 A, Dubitata dirigere, est clariora reddere. II, 798 A, Plures quos instrui, dirigi, muniri oportebit.

Dirigere, secundae conjug., est solvi ac subsidere. Glossae veteres, ἀποπήσσομαι, derigeor, ἀποπηγνύω, diriguo. Legendum derigeo, vel dirigeo. Riget statua, 1290D riget fastigium, riget quivis suggestus, et habent in rigore velut superbiam, nec facile cedunt, imo resistunt, nam sunt in duritiem stipata. Ea vero cum solvuntur, ut igne metalla, ut sole glacies, derigere dicuntur, quia jam non rigent. I, 689 A, Plenissime dedit formam suis dirigendo omni fastigio et suggestu tam dignitatis quam potestatis.

Discentes, i. e. discipuli. I, 1212 C, 1254 A; II, 15 A, 43 A.

Discentia, μάθησις. II, 687 A, 690 A, Quorum discentiae reminiscentiae fiunt.

Discernere. II, 570 A, In exterminium discretis. Quod Tertullianus dicit in exterminium discernere, latinus Irenaeus dixerat exterminare, graecus ἀφανισθῆναι.

Disciplina, severa ordinis custodia, severitas castigatrix. II, 538 B, Disciplina non terretur. Sic Cyprian. de Hab. Virg.: Disciplina custos spei, retinaculum 1291A fidei. I, 307 A, Census istius disciplinae, i, e, sectae Christianorum. I, 444 A, Qui propter disciplinam ejus occidor. I, 453 A, Qui observant disciplinam de Caesaris respectu. II, 980 A, Si disciplina persuaserit. I, 499 A, Non adeo timendae estis disciplinae ad innocentiae veritatem. I, 700 B, Et utique ex disciplina patientiae divinae agere nos. II, 679 B, Adversus fidei disciplinam. I, 681 B, Dum sumus in observatione non in exorbitatione disciplinae. II, 23 B, Sine disciplina rationis interpretentur, I, 1152 A, Ut haec quoque orandi disciplina. II, 18 B, Et acceptam a Christo disciplinam fideliter nationibus assignaverunt. II, 58 B, Doctrinae index disciplina est. II, 810 B, Quippe etiam terrae de coelo disciplina est. II, 857 B, Per disciplinam sanctitatis et patientiae, et justitiae et sapientiae. II, 931 B, Itaque monogamiae disciplinam in haeresin exprobrant. II, 989 A, Quid agis, mollissima et humanissima disciplina. II, 1001 B, Christiana enim disciplina a novatione Testamenti censetur. II, 1023 B, Disciplina hominem gubernat. I, 378 A, Qui demerendo 1291B sibi disciplinas determinaverit. II, 1024 A, Apostolos non ex disciplina, sed ex potestate fecisse. I, 468 A, Corpus sumus de conscientia religionis et disciplinae divinitate, alii unitate. I, 477 A, Reliquum ordinem disciplinae aestimate. II, 684 B, Adeo apud Dominum in hujusmodi etiam disciplina familiae nostrae aestimatur. Ibid., Sed intra limites disciplinae. II, 56 B, Prostrationem disciplinae. II, 585 A, Nec ulla disciplinae munia observant. II, 977 B, Ita de campo laxissimae disciplinae tuae venis. II, 983 C, Disciplinae enormitate. II, 997 C, Totum autem statum salutis in tenore disciplinae constitutum. II, 1002 B, Nisi ut illis compendia ista disciplinae semper imponant. I, 273 A, Et ad confoederandam disciplinam. II, 998 D, Et tutelae disciplinarum accommodatiores interpretationes reddidisse.

Disciplinatus. II, 104 A, Tunc et fides in expeditione sollicitior et disciplinatior in jejuniis.

Disconvenientia. I, 618 A, In tanta disconvenientia conversationis.

1291C Discriminare. II, 985 B, Secundum hanc differentiam delictorum, poenitentiae quoque conditio discriminatur.

Disculpere. II, 1043 A, Disculptum. Lipsius vult discalptum.

Dispartibilis, divisibilis. II, 233 A, Demutationes enim ejus dispartibilem eam ostendunt.

Dispector, qui circumspecte ad singulos attendit. I, 499 A, Ut ab incontemptibili dispectore mandatam. I, 1329, A, Non etiam dispectorem institutorum suorum. I, 611 B, Deum: dispectorem plane et arbitrum. I, 1300 A, Quasi revera dispectores divinarum sententiarum.

Dispensatio. II, 583 A, Dispensationem mundi hujus. Supra dixit dispensationem. Iren. τὴν κατὰ τὸν κόσμον οἰκονομίαν. II, 156 B, Sub hac tamen dispensatione, quam οἰκονομίαν dicimus. II, 722 A, Ut dispensatio ciborum, non facile procederet, i. e. digestio.

Dispergere, frustrari, annihilare. II, 296 A, 1291D Ita alio modo palam dispersit.

Dispersum. II, 246 B, In disperso, sparsim, σποράδην. II, 583 B, Colligam nunc ex disperso, ἐκ τῶν σποράδην.

Dispicere, considerare, examinare, perpendere, I, 259 A, Palam dispicere. II, 141 B, Et per singula tabulata coelorum de praecepto dispici coeperint, i. e. inquiri et examinari an praecepto Christi paruerimus, an fuerimus constantes in confessione nominis Christi coram potestatibus. II, 302 A, Justitiam ergo primo judicis dispice.

Disponere. II, 254 B, Quia prohibet disposita jam regula summi magni, i. e posita illa regula seu jacto fundamento, duo dii esse non poterunt.

Dispositio. II, 19 A, Temeraria interpres naturae divinae et dispositionis. Lupus per dispositionem intelligere vult creationem mundi. Rigalt. melius, ordinem, quo Deus omnia regit.

1292A Dispunctio. I, 378 B, Ad utriusque meriti dispunctionem, a re nummaria sumptum, tabulisque accepti et expensi. II, 502 B, Et dispunctionem boni ac mali operis.

Dispunctor, qui rationes excutit, et reddit cuique secundum opera ipsius lance justitiae et misericordiae ipsius. II, 400 B, Ut a judice et punctore meritorum.

Dispungere. I, 462 A, Si malum malo dispungi penes nos liceret, i. e. rependi. I, 500 A, Qui sub Deo omnium speculatore dispungimur, i. e. qui judicem habemus Deum, et leges illius, cujus oculis nihil occultari potest. II, 705 B, Non ipsae dispungentur, i. e. in rationem venient. II, 624 B, Itaque specialiter dispungamus ordinem coeptum, i. e. velut accepti et dati rationibus ex omni parte subductis compensemus. Nam quae in rationibus probantur in ultro citroque, quae in suffragiis, quae in recensionibus militum officiorumve, ea solebant notari punctis, ut ad discutienda caetera veniretur, et dispuncta 1292B vocabantur: ut contra expuncta, quae ex rationibus velut improba vel praeterita eximebantur. II, 311 C, In utroque dispungetur a Deo, i. e. in utroque ei satisfiet, in utroque mercedem accipiet. II, 415 A, Quasi jam et officio et honore dispunctis, i. e. perfunctis absolutisque. II, 916 A, Et aeternitatis mercede dispungit. II, 881 A, Quod hodie Enoch et Helius nondum resurrectione dispuncti, i. e. perfuncti et consummationem assecuti.

Dissipare. II, 108 C, Tormento dissipatus, credo pro fugae castigatione.

Dissolutrix. II, 721 A, Mortem dissolutricem corporis.

Distantivum. II, 659 A, Ut illud trifariam distantivum, longitudinem dico et latitudinem et sublimitatem.

Distrahere. II, 151 A, Paulus distrahitur capite separato, et a cervice reciso. Separationem opus esse machaerae, ait Septimius adv. Marc., lib. IV.

1292C Dividere. I, 459 A, Forum sibi dividebant, captantes scil. commodissimum optimumque locum.

Divinatio. I, 391 A, Veritas divinationis, i. e. inde concludi potest divinitas Scripturae, quod divinatio, i. e. prophetia, quotidie impleatur.

Divortium. II, 223 B, Quod erat futura ex divortio humoris. II, 741 A, Saepe animam in ipso divortio potentius agitari. II, 90 C, Longum enim divortium mandat ab idololatria. I, 463 A, Sed tantummodo discordes solius divortii invidia adversus vos dimicasse.

Doctrina. II, 37 B, Tam idoneum, ut alterius doctrinae deputetur, i. e. usque adeo dignum ut ad remotiorem doctrinam (quemadmodum post dicitur) et minime in vulgo notam censeatur pertinere. Doctrina remotior, i. e. arcana, II, 45 B, Non minus apostolicae deputantur pro consanguinitate doctrinae.

Documentum. II, 315 A, Neque enim ulli hominum diversitas spiritalium documentorum competebat, nisi in Christum. II, 142 C, Pulchra videlicet documenta praemittam, quasi caussae nostrae instrumenta. II, 967 B, 1292D Et efficacia virtutum, atque documentorum linguam. Rigali. documentisque linguarum; bene. II, 963 C, Ad nova enim nunc documenta properamus, i. e. ad novum Testamentum.

Domesticus. I, 380 A, Scilicet ad domesticam Dei gentem ex patrum gratia. I, 470 A, Jamque domesticis senibus. II, 52 A, Neque domestica unquam est ejus, quod aemulatur.

Domina. I, 619 A, Domina mater Ecclesia de uberibus suis.

Donativum. II, 862 A, Donativum autem Dei vita aeterna. II, 489 C, Donativa qua charismata dicuntur.

Dos. I, 1229 A, Post condemnatum hominem cum saeculi dote. Dotem saeculi dicit delicta, per quae homo ex divina gratia excidit. Albaspinaeus intelligit miserias humanas, quae post peccatum mortalibus in dotem assignatae sunt. II, 885 B, Dotis nomine sequebatur animam caro.

1293A Draco. I, 1284 A, Auspicia poenae suae cum ipso dracone curantes. Draco fuit Aesculapius, anguis tam foecundus, ut nisi incendiis foeminina exurerentur ejus, non esset foecunditati ejus resistere, ait Plin., II. N., lib. XXIX, cap. 4. Propterea Rom. olim placuit ut extincto igne procurationes cum dracone fierent, i. e. Aesculapio, ne igni Vestae adversus esset, ac potius reip. salutem procuraret, probaretque virginis Vestalis, cujus existimatio et vita periclitabatur, innocentiam. Etsi non dubium est, quin auctor eadem opera Satanam, qui draco in Scripturis dicitur, et opus illius, ut libro de Idololatria probat, destrinxerit.

Dracontarium, exponunt alii coronam ex herba dracontia adversus venena utili, alii ex gemmis draconitibus, alii insigne draconarii, i. e. signiferi, draconem gestantis. Iun. et Heraldus ex Clem. Alexandr., lib. II Paedagogi, cap. ultim., monile ex auro flexuosum et in formam draconum, quo collum 1293B aut manum ornabant. Dracontas Graeci appellant. Vid. Lucian. in Amoribus, et Hieronym. ad Marcellam. II, 101 B, Quid caput strophiolo aut dracontario damnas?

Dubitare. I, 389 A, Si dubitatur antiquas, pro an sint antiquae. II, 579 A, Dubitatum eventum, i. e. incertum, dubium.

Ducere. I, 1261 B, Ipse ferrum in corpore suo ducit.

Ducator. dux, II, 634 C, Cum ducator ejus in ea pati haberet.

Ducatus. II, 329 B, Rationem quoque errorum ejus a quo ducatum mutuatus. II, 988 A, Hinc ducatum idololatriae antecedentis.

Duplicitas. II, 499 C, Scimus quosdam sensus ambiguitatem pati posse, de sono pronuntiationis aut de modo distinctionis, cum duplicitas earum intercedit.

Dure. I, 1205 C, Ne quis durius credat, i. e. difficilius. II, 797 B, Quia durius creditur resurrectio carnis.

1293C Duricordia. II, 479 A, Circumcidetis duricordiam vestram.

Duritia. I, 1239 B, Nunc duritia saeviendi. II, 282 B, Nisi claustrorum duritia repugnet, non erit immanior duritia Pharaonis. II, 302 B, Duritia populi talia remedia compulerat. II, 302 A, Post duritiam populi, duritia legis edomita. II, 942 A, Id genus duritiae commissum deputetur, de repudio.