Caput XXXVI.

Nam et orandi perseverantiam et instantiam (Luc. XVIII) mandans, parabolam judicis ponit, coacti audire viduam, instantia et perseverantia interpellationum ejus. Ergo judicem Deum ostendit orandum, non se, si non ipse est judex. Sed subjunxit, facturum Deum vindictam electorum suorum. Si ergo ipse erit judex, qui et vindex. Creatorem ergo meliorem Deum probavit, quem electorum suorum clamantium ad eum die ac nocte vindicem ostendit. Et tamen, cum templum Creatoris 0449B inducit, et duos adorantes diversa mente describit Pharisaeum in superbia, Publicanum in humilitate; ideoque alterum reprobatum, alterum justificatum descendisse (Luc. XVIII) ; utique docendo qua disciplina sit orandum, eum et hic orandum constituit, a quo relaturi essent eam orandi disciplinam, sive reprobatricem superbiae, sive justificatricem humilitatis. Alterius Dei nec templum, nec oratores, nec judicium invenio penes Christum, nisi Creatoris. Illum jubet adorare in humilitate, ut allevatorem humilium; non in superbia, ut destructorem superborum. Quem alium adorandum mihi ostendit? qua disciplina? qua spe? Neminem opinor. Nam et quam docuit orationem, Creatori probavimus convenire. Aliud est si etiam adorari qua Deus optimus et ultro bonus non vult. Sed quis optimus, 0449C nisi unus, inquit Deus? Non quasi ex duobus diis unum optimum ostenderit; sed unum esse optimum Deum solum, qui sic unus sit optimus, qua solus Deus. Et utique optimus, qui pluit super justos et injustos, et solem suum oriri facit super bonos et malos, sustinens et alens et juvans etiam Marcionitas. Denique interrogatus ab illo quodam: Praeceptor optime, quid faciens vitam aeternam possidebo? De praeceptis Creatoris an ea sciret, id est faceret, expostulavit, ad contestandum praeceptis Creatoris vitam acquiri sempiternam. Cumque ille principaliora quaeque affirmasset observasse se ab adolescentia: Unum, inquit, tibi deest. Omnia quaecumque habes vende, et da pauperibus, et habebis thesaurum in coelo, et veni, sequere me. Age Marcion, omnesque jam commiserones 0449D et coodibiles ejus haeretici, quid audebitis dicere? 0450A Resciditne Christus priora praecepta, non occidendi, non adulterandi, non furandi, non falsum testandi, diligendi patrem et matrem? An et illa servavit, et quod deerat, adjecit? quamquam et hoc praeceptum largitionis in egenos ubique diffusum sit in Lege et Prophetis, uti gloriosissimus ille observator praeceptorum pecuniam multo chariorem habiturus traduceretur. Salvum est igitur et hoc in Evangelio (Matth. V, 17) , Non veni dissolvere Legem et Prophetas, sed potius adimplere. Simul et caetera dubitatione liberavit, manifestando unius esse et Dei nomen et optimi, et vitam aeternam, et thesaurum in coelo, et semetipsum; cujus praecepta supplendo et conservavit et auxit: secundum Michaeam quoque hoc loco recognoscendus, dicentem (Mich. VI, 8) : Si annuntiavit 0450B tibi homo quid bonum, aut quid a te Dominus exquirit, quam facere judicium, diligere misericordiam, et paratum esse sequi Dominum Deum tuum? Et homo enim Christus annuntians quid sit bonum; scientiam legis: Praecepta, inquit, scis? facere judicium: Vende, inquit, quae habes; diligere misericordiam: Et da, inquit, egenis; paratum esse ire cum Deo . Et veni, inquit, sequere me. Tam distincta fuit a primordio Judaea gens per tribus et populos et familias et domos, ut nemo facile ignorari de genere potuisset, vel de recentibus Augustianis censibus adhuc tunc fortasse pendentibus. Jesus autem Marcionis et natus non dubitaretur, qui homo videbatur; utique qua non natus nullam potuerat generis sui in publico habuisse notitiam, sed erat unus aliqui deputandus ex iis, qui quoquo modo ignoti habebantur. Cum 0450C igitur praetereuntem illum caecus audisset, cur exclamavit: Jesu fili David, miserere mei, nisi quia filius David, id est, ex familia David non temere deputabatur, per matrem et fratres, qui aliquando ex notitia utique annuntiati ei fuerant. Sed antecedentes increpabant caecum, uti taceret. Merito, quoniam quidem vociferabatur, non quia de David filio mentiebatur. Aut doce increpantes illos scisse, quod Jesus non esset filius David, ut idcirco silentium caeco indixisse credantur. Sed etsi doceres, facilius illos ignorasse praesumeretur , quam Dominum falsam in se praedicationem sustinere potuisse. Sed patiens Dominus; non tamen confirmator erroris, imo etiam detector Creatoris; ut non prius hanc caecitatem hominis illius enubilasset, ne ultra Jesum filium David existimaret. 0450D Atquin, ne patientiam ejus infamaretis, 0451A nec ullam rationem dissimulationis illi affingeretis, nec filium David negaretis, manifestissime confirmavit caeci praedicationem, et ipsa remuneratione medicinae, et testimonio fidei. Fides, inquit, tua te salvum fecit. Quid vis caecum credidisse? Ab alio Deo descendisse Jesum ad dejectionem Creatoris? ad destructionem Legis et Prophetarum? non illum esse, qui ex radice Jesse et ex fructu lumborum David destinabatur (Ps. CXXXII, 11) , caecorum quoque remunerator? Sed nondum puto ejusmodi tunc caeci erant, qualis Marcion, ut haec fuerit caeci illius fides, qua crediderit in voce, Jesu fili David. Qui hoc se et cognovit, et ab omnibus cognosci voluit, fidem hominis, etsi melius oculatam, etsi veri luminis compotem, exteriore quoque visione donavit, 0451B ut et nos regulam simulque mercedem fidei disceremus. Qui vult videre Jesum, David filium credat per virginis censum. Qui non ita credet, non audiet ab illo: Fides tua te salvum fecit. Atque ita caecus remanebit, ruens in antithesim, ruentem et ipsam antithesim. Sic enim caecus caecum deducere solet. «Nam si aliquando (II Reg. V) Davidem in recuperatione Sionis offenderant caeci resistentes, quominus admitteretur» (in figuram populi proinde caeci, non admissuri quandoque Christum filium David), «ideo Christus ex diverso caeco subvenit, ut hinc se ostenderet non esse filium David, et ex animi diversitate bonus caecis, quos ille jusserat caedi. Et cur fidei, et quidem pravae, praestitisse se dixit?» Atquin et hoc filius David, antithesim de suo retundendam. 0451C Nam et qui David offenderant, caeci: nunc vero ejusdem carnis homo supplicem se obtulerat filio David, idcirco ei satisfacienti quodammodo placatus filius David, restituit lumina cum testimonio fidei, qua hoc ipsum crediderat, exorandum sibi esse filium David. Et tamen David audacia hominum puto offenderat, non valetudo.