Notae ad caput XI.

Quasi revera. Mea quidem editio quia habet, obscuro certe ac mendoso sensu; malui ergo ex aliis editionibus quasi reponere: ut adeo sententia haec ironiam potius exprimat.

Praedicasset. Cum scilicet Joannes apud Matth. cap. III, v. 11, de Christo dixit: Ipse vos baptizabit, etc., nequaquam addidit: per semet, aut propriis suis manibus.

Proposuit, i. e. promulgavit, aut ad valvas curiae affixit, etc., cujus utique sensus est: promulgari, vel affigi jussit, aut fecit, per alium nempe.

Dicitur facere. Secundum vulgatam illam JCtorum regulam: Quod quis per alium facit, per se 1177B ipsum facere censetur. Caeterum praeministratur eodem sensu Noster, quo in L. de Orat. cap. I, Joannem praeministrum Christi, quasi praeeuntem, seu praevie ministrantem, dixit. Ita et Apuleius in Apolog. linguam mendaciorum et amaritudinum praeministram nominavit.

Per ipsum. Ejus nimirum nomine ac authoritate.

In ipsum. Seu in ejus virtutem ac nomen, ut scilicet transeatis in nomen Christi, deinceps Christiani appellandi. Sic enim S. Paul. Galat. III, v. 27, et seq. ait: Quicunque in Christo (Graece εἰς Χριστὸν, in Christum) baptizati estis, Christum induistis.—Omnes enim vos unum estis in Christo Jesu. Vide plura apud S. Basil. in cit. Hom. de Baptismo.

Non ipse tingebat. Sunt tamen ex Patribus, qui verisimiliter opinantur, a Christo Apostolos, vel saltem eorum principem, Petrum, Christi propria manu baptizatos fuisse. Ita enim S. August. in pereleganti illa Ep. 108 (nunc 265) ad Seleucianam de Baptismo 1177C et poenit. Petri, ait: Neque enim ministerio baptizandi defuit, ut haberet baptizatos servos, per quos alios baptizaret, qui non defuit memorabilis illius humilitatis ministerio, quando eis lavit pedes, et petenti Petro, ut non tantum pedes, verum etiam manus et caput ei lavaret, respondit, Qui Lotus Est, non indiget, etc. Legi sane in rem hanc tota meretur Epistola.

Verbo dabat. Neque enim ullo alio exteriori ritu adhibito paralyticum Matth., IX, v. 2, neque mulierem Luc. VII, v. 28, nisi paucis, simplicibusque verbis absolvit, dicens: Remittuntur tibi peccata tua.

Humilitate celabat. Sic enim Christus de se ipso directe loquens, nunquam aperte se Filium Dei, sed Filium hominis dicebat, ut Matth. VIII, v. 20, et cap. IX, v. 6, et alibi passim. Unde cum Luc., IV, v. 41, a multis exiissent daemonia clamantia et dicentia: Quia tu es Filius Dei, increpans, non sinebat ea loqui. Et Jo., VIII, v. 54, dicebat: Si ego glorifico meipsum, gloria mea nihil est.

Struxerant. Haec enim primo aedificata fuerat ab 1177D Apostolis, postquam acceperant Spiritum S. in die Pentecostes, quando post primam praedicationem Petri, qui receperunt sermonem ejus, baptizati sunt, et apposita sunt in die illa animae circiter tria millia. Act., II, v. 41.

Baptismo Joannis. Itaque in ea opinione erat Tertullianus, Apostolos ante Passionem et Resurrectionem nonnisi Baptismum Joannis dispensasse, Baptismum vero Christi primum postea institutum fuisse, ut post pauca explicatius affirmat.

Sane autem non defuere ex Ss. Patribus, qui hanc Tertulliani opinionem sectarentur, et maxime S. Chrysost. Hom. XXVIII, in cap. 3; Evang. S. Joan. Itemque S. Leo M. qui in Epist. IV, ad Episcopos Siciliae ita scribit: Ipse Dominus J. C. postea quam resurrexit a mortuis, Discipulis suis, in quibus omnes Ecclesiarum Praesules docebantur, et formam, et potestatem tradidit baptizandi, dicens: Euntes docete omnes 1178A gentes, etc., de quo utique eos etiam ante Passionem potuisset instituere, nisi proprie voluisset intelligi regenerationis gratiam ex sua resurrectione coepisse. Atque hanc sententiam Theologorum nonnulli deinceps secuti sunt, et Illustriss. Melch. Canus, L. VIII, de Locis Theol., c. 5, in eamdem valde inclinat.

Verum S. Thomas Aq. 3, p. q. 66, a. 2, contrarium docet, secutus Augustinum suum, qui in cit. Ep. ad Seleuc. ita fatur: Baptizabat Christus, non per seipsum, sed per discipulos suos, quos intelligimus jam fuisse baptizatos, sive baptismo Joannis, sive, quod magis credibile est, baptismo Christi; quod posterius etiam in Tract. V et XIII in Joan. et in L. de Orig. animae, lib. III, c. 9, absolute affirmat. Si igitur Apostoli baptismum Christi hoc adhuc vivente acceperant, haud dubium est eos porro nonnisi eodem baptismo alios quoque abluisse. Igitur et Apostolos, sentit, hunc, quem acceperant, baptismum Christi suis porro, etiam ante passionem, dispensasse.

Nec instructa. Id est, lavacro aquae nondum sua efficacia, 1178B et virtute, peccata per gratiam baptismalem abluendi, instructo.

Resurrectionem. Namque baptismus institutus est a Christo, tanquam memoriale Passionis ejus et Resurrectionis futurum, ut mox confirmabimus.

Sine resurrectione ejus. Sic enim Ap. ad Rom. VI, 3, et seq. ait: An ignoratis, quia quicunque baptizati sumus, In Morte ipsius baptizati sumus? Consepulti enim sumus cum illo per Baptismum In Mortem, ut quomodo Christus Surrexit A Mortuis per gloriam Patris, ita et nos In Novitate Vitae ambulemus, etc., etc. Vide etiam Coloss. II, 12, et seq. Unde et Christus Jo. XI, 25, de semetipso: Ego sum Resurrectio et Vita. Nobis sane erat resurrectio a morte peccati ad Vitam gratiae. Verum in hanc rem audire quoque juvat S. Ambr. L. I. de Sp. S., c. 6, ita eleganter disserentem: In illo aquarum sepelimur elemento, ut renovati per Spiritum resurgamus. In aqua enim est imago mortis, in Spiritu pignus est vitae, ut per aquam moriatur 1178C corpus, quae quasi quodam tumulo corpus includit, et per virtutem Spiritus renovamur a morte peccati. Vide plura ibi.