RESOLUTIO

Prius cognitum nobis tempore cognitione confusa, est minus universale, quam magis universale. Vide Doct. 1. dist. 3. quaest. 3. num 21. annot. 1.

(a) Dicendum igitur ad quaestionem primo, quod minus universale est quod prius notum est nobis, prioritate temporis et cognitione confusa, quam magis universale. Probatio ; omne agens secundum ultimum potentiae suae producit perfectissimum effectum, quem potest producere, quia ad oppositum, quod non producat effectum perfectissimum, quem possit, sequitur quod agit citra ultimum potentiae suae ; sed omne agens naturale agit secundum ultimum potentiae suae , quia non agit deliberative, determinando sibi quantitatem effectus,sed determinatur ab alio ; igitur agit perfectissimum effectum quem potest ; intellectus autem quantum ad actum primum intelligendi, et omnia quae concurrunt ad causandum intentionem effective, sive phantasia, sive species intelligibilis, sunt agentia naturalia ; igitur intellectus in primo actu intelligendi praecedente actum - voluntatis intelligit perfectissimum intelligibile, in quod potest, quod terminat actionem perfectissimam quam potest habere: tale autem intelligibile est species specialissima : ergo, etc.

Praeterea, secundum Avicen.et Comment. 6. Metaph. cap. 4. Metaphysica est ultima scientia in ordine doctrinae ; igitur principia aliarum scientiarum prius tempore a nobis concipiuntur, quam Metaphysica ; principia autem aliarum scientiarum sunt minus universalia, quia Metaphysica est de universalissimis ; igitur, etc.

Praeterea, si prius intelligimus magis universale, quam singulare, quando singulare aliquod subito movet sensum, erit magnum tempus antequam possimus cognoscere ejus speciem specialissimam, quia oporteret prius cognoscere omnia ejus superiora essentialia, quae cum sint multa, non possunt in instanti cognosci: hoc autem patet manifeste esse falsum ; ergo, etc.

Praeterea, si prius magis universale intelligitur, aut eadem specie cum minus universali, aut alia : non eadem, quia illud non est proprium repraesentativum alicujus quod aequaliter repraesentat ipsum et oppositum, vel disparatum ; sed species repraesentans animal, quod est magis universale aequaliter repraesentat hominem, et asinum ; et per consequens per illam cognosceret simul utrumque intellectus, si illa sufficeret, quod falsum est; igitur non est eadem: si autem alia, tunc erunt tot species in intellectu, quot sunt species generis, si illae debent cognosci, vel quot sunt superiora universaliora essentialia, antequam species specialissima intelligatur, quod falsum est ; igitur, etc.

Praeterea, illud cognoscitur posterius tempore, cujus abstractio est difficilior, quia ejus cognitio intellectualis abstractiva est difficilior : sed abstractio coloris, quae est universalior, est difficilior quam albedinis, quia a dissimilibus abstrahitur quidditas coloris, scilicet ab albo, et nigro, quae sunt opposita, albedinis autem quidditas a duobus albis, quae sunt similia ; ergo, etc.

Praeterea, possibile est intelligere minus commune, non cognoscendo magis commune ; igitur non oportet semper universalius prius cognosci ab intellectu. Probatio antecedentis , quia Geometer cognoscit lineam, et multa de linea probat, et tamen nescit utrum sit substantia, vel accidens ; ergo, etc. Ad hoc etiam est auctoritas Philosophi 1, Physic. text. 3. et 4. dicentis quod definitum prius cognoscitur,quam partes definitionis, definitum est minus universale, cum sit species, quam genus suum, quod est pars definitionis ; igitur, etc.