QUAESTIO Xl

Urum corpora caelestia possint agere in intellectum nostrum, vel voluntatem ?

Leo Papa epist. 91. c. II. ei seqq. Aug. 13. de Trinit. cap. 4. Basil. homil. 6. in Hexamer. D ionys. cap. i de Divin. nom. Concil. Bracar. 1. can. 9 et 10. Theodor. lib. 6. adversus Graecos D. Thom. 1. p. q. 115.art. 4. et 1. 2. q. 9. art. 5. Conimb. 2. de Caelo, eap.3. quaest, i. 3. et 4. Aversa tomo 2. Philosoph. quaest. 35. sectione 10.

Videtur quod sic : Astrologi dicunt multa vera de agibilibus ab homine quae dependent ex intellectu et voluntate ; hoc autem non esset nisi possent agere in intellectum et voluntatem ; ergo, etc.

Praeterea, corpora caelestia possunt movere phantasmata nostra, ipsa autem possunt movere intellectum sicut sensibilia sensum, secundum Philosophum ; ergo a primo ad ultimum saltem mediate possunt corpora caelestia movere intellectum nostrum.

Praeterea, de voluntate hoc probatur sic : si non possent movere voluntatem, hoc esset specialiter propter libertatem, quae tolleretur in tali motu , sed non propter hoc tolleretur ; ergo, etc. Probatio minoris: quando duo actus sunt ejusdem rationis, si unus est liber et alius non, quia liberum et non liberum specie differunt: sed si actus voluntatis esset a corpore caelesti movente voluntatem, esset ejusdem rationis et speciei cum illo qui est tantum a voluntate , quia actus ejusdem potentiae immediate est respectu ejusdem objecti : et haec duo immediate concurrunt ad unitatem specificam actuum sed certum est, quod actus voluntatis tantum est liber ; ergo et actus voluntatis motae a corpore caelesti esset liber.

Praeterea, idem est dilectio et delectatio , sed delectatio est a corpore caelesti ; ergo et dilectio, quae est actus voluntatis. Probatio majoris, quia uterque actus est ejusdem potentiae et respectu ejusdem objecti, scilicet boni ut convenientis. Praeterea. illi actus sunt iidem, qui immediate ab eadem causa causantur : sed isti sunt hujusmodi, quia causantur ab apprehensione boni convenientis in quolibet ; ergo, etc.

Oppositum vult Philosophus. Dicendum, quod si sola phantasia moveret intellectum et voluntatem per consequens, ita quod intellectus, et voluntas essent purae potentiae passivae, ut movent seipsas ad actus suos , sequeretur quod corpora caelestia possent illas potentias directione movere. Probatio : omne corpus corruptibile movet de necessitate in virtute corporis incorruptibilis, quod est superius ; et licet posset esse motus corporis inferioris sine superiori, non tamen diuturnus, secundum omnes : sed organum phantasiae est corpus corruptibile, et phantasia potentia organica ; ergo si ipsa movet intellectum, ut intelligat seipsum, et intellectus sic motus movet voluntatem, sequitur quod directe corpus caeleste possit utrumque movere, licet mediante phantasia , et sic sequitur quod mala phantasia de necessitate causabit malam voluntatem.

Sed dices, quod in potestate voluntatis est causare bonam, vel malam phantasiam, et per consequens licet phantasia sic formata moveat voluntatem ad bonum et ad malum, tamen totum erit voluntarium ratione prima voluntatis phantasiam formantis. Contra istum circuitum, circa quum impii ambulant, arguitur sic: Quod movet motum ab aliquo tantummodo, movet de necessita te, sed si movetur de necessitate, voluntas movet phantasiam ad phantasiandum bonum vel malum, quae movetur tantum ab intellectu, vel phantasmate movente de necessitate, cum non sit liberum, (non enim est in potestate nostra quin visis tangamur, secundum Augustinum) ideo voluntas movebit phantasiam de necessitate ad phantansiandum bonum, vel malum.