RESOLUTIO

Singulare est a nobis intelligibile secundum se. Secunda, est intelligibile pro hoc statu. Tertia, singulare sub propria ratione potest cognosci pro hoc statu.

(b) Dicendum ergo, quod singulare est a nobis intelligibile secundum se, qu a intelligibilitas sequitur entitatem; quod ergo secundum se non diminuit de ratione entis, nec intelligibilitatis ; sed singulare secundum se non diminuit de ratione entis, imo est ens actu perfectum, unde in Praedicament, et 7. Metaph. dicitur, quod singulare subjectum est maxime substantia ; igitur.

Praeterea, illud quod secundum se non est intelligibile, a nullo intellectu potest intelligi ; sed singulare, ut singulare, ab aliquo intellectu potest intelligi, ut ab intellectu divino, et Angelico ; igitur. Praeterea, singulare nihil addit ultra universale, nisi gradum singularitatis, sed non excluditur ab intelligente ratione universalitatis in eo contentae, nec etiam ratione gradus singularitatis, quia multa singularia, ut Angeli, et animae separatae, et alia inferiora, intelliguntur ab intellectu divino ; igitur, etc. (O) Secundo, dico quod singulare est a nobis intelligibile pro statu isto. Probatio, sicut enim conclusiones cognoscimus Syllogismo, ita principia Inductione, 2, Prior. cap. 29.1. Top. c. 10. vide Tartar. ibi, sed Inductio est processus a singularibus ad universalia, sic autem discurrere pertinet solum ad intellectum ; ergo cognoscit singularia. Praeterea, incognita non possumus diligere, secundum B. August. sed per prius diligimus singulare, quam universale , quia praeceptum est magis respectu singularis, quam universalis, unde in 1. Canonica Joannis: Qui non diligit fratrem suum, quem videt, Deum quem non videt, quomodo potest diligere.

Si dicas, quod ad dilectionem singularis, sufficit cognitio universalis , non videtur, quia sic sequeretur, quod cognitio universalis sufficeret ad diligendum tale singulare, quod nunquam fuit cognitum a sensu, quod videtur absurdum. Praeterea, cognoscens differentiam extremorum, cognoscit extrema; sed intellectus cognoscit differentiam universalis a singulari ; igitur, etc.

Praeterea,nulli non intellecto a nobis, possumus nomen imponere, voces enim notae sunt earum passionum quae sunt in anima , sed intellectus noster, vel nos, mediante intellectu, imponimus nomina singularibus ; igitur. Praeterea, experimur nos cognoscere singularia, vel cognoscimus ; hoc autem non est per potentiam sensitivam , quia non est reflexiva super actum suum ; ergo per intellectum cognoscimus nos cognoscere singulare ; sed intellectus non potest cognoscere se cognoscere singulare, nisi ipsum singulare cognoscatur, quia actus quo primo cognoscitur singulare, est repraesentativum singularitatis tanquam ejus similitudo vera, magis quam species singularis ;igitur, etc. ( ) Tertio, dico quod nulla potentia nostra, nec sensitiva, nec intellectiva potest cognoscere singulare sub ratione propria singularis, quia potentia cognoscens aliquod subjectum sub propria ratione, potest ipsum cognoscere, et ab aliis distinguere,circumscripto quocumque alio non habente istam rationem ; sed manente propria ratione singularitatis, ablatis aliis, non possemus distinguere inter duo singularia, nec per sensum, nec per intellectum , igitur. Probatio minoris, quia potentia cognoscens objectum suum, secundum aliquam unitatem, potest ipsum distinguere ab omni alio, quod non habet istam unitatem ; sed unum singulare non habet unitatem, et individuitatem essentialem alterius , et tamen nec sensu, nec intellectu distinguere potest inter duo singularia, circumscripta distinctione accidentali, quae est per locum, figuram, tempus, magnitudinem, colorem, et sic de aliis. Exemplum, si proponantur visui duo alba, vel intellectui duo singularia quaecumque, quae in rei veritate essent distincta essentialiter, si tamen omnino haberent consimilia accidentia, ut locum, utpote duo corpora in eodem loco, vel duo radii in medio eodem, et haberent figuram omnino consimilem, et magnitudinem, et colorem, et sic de aliis conditionibus enumeratis, nec intellectus, nec sensus inter ista distingueret, sed judicaret esse unum ; ergo neuter eorum cognoscit quodlibet istorum singularium, secundum propriam rationem singularitatis. Causa autem hujus est, quia idem est principium agendi, et assimilandi, quia agens intendit assimilare patiens sibi, et hoc specialiter est verum in cognitione, quae fit per assimilationem ; sed principium assimilandi non est singulare, ut singulare, imo magis distinguendi, (quia in singularitate differunt singularia) sed magis natura communis, in qua conveniunt ; ergo singulare, ut singulare non est grinciq pium cognoscendi nec in sensu, nec in intellectu.

Contra hoc posset argui ; numerus est sensibile per se, cum sit sensibile commune, secundum Philosophum 2. de Anima, cap. 5.6. sed numerus non est nisi pluralitas unitatum ; ergo quaelibet unitas est sensibilis. Praeterea, species gignitur ab objecto inquantum singulare, quia actiones sunt singularium ; sed species repraesentat id a quo gignitur, et sub eadem ratione , igitur. Praeterea, secundum praedicta, sequeretur quod sensus non magit determinate cognosceret singulare quam intellectus, quod est contra Philosophum in pluribus locis.

Ad primum, dicendum quod sensibile commune non facit propriam speciem in sensu, per quam faciat ad substantiam immutationis, sicut sensibile proprium, sed tantum facit ad differentiam immutationis, et ideo non sentitur numerus, nec ejus unitas, nisi mediantibus qualitatibus sensibilibus ; sic ergo nec sentimus duo singularia ratione suae singularitatis, in quantum duo, sed ut distincta sunt vel loco, vel magnitudine, vel figura, vel tempore, et sic de aliis conditionibus superius enumeratis, vel aliis accidentibus.

Ad aliud, dicendum quod singularitas bene est ratio, vel conditio agentis , sed non est ratio agendi, imo formalis ratio agendi est natura, quae est similis in diversis; et haec est ratio quam debet repraesentare species genita, non autem conditio agentis.

Ad aliud, dicendum quod sensus cognoscit tantum singulare intuitive, et non abstractive, sed intellectus utroque modo , et ideo dicitur per appropriationem, quod sensus est singularium, non universalium cognoscitivus, sicut intellectus qui est utriusque cognitivus ; et ideo sensus magis determinative cognoscit singulare, quia cognoscit per ejus essentiam praesentem, et actualitatem, non autem quidditatem absolutam.