Patrologiae Cursus Completus
Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
In Tomum Decimum Praefatio.
In Tomum Decimum Praefatio.
I. Pelagii haeresiarchae patria, vitae institutum, et mores.
II. Prima Pelagii scripta veneno haereseos jam imbuta
III. Origo haeresis Pelagianae. Hanc Pelagius Romae proferre incipit, quae brevi longe lateque diffunditur.
IV. Coelestius Pelagii discipulus accusatur a Paulino, idemque a Carthaginensi concilio anno quadringentesimo duodecimo condemnatur.
VI. Augustinus anno quadringentesimo decimo tertio Carthagine contra Pelagianos concionatur. Rescribit Pelagio. Doctrinam de gratia Dei contra ejus ha
VII. Pelagius anno quadringentesimo decimo tertio aut quadringentesimo decimo quarto Demetriadi virgini venenum suae haeresis propinat. Hieronymum cal
VIII. Augustinus anno quadringentesimo decimo quinto Timasium et Jacobum revocat ab erroribus Pelagii, cujus et librum ab iis sibi traditum refellit o
IX. Consessus Jerosolymis anno quadringentesimo decimo quinto a Joanne episcopo habitus, in quo cum Pelagio coram disputat Orosius. Pelagio Joannes pl
XI. Pelagius haeresis suae post Diospolitanam synodum retinentissimus, varias scriptiones anno quadringentesimo decimo sexto pervulgat. Eamdem haeresi
XII. Hieronymi scriptiones aliquot ab Orosio in Africam afferuntur, ac simul Herotis et Lazari litterae de causa Pelagii. Carthaginensis synodus Innoc
XIII. Ineunte anno quadringentesimo decimo septimo, Innocentius Africanis episcopis respondens, Pelagium et Coelestium damnata eorum doctrina anathema
XIV. Romam venit Coelestius, et fidei suae libellum Zosimo porrigit. Innocentem putat Zosimus, ac super ejus causa ad Afros antistites scribit, eumdem
XV. Pelagii epistola et fidei professio, destinatae quidem ad Innocentium, sed Zosimo redditae. Hic Pelagii quoque ambiguis verbis sibi patitur imponi
XVI. Africanum concilium ducentorum quatuordecim episcoporum Carthagine habitum rescribit Zosimo. Innocentii sententiam in Pelagium et Coelestium dict
XVII. Anno quadrigentesimo decimo octavo Zosimus Africani concilii Patribus respondet. Plenarium totius Africae concilium Carthagine rursus habitum no
XVIII. Pelagianos sancita lege mulctat Honorius imperator. Eosdem Zosimus decretoria tandem damnat sententia, quae ab Ecclesia universa suscipitur.
XIX. Pelagianorum damnationem subscribunt episcopi omnes, praeter octodecim, qui et depositi secessionem faciunt, ac generale concilium postulant.
XX. Pelagii fallacias libris de Gratia Christi et de Peccato Originali editis retegit Augustinus. Idem ad Optatum scribit, ad Mercatorem et ad Sixtum.
XXI. Augustinus librum de Nuptiis et Concupiscentia primum mittit Valerio. Episcopi anno quadringentesimo decimo nono, jubente Honorio, Pelagianorum d
XXII. Augustinus anno quadringentesimo vigesimo librum de Nuptiis et Concupiscentia secundum, necnon quatuor ad Bonifacium contra duas Epistolas Pelag
XXIII. Memoratos libros in Italiam Alypius circa initium anni quadringentesimi vigesimi primi defert. Constantius edictum dat in Pelagianos. Alios sex
XXIV. Pelagiani casso conatu orientales Ecclesias pertentant. Pelagius in Syria, et Julianus in Cilicia, damnantur. Quonam factiosi adhuc in haeresi p
XXV. Adrumetini monachi super quaestione de gratia et libero arbitrio inter se dissident circiter annum quadringentesimum vigesimum sextum. Eos August
XXVI. Liber alius ad eosdem Adrumetinos mittitur, de Correptione et Gratia nuncupatus.
XXVII. Leporius monachus Galliis ob dogmata fidei Incarnationis et divinae gratiae contraria exturbatus, per Augustinum in Africa ad emendationem addu
XXVIII. Contra Pelagiani erroris reliquias quasdam in Vitali deprehensas afferuntur sententiae de gratia duodecim ad catholicam fidem pertinentes.
XXIX. Augustini extrema aetate Semipelagiani Massilienses in dogma praedestinationis insurgunt. Id Augustinus propugnat libris ad Prosperum et Hilariu
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres
Liber Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Liber Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Liber Tertius, Seu Ad Eumdem Marcellinum Epistola,
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Admonitio In Subsequens Opusculum.
Admonitio In Subsequens Opusculum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII .
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Caput XLIX.
Caput L.
Caput LI.
Caput LII.
Caput LIII.
Caput LIV.
Caput LV.
Caput LVI.
Caput LVII.
Caput LVIII.
Caput LIX.
Caput LX.
Caput LXI.
Caput LXII.
Caput LXIII.
Caput LXIV.
Caput LXV.
Caput LXVI.
Caput LXVII.
Caput LXVIII.
Caput LXIX.
Caput LXX.
Admonitio In Librum Subsequentem.
Admonitio In Librum Subsequentem.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII et XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo
Liber Primus. De Gratia Christi.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Caput XLII.
Caput XLIII.
Caput XLIV.
Caput XLV.
Caput XLVI.
Caput XLVII.
Caput XLVIII.
Caput XLIX.
Caput L.
Liber Secundus. De Peccato Originali.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Caput XXXVI.
Caput XXXVII.
Caput XXXVIII.
Caput XXXIX.
Caput XL.
Caput XLI.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.
Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.
Liber Primus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Liber Secundus
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Caput XXVII.
Caput XXVIII.
Caput XXIX.
Caput XXX.
Caput XXXI.
Caput XXXII.
Caput XXXIII.
Caput XXXIV.
Caput XXXV.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
Liber Primus. Ad Renatum Monachum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Liber Secundus. Ad Petrum Presbyterum.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Liber Tertius. Ad Vincentium Victorem.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Liber Quartus. Ad Vincentium Victorem.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor
Liber Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Liber Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Tertius.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Quartus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Augustini Epistola CCVII.
Augustini Epistola CCVII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .
Liber Primus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII .
Caput IX.
Liber Secundus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput. IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Liber Tertius.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Caput XXV.
Caput XXVI.
Liber Quartus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Liber Quintus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V .
Caput VI.
Caput VII .
Caput VIII .
Caput IX .
Caput X .
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI .
Liber Sextus.
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V .
Caput VI .
Caput VII
Caput VIII (a).
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII .
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII .
Caput XVIII.
Caput XIX .
Caput XX .
Caput XXI.
Caput XXII .
Caput XXIII.
Caput XXIV .
Caput XXV.
Caput XXVI.
Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae
Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae
Epistola Prior, Inter Augustinianas CCXIV.
Epistola Posterior, Inter Augustinianas CCXV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XXII.
Caput XXIII.
Caput XXIV.
Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.
Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.
Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .
Caput Primum.
Caput II.
Caput III.
Caput IV.
Caput V.
Caput VI.
Caput VII.
Caput VIII.
Caput IX.
Caput X.
Caput XI.
Caput XII.
Caput XIII.
Caput XIV.
Caput XV.
Caput XVI.
Caput XVII.
Caput XVIII.
Caput XIX.
Caput XX.
Caput XXI.
Caput XL.
47.
Christum ad quid necessarium nobis fuisse putavit Pelagius. Sed putat fortasse ideo necessarium esse Christi nomen, ut per ejus Evangelium discamus quemadmodum vivere debeamus, non
etiam ut ejus adjuvemur gratia, quo bene vivamus. Vel hinc saltem confiteatur esse miserabiles tenebras in animo humano, qui
scit quemadmodum debeat leonem domare, et nescit quemadmodum vivere. An et hoc ut sciat sufficit ei liberum arbitrium lexque
naturalis? Haec est sapientia verbi, qua evacuatur crux Christi. Sed qui dixit,
Perdam sapientiam sapientum; quia ista crux non potest evacuari, profecto istam sapientiam per stultitiam praedicationis, qua credentes sanantur, evertit
(I Cor. I, 17, 19, 21) . Si enim possibilitas naturalis per liberum arbitrium, et ad cognoscendum quomodo vivere debeat, et
ad bene vivendum sufficit sibi;
ergo Christus gratis mortuus est (Galat. II, 21) ;
ergo evacuatum est scandalum crucis. Cur non etiam ego hic exclamem? imo exclamabo, et istis increpitabo dolore christiano: Evacuati estis a Christo, qui in natura
justificamini, a gratia excidistis (Id. V, 11, 4) : ignorantes enim Dei justitiam, et vestram volentes constituere, justitiae
Dei non estis subjecti. Sicut enim finis legis, ita etiam naturae humanae vitiosae salvator Christus est, ad justitiam omni
credenti (Rom. X, 3 et 4) .
