▾
Thomas Aquinas, De Veritate
⎗←→⎘
▾
Secundo quaeritur utrum ad hoc quod humana natura verbo uniretur in persona, requiratur habitualis gratia.
Et videtur quod non.
Prius enim est intelligere substantiam in esse suppositi, quam aliquod accidens ei inhaerens. Sed per unionem humanae naturae cum verbo constituitur humana natura in esse suppositi. Cum ergo gratia sit accidens, videtur quod prius sit intelligere unionem humanae naturae ad verbum quam gratiam; et ita gratia non requiritur ad unionem.
Praeterea humana natura est assumptibilis a verbo in quantum est rationalis. Hoc autem non datur sibi per gratiam. Ergo per gratiam non disponitur ad unionem.
Praeterea, anima ad hoc infunditur corpori ut in ea perficiatur scientia et virtutibus; ut patet per magistrum, in 2 dist. II lib.
Sentent.. Sed per prius unitur verbo quam corpori anima christi; alias sequeretur quod suppositum esset assumptum: nam ex unione animae ad corpus constituitur suppositum.
Ergo prius est intelligere unionem animae christi ad verbum quam sit intelligere gratiam in ipsa. Et sic gratia ad unionem praedictam non disponit.
Praeterea, inter naturam et suppositum non cadit aliquod accidens medium. Sed natura humana unitur verbo sicut supposito. Non ergo cadit ibi gratia sicut medium disponens.
Praeterea, natura humana unitur verbo non solum secundum animam, sed etiam secundum corpus. Corpus autem non est gratiae susceptivum. Ergo ad unionem humanae naturae ad verbum non exigitur gratia sicut dispositio media.
Praeterea, sicut dicit Augustinus in epistola ad volusian., in his quae mirabiliter fiunt, tota ratio facti est potentia facientis. Sed unio humanae naturae ad divinam est super omnia mirabiliter facta. Ergo non oportet ex parte facti aliquam dispositionem ponere, sed sufficit potentia facientis, et sic non requiritur aliqua gratia media.
Sed contra. Est quod Augustinus dicit, quod quidquid convenit filio dei per naturam, convenit filio hominis per gratiam. Sed esse deum convenit filio dei per naturam. Ergo et filio hominis convenit per gratiam. Convenit autem ei per unionem. Ergo ad unionem requiritur gratia.
Praeterea, excellentior est unio in persona quam per fruitionem. Sed ad hanc secundam unionem requiritur gratia. Ergo et ad primam.
Respondeo. Dicendum, quod habitualem gratiam ad unionem praedictam requiri, potest intelligi dupliciter.
Uno modo per modum principii causantis.
Et sic ponere unionem in christo esse factam per gratiam, sonat haeresim Nestorii, qui ponebat non aliter humanitatem esse in christo verbo unitam nisi secundum perfectam similitudinem gratiae.
Alio modo per modum dispositionis. Et hoc potest esse dupliciter: vel secundum modum dispositionis necessitatis, vel congruitatis. Necessitatis quidem, sicut calor est dispositio ad formam ignis, vel raritas: quia materia non potest esse propria materia ignis, nisi intelligatur cum calore et raritate. Congruitatis vero, sicut pulchritudo est quaedam dispositio ad matrimonium.
Dicunt ergo quidam, quod gratia habitualis est dispositio per modus necessitatis, quasi faciens humanam naturam esse assumptibilem.
Sed istud non videtur.
Nam gratia magis est finis assumptionis quam dispositio ad assumptionem. Dicit enim Damascenus, quod christus ad hoc assumpsit humanam naturam, ut eam curaret, quae quidem curatio est per gratiam; unde gratia habitualis in christo magis intelligitur ut effectus unionis quam ut praeparatio ad unionem.
Et hoc significatur Ioan. I, 14: vidimus eum quasi unigenitum a patre, plenum gratiae et veritatis; quasi ex hoc ipso plenitudo gratiae christo conveniat quod est unigenitus patris per unionem.
Et sic habitualis gratia non intelligitur dispositio ad unionem nisi per modum congruitatis.
Et per hunc modum habitualis gratia potest dici gratia unionis, quamvis convenientius, et magis secundum intentionem sanctorum, gratia unionis intelligatur ipsum esse in persona verbi, quod humanae naturae absque meritis praecedentibus collatum est; ad quod non requiritur gratia habitualis, sicut ad fruitionem, quae in operatione consistit; nam habitus non est principium essendi, sed operandi.
Et per hoc patet solutio ad obiecta.