▾
Thomas Aquinas, De Veritate
⎗←→⎘
▾
Tertio quaeritur utrum Adam in statu innocentiae fidem de deo habuerit.
Et videtur quod non.
Cognitio enim fidei est cognitio aenigmatica, ut patet I Cor., cap. XIII, 12: videmus nunc per speculum etc.. Sed Adam in statu innocentiae habuit visionem non aenigmaticam, sed apertam. Ergo fidem non habuit.
Praeterea, Hugo de sancto victore dicit, quod cognovit creatorem suum non ea cognitione qua modo a credentibus absens fide quaeritur. Ergo idem quod prius.
Praeterea, Gregorius, in IV dialog., dicit: fides illis competit qui ea quae credenda sunt, per experimentum cognoscere non possunt.
Adam autem, ut ibidem dicitur, per experimentum cognovit ea quae nos credimus. Ergo
Praeterea, fides non solum est de creatore, sed etiam de redemptore. Sed Adam in statu innocentiae nihil videtur cognovisse de redemptore, quia sui casus praescius non fuit, sine quo redemptio non fuisset. Ergo Adam fidem tunc (non) habuit.
Sed contra. Est quod Augustinus dicit, Lib. XIV de civitate dei, quod Adam in statu innocentiae habuit caritatem de corde puro et conscientia bona et fide non ficta.
Ergo fidem habuit.
Praeterea, habuit omnes virtutes, ut magister dicit in II Sent., dist. 29. Ergo et fidem.
Responsio. Dicendum, quod Adam in primo statu fidem habuit: quod quidem apparet si obiectum fidei consideremus.
Ipsa enim veritas prima, prout est non apparens, est fidei obiectum; dico autem non apparens neque per speciem, sicut beatis apparet, neque per naturalem rationem, sicut aliquibus philosophis de deo sunt nota, ut eum esse intelligentem et incorporeum et alia huiusmodi.
Adam autem non solum sciebat illa de deo quae naturali ratione cognosci possunt, sed etiam amplius; nec tamen ad videndum dei essentiam pervenerat: unde constat quod de deo cognitionem fidei habebat.
Sed fides est duplex secundum duplicem auditum, et duplicem locutionem. Est enim fides ex auditu, ut dicitur Rom., X, 17.
Est enim quaedam locutio exterior, qua nobis deus per praedicatores loquitur; quaedam autem interior locutio, qua nobis loquitur per internam inspirationem. Dicitur autem ipsa interna inspiratio locutio quaedam ad similitudinem exterioris locutionis: sicut enim in exteriori locutione proferimus ad audientem non ipsam rem quam notificare cupimus, sed signum illius rei, scilicet vocem significativam; ita deus interius inspirando non exhibet essentiam suam ad videndum, sed aliquod suae essentiae signum, quod est aliqua spiritualis similitudo suae sapientiae.
Ab utroque autem auditu fides in cordibus fidelium oritur.
Per auditum quidem interiorem in his qui primo fidem acceperunt et docuerunt, sicut in apostolis et prophetis: unde in Psal. Lxxxiv, 9: audiam quid loquatur in me dominus deus. Per secundum vero auditum fides oritur in cordibus aliorum fidelium, qui per alios homines cognitionem fidei accipiunt.
Adam autem fidem habuit ut primo fidem edoctus a deo; et ideo per internam locutionem fidem habere debuit.
Ad primum igitur dicendum, quod non habuit ita apertam cognitionem quae sufficeret ad obscuritatem fidei removendam, quae non removetur nisi per hoc quod prima veritas fit apparens.
Ad secundum dicendum, quod Hugo a primo homine removet cognitionem fidei talem qualis nobis competit, qui cognitionem fidei habemus non per revelationem nobis factam, sed per hoc quod adhaeremus revelationibus aliis hominibus factis.
Ad tertium dicendum, quod experimentum illud quod homo habuit non fuit tale quale est eorum qui deum per essentiam vident, ut prius dictum est; unde non sufficit ad fidem evacuandam.
Ad quartum dicendum, quod Adam de redemptore non habebat fidem explicite, sed tantum implicite, in quantum credebat deum sibi sufficienter provisurum in his omnibus quae suae saluti necessaria essent.