▾
Thomas Aquinas, De Veritate
⎗←→⎘
▾
Quinto quaeritur utrum liber vitae dicatur respectu vitae increatae.
Et videtur quod sic.
Quia, ut Augustinus dicit, liber vitae est notitia dei. Sed deus sicut cognoscit vitam alienam, ita cognoscit suam. Ergo liber vitae respicit etiam vitam increatam.
Praeterea, liber vitae est repraesentativus vitae. Sed non vitae creatae: primum enim non repraesentat secundum, sed e converso.
Ergo liber vitae est repraesentativus vitae increatae.
Praeterea, quod de pluribus dicitur, de uno per prius, de alio per posterius dictum, simpliciter intelligitur de eo quod per prius dicitur. Sed vita per prius de deo dicitur quam de creaturis, quia eius vita omnis vitae est origo, ut ostendit dionysius de divinis nomin.. Ergo cum in libro vitae, vita simpliciter nominetur, intelligi debet de vita increata.
Praeterea, sicut liber repraesentationem importat, ita et figura; maxime cum liber figuris quibusdam repraesentet. Sed filius dicitur figura patris, ut patet Hebr. I, 3. Ergo et filius potest dici liber respectu vitae patris.
Praeterea, liber dicitur respectu eius quod in libro scribitur. Sed in libro scribitur de filio, iuxta illud in Psalmo XXXIX, 9: in capite libri scriptum est de me. Vita autem filii est increata. Ergo liber vitae potest respicere vitam increatam.
Praeterea, non potest esse idem liber et cuius est liber, respectu eiusdem. Sed creatura est liber respectu dei. Ergo deus non potest dici liber respectu vitae creatae; ergo restat quod dicatur liber vitae respectu vitae increatae.
Praeterea, sicut liber ad cognitionem pertinet, ita et verbum. Sed verbum per prius est divinae essentiae ipsius quam creaturae: pater enim, dicendo se, dicit omnem creaturam.
Ergo et liber vitae per prius respicit vitam increatam quam creatam.
Sed contra. Secundum Augustinum, liber vitae est praedestinatio. Praedestinatio autem non respicit nisi creaturas. Ergo nec liber vitae.
Praeterea, liber non repraesentat aliquid nisi per aliquas figuras et similitudines. Sed deus non cognoscit seipsum per aliquas similitudines, sed per essentiam suam. Ergo ipse non est liber respectu sui ipsius.
Responsio. Dicendum, quod sicut ex dictis patet, liber vitae est quaedam conscriptio, per quam dirigitur conferens vitae in vitae collatione, secundum quod de aliquo praeordinatum erat; et ideo vita respectu cuius liber vitae dicitur, duo habet. Unum est, quod est acquisita per collationem alicuius; aliud est, quod consequitur conscriptionem praedictam dirigentem in ipsam.
Utrumque autem horum deest vitae increatae, vita enim gloriae non inest deo per acquisitionem, sed per naturam; nec aliqua notitia vitam eius praecedit, sed ipsa dei vita praecedit, secundum modum intelligendi, etiam ipsius notitiam.
Unde liber vitae non potest dici respectu vitae increatae.
Ad primum igitur dicendum, quod non quaelibet dei notitia dicitur liber vitae; sed illa quae est de vita quam habituri sunt praedestinati, ut ex sequentibus verbis haberi potest.
Ad secundum dicendum, quod repraesentare aliquid est similitudinem eius continere.
Duplex autem est rei similitudo. Una quae est factiva rei, sicut quae est in intellectu practico; et per modum huius similitudinis primum potest repraesentare secundum. Alia autem est similitudo accepta a re cuius est; et per hunc modum posterius repraesentat primum, et non e converso. Liber autem vitae non hoc modo, sed primo, vitam repraesentat.
Ad tertium dicendum, quod aliquid simpliciter dictum intelligitur quandoque de eo quod per posterius dicitur, ratione alicuius adiuncti; sicut ens in alio intelligitur accidens; et similiter vita ratione eius quod adiungitur, scilicet liber, intelligitur de vita creata, quae per posterius vita dicitur.
Ad quartum dicendum, quod figura repraesentat id cuius est figura, quodammodo ut principium, eo quod figura et imago deducitur ab exemplari sicut a principio; sed liber vitae repraesentat vitam ut principiatam ab ipso. Deo autem competit esse principium filii, qui est figura patris, sed non competit vitae eius quod aliquid sit ipsius principium; et ideo non est simile de vita et figura.
Ad quintum dicendum, quod illud Psalmi intelligitur de filio secundum humanam naturam.
Ad sextum dicendum, quod et causa repraesentat effectum, et effectus causam, ut ex dictis patet; et secundum hoc deus potest dici liber creaturae, et e converso.
Ad septimum dicendum, quod verbum non significatur ut principium eius quod per verbum dicitur, sicut liber vitae, prout hic accipitur; et ideo non est simile.