5

αὐτῶν ἐξέσπασας ἅρπαγμα. Καί συνελόντα φάναι, πεινῶντας διατρέφεις, καί διψῶντας ποτίζεις, καί ξένους περιστέλλεις, καί γυμνούς περιβάλλεις, καί ἀσθενοῦντας ἐπισκέπτῃ, καί τοῖς ἐν φυλακαῖς διακονεῖς· μᾶλλον δέ, Θεῷ διά πάντων τούτων εὐαρεστεῖς· δι᾿ ὅν πᾶσι τούτοις προθύμως ἐπαρκεῖν, πάντων ἐπιδοξότερον ἔκρινας. ∆ιά τοῦτό σε δικαίως ἐφύλαξεν ὁ Θεός, καί ὁ λύχνος αὐτοῦ λάμπει ὑπέρ κεφαλῆς σου· τουτέστιν, ὁ νόμος τῶν ἐντολῶν τῇ πράξει τῶν ἀρετῶν ἐπί σοί πᾶσι λαμπρῶς διαφαίνεται· καί τῷ φωτί αὐτοῦ πορεύῃ ἐν σκότει· τουτέστι, τῇ γνώσει τῆς τῶν ὄντων εὐσεβοῦς θεωρίας, τήν ἀπάτην τοῦ αἰῶνος τούτου καί τήν ἄγνοιαν ἀβλαβῶς διοδεύεις, πρός τό ἄσκιον φῶς ἐπειγόμενος. Σοί γάρ μόνῳ κατά ἀλήθειαν ὑπῆρξε παρά πάντας ἀνθρώπους, ἠγαπημένε, τῷ τῆς ἀρχῆς ὄγκῳ μή διαφθεῖραι τήν ἀρετήν, μηδέ τῷ χρυσῷ τόν τοῦ Χριστοῦ καθοτιοῦν ὑποκλῖναι νόμον· ἀλλά τοσοῦτον τῇ ἀρετῇ δουλῶσαι τήν ἐξουσίαν, ὥστε καί ἀπό μόνον ἀρετῆς τέ φημι καί λόγου, γνωρίζεσθαι· καί πᾶσι πανταχοῦ γενέσθαι διά τό κλέος τῆς δικαιοσύνης ἐξάκουστον.

Εἰ δέ τό κατά σάρκα δυσπαθές ὡς εἰκός παραιτούμενοι, τήν ταύτης νομίζομεν περιποιεῖσθαι διά τῆς ἐξουσίας εὐπάθειαν, γνῶμεν, ὡς τήν μέν εὐπάθειαν τῆς σαρκός, θείας ἐντολῆς ἐφεῦρε 15Β_026 τῷ βίῳ παράβασις, καί ἄνθρωπος τῶν αἰωνίων τά πρόσκαιρα προτιμήσας εἰσήγαγε· τήν δέ τῆς σαρκός δυσπάθειαν, θείας ἐντολῆς τήρησις, καί Θεός διά τοῦτο γενόμενος ἄνθρωπος δι᾿ ἑαυτοῦ παρέδειξέ τε καί ἐνομοθέτησε· καί τήν μέν εἶναι τῆς τοῦ παραδείσου καί τῶν ἐκεῖσε ἀγαθῶν τοῖς ἀνθρώποις ἀποξενώσεως αἰτίαν· τήν δέ τῆς εἰς τόν παράδεισον ἐπαναγωγῆς, καί τῆς εἰς οὐρανούς ἀναλήψεως· καί τό δή πάντων θαυμασιώτερον 0376 τῆς πρός Θεόν οἰκειώσεως πρόξενον. Καί διά τοῦτο τῆς μέν σαρκικῆς δυσπαθείας, ὡς θείας ὀργάνου χάριτος ὑπαρχούσης, μέχρι πάντως ἀνθεξώμεθα, μή συμμεταβαλλόμενοι τοῖς καιροῖς καί τοῖς πράγμασι· τῆς δέ τῆς σαρκός εὐπαθείας παντελῶς ἀλογήσωμεν, ὡς ἀποπτύστου, καί πάντως λυθησομένης, καί πεισομένης τό ἑαυτῆς, καί τούς ἰδίους ὅρους οὐχ ὑπερβαινούσης, ὡς τό θεῖον ἔφη τοῦ Χριστοῦ στόμα Γρηγόριος· καί ὡς πάντων τῶν τῆς ψυχῆς στιγμάτων ποιητικῆς· ἵνα ὅλοι γενώμεθα τοῦ Θεοῦ καί μόνου, διά πάντων τῶν τε ψυχικῶν καί σωματικῶν κινημάτων, τάς θείας αὐγάς ἀπαστράπτοντες. Καί ἁπλῶς εἰπεῖν, ὅλου Θεοῦ χωρητικοί, καί ὅλοι δι᾿ ὅλου θεοί κατά χάριν γενώμεθα· τοσοῦτον, ὥστε ἄλλον αὐτόν ἡμᾶς εἶναι διά πάντων νομίζεσθαι· χωρίς τῆς πρός αὐτόν κατ᾿ οὐσίαν ταυτότητος· τοῦτο γάρ ἡ τελείωσις, μηδέν τό παράπαν ἐν ἡμῖν αὐτοῖς τοῦ αἰῶνος τούτου γνώρισμα φέροντες· ἵνα μή δι᾿ ἐκεῖνο κατά τι στέρησις ἡμῖν τῆς θείας ἕξεως γένηται, καί πικρῶς μέν ὀδυνηθῶμεν ἐπί τῷ μώμῳ τῆς ἀληθοῦς ἀρτιότητος· τῆς δέ διορθώσεως τάς ἀφορμάς οὐχ εὑρήσωμεν.

Τοῦ αἰῶνος ἡμῖν ἀπογενομένου τῶν πράξεων, οὐδέν μένει τό σύνολον τῶν παρόντων ὡς ἔχει νῦν, σχήματός τε καί θέσεως, Οὐδέν τῶν ὁρωμένων τό πιστόν ἔχει τοῖς κεκτημένοις, καί ἄπτωτον. Οὐδέν διαρκῶς ἔστηκε τοῖς ἡττημένοις αὐτῷ προσδιαμένον ἀκίνητον· οὐ δόξα, οὐ πλοῦτος, οὐ δυναστεία, οὐχ ὑγεία, 15Β_028 οὐκ ἀδοξία, οὐ πενία, οὐ δουλεία, οὐ νόσος, οὐ κάλλος, οὐ νεότης, οὐ περιφανεία, οὐκ ἀμορφία, οὐ γῆρας οὐ δυσγένεια· πάντα παρέρχεται, πάντα μαραίνεται, πάντα σκιᾶς δίκην ἀφανίζεται τά ἀνθρώπινα, καί πομφόλυγος εὐδιαπνευστότερός ἐστι, πᾶς ὁ τῆς ἀνθρωπίνης συναστείας ὄγκος. Πᾶς γάρ ἄνθρωπος, φησί, χόρτος, καί πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου· ἐξηράνθη ὁ χόρτος, καί τό ἄνθος ἐξέπεσε. Πάντα γάρ ὡς ἀληθῶς τά ἀνθρώπινα, συνημμένην ἔχει κατά δύναμιν τήν φθοράν τῇ γενέσει· πολλάκις δέ καί προηγουμένην ἐπ᾿ ἐνίων τῆς γενέσεως τήν φθοράν· ὡς δύνασθαι κλαπῆναι τῇ κατά τό αὐτό τῶν ἄκρων πρός ἄλληλα συνόδῳ τό μέσον(6),