27

λύσιν ἀλλοτριῶσαι δυνάμενος. Εἰ δέ διά τό σῶμα λογική τε καί νοερά ἐστιν ἡ ψυχή, πρῶτον μέν, τιμιώτερον τῆς δι᾿ αὐτό γενομένης ψυχῆς ἔστι τό σῶμα. Ἐπειτα δέ, καί ἐξ αὐτοῦ ἕξει τό τε νοερόν καί λογικόν, ὡς δι᾿ αὐτό γενομένη. Εἰ γάρ σώματος χωρίς, οὐδαμῶς νοεῖν ἤ λογίζεσθαι δύναται ἡ ψυχή, ἐξ αὐτοῦ πάντως τό νοεῖν αὐτῇ καί λογίζεσθαι προσέσται. Εἰ δέ τό νοεῖν καί λογίζεσθαι ἐκ τοῦ σώματος κέκτηται ἡ ψυχή, ὡς αὐτοῦ χωρίς ταῦτα ἔχειν μή δυναμένη κατά τούς λέγοντας, οὐδέ αὐθυπόστατος ἔσται πάντως· Πῶς γάρ ἡ ἄνευ σώματος καθ᾿ ἑαυτήν τό χαρακτηρίζον οὐκ ἔχουσα; Εἰ δέ αὐθυπόστατος οὐκ ἔστιν, οὐδέ οὐσία ἐστί δηλονότι. Οὐσία δέ αὐθυπόστατος μή οὖσα, συμβεβηκός ἔστι, φυσικῶς μόνον ὑφισταμένῳ τῷ σώματι ἐνυπάρχουσα· μετά δέ τήν αὐτοῦ λύσιν, οὐδέν οὐδαμῶς εἶναι δυναμένη· καί οὐδέ ἔσται πλέον τοῖς τοσοῦτον ἀνοηταίνουσι, τήν ἀθανασίαν τῆς ψυχῆς ἀφῃρημένοις, τῆς Ἐπικούρου καί Ἀριστοτέλους ματαιοπονίας, οἷς, ὡς εἰκός, οἱ γεννάδαι, καί σεμνύνονται συντασσόμενοι. Καί πρίν μέν τούτου, ταῦτα.

Τοῦ δέ περί ἀναστάσεως παρ᾿ αὐτῶν λεγομένου, τίς ἀρετῆς καί εὐσεβείας ἐπιμελούμενος ἀκούων, οὐχί τό ἀπαθές ἑαυτῷ διά πάθους, τῆς κατ᾿ αὐτῶν ἀγανακτήσεως λέγω, πειριποιήσεται; Εἰ γάρ, ὡς φασι, κατά τήν εἰκόνα τῆς παρούσης ζωῆς, ἀπαραλλάκτως τοῖς μαχομένοις χυμοῖς πεποιωμένον ἀναστήσεται τό σῶμα, 15Β_122 καί τραφήσεται ἐν τῇ φοβερᾷ τοῦ Θεοῦ παρουσίᾳ μετά τήν τοῦ κόσμου τούτου συντέλειαν, οὐκ οἶμαι ἄλλο τι αὐτούς διά τούτων, ἵνα συνελών εἴπω, τά πολλά περικόψας ὅσα ῥηθῆναι ἐνδέχεται, ἤ ἀΐδιον τόν θάνατον πρεσβεύειν, καί τήν φθοράν ἀτελεύτητον. Εἰ γάρ φθορά τῶν οὕτω συνισταμένων ὑπάρχει ὁ θάνατος σωμάτων, ἀεί δέ τό 0440 δι᾿ ἐπιῤῥοῆς τροφῶν συνιστάμενον φθείρεται σῶμα, τῇ ῥοῇ διαπνεόμενον, διά τήν τῶν ἐν αὐτῷ χυμῶν, ἐξ ὧν καί συνέστηκε, φυσικήν ἀντιπάθειαν· ἀεί ἄρα, δι᾿ ὧν μετά τήν ἀνάστασιν τό σῶμα συνίστασθαι ὑποτίθενται, συντηρούμενον εἰς τό διηνεκές τόν θάνατον καταγγέλλουσι. ∆έον πιστεύειν, αὐτό μέν ἀνίστασθαι κατ᾿ οὐσίαν καί εἶδος τό σῶμα, ἄφθαρτον δέ καί ἀθάνατον, καί ἀποστολικῶς εἰπεῖν, ἀντί ψυχικοῦ πνευματικόν· τῷ μηδέν φέρειν τῆς ἀλλοιωτῆς αὐτοῦ κατά τήν φθοράν συστατικῆς ἰδότητος, ὡς οἶδεν ὁ πρός τό ἀπαθές, καί τίμιον αὐτό μετακεράσων ὁ Θεός· καί μηδέν πλέον περιεργάζεσθαι.

Τούτοις χαίροντας καί ἡδομένους ὁρῶν τούς πολλούς. Ἐκωφώθην, καί ἐταπεινώθην, καί ἐσίγησα ἐξ ἀγαθῶν· λυσιτελεστέραν τοῦ λόγου τήν σιωπήν παντί συνετῷ εἶναι κρίνας· καί κατ᾿ ἐμαυτόν πενθῶν, καί σκυθρωπάζων πορεύομαι· λογιζόμενος πόσον οἱ τοιοῦτοι λόγοι ἀμελούμενοι, πανταχοῦ σπινθήρων δίκην διᾴττοντες, ψυχῶν ἐργάσονται θάνατον· καί οὐδείς ἐστιν ὁ ἐπαμῦναι τῷ λόγῳ δυνάμενος, βουλόμενος κινδυνεύοντι, διά τήν ἐπικρατοῦσαν τοῦ καιροῦ πονηρίαν. ∆ιό καί μᾶλλον στένω, τόν ἀφ᾿ ὑμῶν χωρισμόν, τήν ἐγγύθεν φρουροῦσάν με καί ἐξαιρουμένην τῶν βλαβερῶν πανσθενῆ τῆς ὑμῶν πατρικῆς ἁγιωσύνης ἐπισκοπήν οὐκ ἔχων, συχνότερον τῷ λόγῳ τά πολλά μου ἐρείδουσαν ὀλισθήματα.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ Η'. ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΝ Η´. Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν αὐτόν. 15Β_124 Ὁ κατά σάρκα πόθος χρόνῳ μαιραίνεσθαι πέφυκε, συναπιών

χωριζομένοις τοπικῶς, τοῖς κατ᾿ αὐτόν πρός ἀλλήλους ἔχουσι τήν συνάφειαν. Περί γάρ τήν αἴσθησιν ἔχειν τήν σύστασιν, τήν μηδαμῶς τῶν μή παρόντων ἀντιλαμβάνεσθαι δυναμένην. Ὁ δέ κατά πνεῦμα πόθος, ἀεί συμπαρόντας ἀλλήλοις ἔχει νοερῶς, τούς κατ᾿ αὐτόν συνημμένους, κἄν σωματικῶς ἀλλήλων χωρισθῶσι· τήν κατά χρόνον ἤ τόπον περιγραφήν οὐ δεχόμενος. Περί γάρ τόν νοῦν ἔχει τήν