Sermo IV .

Tunc apparebit signum Filii hominis in cado, Matlhaei vigesimo quarto .

(Prothema). Mane semina semen tuum, et vespere ne cesset manus tua, quia nescis, quid magis oriatur,

aut hoc, aut illud: et si utramque simul, melius erit, Ecclesiastae undecimo. Et est verbum, quod sapiens Ecclesiastes dicit praedicatori veritatis, quod non debeat esse contentus, quod mane annuntiet verbum Dei, immo omni hora, immo et in vespere debet illud annuntiare et instare annuntiationi verbi Dei, iuxta illud Apostoli secundae ad Timotheum quarto: Insta opportune, importune, argue, obsecra, increpa in omni patientia et doctrina. Hodie cardinalis seminavit vobis, et credo, Deo adiuvante, quod semen suum fructificabit in vobis. Et si possemus vobis aliquid dicere modo, quod in vobis fructificet, bouum esset. Aliqui dicunt: Quid tot faciunt modo sermones, qui vertuntur in taedium et derisionem? Sed non est verum: animae bene dispositae non vertuntur in taedium; anima enim bene disposita libenter omni hora audit loqui de Deo suo et de Creatore suo. Sic enim anima, quae libenter addiscit, quacumque hora libenter audit, ut addiscat, nec propter lectionem ordinariam, quam audit in mane, dimittit cursoriam in nona, nec negligit eam, sed libenter eam audit. Sic est de anima bene disposita ad audiendum verbum Dei, quod propter sermonem, quem audit in mane, non dimittit, quin audiat libenter in sero, et si non proficiat et quandoque neque multum addiscat, tamen si placet ei (et) libenter audit loqui de Creatore suo, magnum meritum est. Inter consuetudines approbatas haec est una de melioribus, quod scholares linius civitatis libenter veniunt ad audiendum verbum Dei. Est ergo praedicandum et seminandum verbum Domini et in mane et in sero. Sed sicut semen corporale et materiale parum fructificat, aut nihil, nisi desuper effundatur pluvia faciens illud germinare et fructificare: sic nisi pluvia divinae benedictionis superveniat, parum fructificabit semen meum. Ideo in principio rogabimus qui segregat pluviam voluntariam hereditati suae, secundum quod dicitur in Psalmo , Dominum nostrum Iesum Christum, ut det mihi aliquid dicere, quod sit ad honorem suum et ad laudem et commendationem beati Francisci et ad aliquam consolationem animarum nostrarum.

Tunc apparebit signum Filii hominis etc.

Inter cetera dona, quae largitus est Deus beato Francisco humili et pauperculo, istud fuit unum privilegium speciale, et si audeo dicere, singulare, quod stigmata Domini nostri Iesu Christi in corpore suo portavit per duos annos ante mortem suam, quia latus eius erat perforatum, et inde fluebat sanguis: et similiter habebat cicatrices in manibus, in quibus erant clavi nigri et retorti. Istud est certum, sicut aliquid certum de mundo potest esse. Istud viderunt multi, quorum aliqui vivunt Istud signum impressit Dominus isti pauperculo et humillimo, qui ex sua humilitate fecit se servum leprosorum, ut hodie audistis. Ad commendationem istius privilegii specialis, sive potius singularis, sumtum est verbum illud Matthaei, quod secundum litteram et hisloriae veritatem significat apparitionem signi dominici, id est cruris, in die indicii: secundum allegoriam significat apparitionem signi crucis in corpore Christi in sua passione: secundum tropologiam significat apparitionem signi dominici in corpore beati Francisci.

Caelnm secundum veritatem est illud, quod videmus: et in isto caelo in die iudicii apparebit signum crucis in signum severitatis iudicis, ut planganl se super eum omnes tribus terrae, in Apocalypsi : et in Habacuc dicitur: Ibunt in splendore fulgurantis hastae tuae. Hasta, qua stravit David Goliam, hoc est diabolum, crux est, de qua Chrysostomus dicit, quod apparebit in die iudicii splendidior cunctis astris.

Hoc etiam signum apparuit in caelo intellectuali, hoc est in corpore Domini nostri lesu Christi in die suae passionis; unde dicitur in Isaia: In die illa radix Iesse, qui stat in signum populorum, in signum misericordiae;, nam crux, quam sustinuit, et in qua passus est Christus, signum est misericordiae ad omnes populos, ad omnes nationes ; ipsum gentes deprecabuntur, et erit sepulcrum eius gloriosum. Utinam attenderent hoc lndaei et intelligerent, qui nolunt recipere (et) intelligere Christum. Videant, si alicuius hominis sepulcrum est tam gloriosum.

In corpore Christi mystico apparuit istud signum, et apparebit in membris Christi, quia dicit Apostolus:.Qui autem sunt Christi carnem suam crucifixerunt cum vitiis et concupiscentiis. Nullus de exercitu Christi (est), nisi portet signum eius, crucem Christi. In omnibus ergo debet apparere signum istud; sed specialiter duobus de corpore Christi mystico ostendit Deos signum crucis, videlicet Constantino primo, quia a magno tempore usque ad Constantinum fuerunt reges et imperatores infideles, et erant bella et discordiae inter homines in mundo, et erat quasi datum oblivioni totaliter beneficium crucis: ipsi autem Constantino, qui debebat ire ad bellum contra Maxentium, apparuit signum crucis in caelo in signum victoriae illius, eo quod dictum fuit ei: Constantine, AdminBookmark , quod est: in hoc signo vince, vel vinces et tunc ipse Crucifixum recognovit et signum crucis in fronte sua fecit, et tunc volavit crux de patibulis latronum ad frontes imperatorum, et misit Helenam matrem suam Ierusalem, ut requireret lignum sanctae crucis, quod et ipsa invenit et misit illud Ierosolymis: et de hoc habentur omnes reliquias pretiosissimi ligni crucis, quae habentur per universum orbem.

Placuit ergo Domino, sicut ipse voluit tempore illius Constantini finem imponere tribulationibus et bellis, quae erant in mundo, per signum victoriae, hoc est per signum crucis ostensum Constantino, et sic voluit signum victoriae ponere in beato Francisco. Ipse enim ad hoc elegit hominem simplicem et pauperem et humilem, ut exemplar esset poenitentiae. Ipse enim maxime exercuit se in humilitate et poenitentia, et placuit Domino imprimere in eo stigmata crucis, stigmata suae passionis: unde et de ipso potest intelligi illud verbum Apocalypsis : Vidi alterum Angelum ascendentem ab ortu solis, habentem signum Dei vivi, ut scilicet imprimeret signum illud super frontes virorum gementium et dolen- - tium. Unde duo notantur in verbo proposito: primo notatur hic privilegium gratiae specialis, quod habuit beatus Franciscus in conformitate ad Christum, cum dicitur: Tunc apparebit signum Filii hominis: secundo tangitur eius excellens meritum, cum dicitur: in caelo, quia Spiritus sanctus replet caelos donis suis, hoc est caelestes viros .

II. Et debemus notare, quod multae sunt proprietates caeli, quia caelum consideratur et quantum .ad existentiam et quantum ad continentiam et quantum ad influentiam, omissis aliis proprietatibus, quae multae sunt. Quantum ad existentiam est sublime in situ, per quod intelligimus in viro iusto, in beato Francisco, excellentiam paupertatis: est etiam speciosum in ornatu, per quod intelligimus munditiam castitatis: est etiam imperturbabile in apparatu, per quod intelligo in beato Francisco obtemperantiam humilitatis.

Fuit igitur beatus Franciscus caelum sublime in situ propter excellentiam paupertatis: Isaias : Caelum sedes mea est: terra autem scabellum pedum meorum: et post immediate: Ad quem autem respicam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos? Domine Deus ! quare iungis pauperculum cum caelo ? De quo caelo intelligis ? In quo caelo libenter (habitat) Dominus ? Certe in pauperculo; probabo per illud: Dominus, in caelo sedes eius: et statim post: Oculi eius in pauperem respiciunt. Paupertas hominibus cupidis videtur esse res multum abominabilis, sed non in conspectu Dei, quia, etsi secundam apparentiam sit infirma, secundum virtutem tamen est res excelsa et altissima: unde Apostolus dicit secundae ad Corinthios octavo: Et altissima paupertas eorum abundavit in divinas simplicitatis eorum. Et sicut caeli secundum gradus ordinantur, quia est caelum altum, altius et altissimum ; sic est paupertas bona, quae est in pauentia: melior, quae est in desiderio et concupiscentia; optima, quae est in gloria, quando homo gaudet et gloriatur in paupertate sua. Paupertas igitur facit, hominem comparari caelo, quia introducit in regnum caelorum; unde Dominus, Matthaei quinto : Beati, pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum. Et alios excludit, qui paupertatem non amant, sive qui eam diffamant. Facilius enim est, camelum per foramen acus transire, quam divitem intrare in regnum coetorum, divitem amantem divitias et confidentem. Sic ergo cupiditas reddit hominem ponderosum, quia qui volunt divites fieri incidunt in tentationem et in laqueum diaboli et desideria multa inutilia et nociva, quae mergunt homines in interitum et perditionem. Ecce, quod praecipitat in profundum; sed paupertas facit et reddit hominem caelestem, et inter omnes illa paupertas, in qua homo gloriatur et gaudet. - Sed non invenietis aliquem, qui ita professus fuerit paupertatem sicut beatus Franciscus, nec qui ita in paupertate glorietur. Nihil voluit penitus habere, nec in communi nec in particulari, nec voluit, quod Fratres sui haberent. Si ergo crux Christi signum est paupertatis, recte signum Filii hominis, hoc est crux Christi, in eo debuit situari.

Sed dicet aliquis: Laus in proprio ore sordescit, et ideo non debemus ista dicere, quae faciunt ad commendationem nostram, nostri Ordinis et nostri Patris. Sed non debent ista taceri, per quae Spiritus sanctus mirabiliter professionem paupertatis confirmavit. Ipse enim mirabiliter in hoc signo professionem paupertatis commendavit et confirmavit: nam eodem tempore, quo beatus Franciscus petiit confirmationem sui Ordinis a Papa, impressa sunt ei stigmata Domini nostri. Non fuit ista confirmatio ab homine, sed a Deo. Homo enim decipi potest, et ideo non solus homo in confirmatione huius Religionis, in qua est professio altissimae paupertatis, apposuit bullam, sed ipse Dominus nullam suam apponere voluit ad confirmationem paupertatis, stigmata suae passionis beato Francisco humili et pauperi imprimendo. Non est datum omnibus habere aut eligere sibi talem paupertatem: sed omnibus datum est acceptare eam, et placere debet homini in alio talis paupertas, etsi non sic potest esse pauper.

Item, caelum speciosum est in ornatu: et tale caelum fuit beatus Franciscus propter munditiam castitatis: u nde dicitur Ecclesiastici quadragesimo tertio : Altitudinis yfmomentum pulcritudo eius est, species caeli, in visione gloriae. - Firmamentum, quod habet speciem, est anima, quae firmata est castitate quasi impressione recte facta ad impressionem contrariam: in Exodi vigesimo quarto dicitur, quod seniores Israel viderunt Dominum Deum Israel, et sub pedibus eius quasi opus lapidis sapphirini et quasi caelum, cum serenum est: quod significat animam illam, quae depurata est ab omni immunditia, ab omni sorde et corruptione peccati carnalis. Talis est anima Nazaraeorum, de quibus dicitur in Threnorum quarto: Candidiores Nazaraei eius nive, nitidiores lacte, rubicundiores ebore antiquo. Hoc dicit (de his) qui erant consecrati Domino et debent servare munditiam castitatis. Sunt ergo isti Naza--raei candidiores nive, quia hominibus castis hoc convenit propter, munditiam carnis ; nitidiores lacte, propter munditiam affectionum: nitidiores lacte, propter munditiam cogitationum ; rubicundiores ebore antiquo, propter concursum omnium istorum: sapphiro pulcriores, hoc est casto mundo et ornato, quia sapphirus habet colorem sereni caeli. - Caelnm igitur potest dici beatus Franciscus propter istam omnimodam munditiam. Ipse enim castravit se et eunuchizavit propter regnum caelorum , carnem suam castigando et exercendo, ne spinas et tribulos germinaret sibi, hoc est motus carnalium cogitationum et affectionum. Sic fecit beatus Benedictus, qui in principio suae conversionis fuit aliquantulum tentatus de peccato carnis, " ita ut pene eremum proponeret deserere, quando superna gratia respectus, proiecit se nudum inter vepres seu veprium aculeos et urtiearum: et ibi voluptatem traxit in dolorem, ita ut in se tale quid de cetero minime sentiret". Sic et beatus Franciscus in principio suae conversionis aliquam habuit carnis tentationem: et quoniam pugnavit cum ea, proiecit se nudum in noctibus in medio nivium, quando frigus erat, ita quod carnem suam peroptune domavit, et tamen non multum indiguit tunc, quia satis caro per alia, quae faciebat et sustinebat, domabatur; sed omnino volebat dominari et motibus carnis et cogitationibus et affectionibus mentis . Iste bene habuit munditiam castitatis, caelestem munditiam. Sciatis, quod castitas est decus virtutum et reddit totum ornatum et honestum. O quando dicetur: homo est honestae conversationis, castus est et mundus, hoc est dictum, quod mirabiliter bene est ornatus in conspectu Dei ! Crux autem Christi signum est castitatis, mortificationis carnis, agninae simplicitatis et puritatis: ideo in ipso recte debuit collocari.

Tertio dicitur caelum quantum ad suam existentiam imperturbabile in apparatu, quia in eo nulla est perturbatio, quia omnia in eo ordinate fiunt; et sic potest coetum dici beatus Franciscus propter obtemperanliam humilitatis. In Iob : Nunquid nosti ordinem caeli? Quis est ordo caeli? Ecce, videmus, quod sphaera superior suo motu trahit omnes alias sphaeras: licet proprio motu moveantur omnes, tamen cum ipsa moventur, quae trahit omnes alias: sic in caelesti hierarchia est ordo, quod supremus ordo omnes alios trahit. Et quis facit hunc ordinem Certe ex hoc est ille ordo, quod supremus ordo sive supremi spiritus obtemperant legibus aeternis, et inferiores spiritus subduntur eis. Si dicas Angelo inferioris ordinis: Quare obedis tu superiori ordini, cum tu sis creatus a Deo immediate, sicut ille ? dicet tibi: Quid mirum, si obedio ei? Cum nihil proprium mandet mihi, sed tantum quod accepit a Deo: oportet, me obedire Creatori meo. Per hunc modum est in Ecclesia Dei bene ordinataet in anima sancta, quod inferiores superioribus obediunt et obtemperant, vires inferiores animae superioribus obediunt et obtemperant.

Quare est rebellio in carne contra spiritum ? Non est hoc de prima conditione: absit hoc, ut sic homo creatus fuerit. Si enim stetisset, nunquam sensibilitas aut concupiscentia contra rationem se moverent, nec esset ignorantia in homine eorum quae scire oportet. Hoc ergo est propter originale peccatum: quia enim ratio superior non obtemperavil Deo, nec inferiori sensibilitas, nec superiori inferior obtemperat. Haec autem omnia reordinantur per obtemperanliam humilitatis. Et tunc est obedientia humilium, quando sic obedit homo legibus divinis, ut sine aliqua repugnatione, sine aliquo errore vivat, sine aliqua retardatione: et tunc est homo vere caelum, in quo est omnino obtemperantia inferiorum sphaerarum respectu ultimae et superioris.

Et beatus Franciscus veram habuit humilitatem: unde et ab ista voluit denominari ipse et Ordo suus: dicitur enim Ordo Minorum, quod simpliciter dicitur. Ergo minor omnibus fuit, vel saltem se minorem reputavit. Primus Minister Ordinis , qui fuit (missus) ab eo, Pacificus vocabatur et fuit socius beati Francisci; et quadam die in somno videbatur sibi, quod rapiebatur in paradisum, et videbat sedes plurimas plenas et supra omnes alias unam altiorem vacuam, et quaesivit, cuius esset illa sedes: responsumque est ei, quod Francisci. Et ideo quadam die quaesivit ab eo, quid sibi videretur (et) de (se) ipso sentiret. Et respondit: "Videtur mihi, quod ego sum maximus peccator de mundo. Haec sentio de me sine dubio ". Qui dixit ei: " Quomodo hoc dicis ? Nonne sunt multi latrones in mundo, multi fornicatores, multi homicidae? Tunc beatus Franciscus dixit ei: " Non est in mundo, cui si Deus tot et tanta beneficia fecisset, quanta mibi, qui non esset magis gratus ipsi quam ego: et ideo reputo me maximum peccatorum ". Sic et Paulus : Quorum primus ego sum, non primus tempore, quia plures peccatores ante ipsum: sed primus, id est summus, qui et fuit humillimus et modicus.

Et magnum pondus impositum est super nos, dico vobis, quod de hoc Minores vocamur, quia debemus nos reputare omnibus inferiores et viliores. Displicet vobis aliquando de nobis, si videtis aliquando aliquem ex nobis superbum ; certe multo magis displicet Deo. Si igitur crux Christi est principaliter signum humilitatis, quod patet; audi Apostolum: Humiliavit semetipsum, factus obediens usque ad mortem, mortem autem crucis: crux enim Christi signum est humilitatis summae et vilificationis, qui tantum pro nobis humiliatus fuit in cruce et vilificalus; et ideo ineo debuit collocari, qui habuit summam humilitatem, in beato Francisco, qui humillimum et vilissimum se reputabat. Ipse enim dicebat Domino in orationibus suis: "O Domine ! quare imposuisti mihi onus istud et super me: fecisti me caput istius Religionis, me simplicem et idiotam et despectum "? "Ad hoc constitui, ut quae in te fecero non humanae industriae, sed gratiae meae ascribantur".

Secundo commendatur caelum quantum ad continentiam, quia habet amplam continentiam ; omnia enim continet. Et sic fuit caelum beatus Franciscus plenitudine caritatis, quae ad omnes se extendit: in Ecclesiastico : Gyrum caeli circuivi sola. Et circa hoc potest dici caritas, et quae est in Deo et quae est in nobis, quoniam ipsa circuit caelum, quia caelum est continentia universalis omnium, et tamen non habitant in caelo nisi boni; sic caritas diligit omnia ex caritate diligenda, et tamen non habitat nisi in bonis. Caritas enim fecit, quod Divinitas uniretur carni, quod Christus se humiliaret et subiiceret morti. Vide arcum et benedic eum qui fecit illum. Quis est iste arcus nisi crux Christi ? Ergo in viro caelesti, in quo fuit dilatatio caritatis, debuit crux Christ) poni, in beato Francisco. Ipse enim habuit latissimam caritatem ad omnes. Caritas enim libentissime se impertitur pro peccatoribus. Ipsi autem non suffecit praedicare Christianis et fidelibus, ubi bene recipiebatur et libenter audiebatur, sed ivit ad Saracenos, ut eis praedicaret, ut sic videret, si aliquis sanguinem (eius) vellet fundere et eum pro fide Christi occidere.

Sed quomodo habemus nos miseri ita frigida corda, ut nihil pro Domino sustinere velimus? Non ardent nec fervent corda nostra dilectione. Sed quomodo calor est una de proprietatibus cordis, et in quo est maior calor circa cor, eius sunt fortiora opera et magis virtuosa: sic qui habet calorem dilectionis sive caritatis in corde ex se ipso potest magis virtuosa opera exercere. Vis tu imprimere Christum crucifixum in corde tuo? In se ipsum vis tu transformare te, in quantum ardeas caritate? Sicut est de ferro, quod (cum) bene calet, ita quod liquescit, tunc potest imprimi in illud quaelibet forma vel figura: sic in corde bene fervente per amorem ad Christum crucifixum imprimitur ipse Crucifixus vel crux Crucifixi, et amans transfertur vel transformatur in Crucifixum, sicut fecit beatus Franciscus. -Aliqui mirantur, quod Seraphim missus est ad eum, quando debuerunt ei imprimi stigmata passionis Christi. Nunquid, dicunt, Seraphim fuit crucifixus? Non: sed Seraphim spiritus est sic dictus ab ardore , in quo significatur, quod ardens erat caritate, quando missus fuit ad eum Seraphim. Hoc significabat ille spiritus. Crux autem sive signum crucis impressum corpori eius significabat affectum, quem ipse habebat ad Christum crucifixum: et tunc ex illo ardore dilectionis totus fuit transformatus in ipsum.

Exemplum ad hoc confirmandum (sit) quod in illa provincia accidit quod quaedam infirmitas erat in animalibus illius terrae, quod comedere non poterant, et cito vel subito moriebantur, et nesciebant homines, quid facerent pro salute suorum animalium. Quidam de illis venit ad quendam sanctum et narravit ei, quomodo sua peribant animalia, quaerens consilium ab eo. Et (hic) dixit ei, quod quaererel de lotura manuum et pedum beati Francisci et inde aspergeret super animalia, et sanarentur. Sic fecit, et continuo concurrerunt ad cibum et comederunt . Qui vidit mihi narravit. Quia ergo beatus Franciscus fuit caelum continentiae amplae per caritatem, et crux est signum summae caritatis et dilectionis: ideo in ipso debuit situari.

Item, caelum est continentiae arcanae; ideo dicitur "caelum a celando ", et sic fuit (Franciscus) caelum per celsitudinem contemplationis: Psalmus: Extendens caelum sicut pellem, qui tegis aquis superiora eius, vere aquis claris, sapidis et splendidis, et ibi, hoc est in contemplatione, videt homo effigiem suam et respendentiam luminis divini in concursu aquarum illarum. Tantae celsitudinis fuit in contemplatione, quod ipse praevidebat futura, videbat cordium secreta, praesentem se absentibus ostendit, sicut et beatus Antonius, de quo habetur in principio de Doctrina christiana . Ideo, cum crux Christi sit signum sapientiae et revelationis mysteriorum Dei, secundum quod patet in Apocalypsi , quia ibi dicitur, quod Agnus, qui occisus est, aperuit septem signacula libri, id est universa mysteria sacrae Scripturae, per crucem suam: crux enim Christi clam est David, qui apeririet nemo claudit: claudit, et nemo aperit: isti ergo Sancto, beato Francisco, debuit dari istud signum, in quo fuit tanta celsitudo contemplationis et sapientiae. - Estote ergo simplices sicut columbae: amemus cordis simplicitatem et cordis munditiam, si volumus illuminari a Domino per sapientiae lumen et claritatem. Sicut enim est de luna, quae, cum est in opposito situ ad solem, tunc illuminatur et apparet illuminate: quando est in coniunctione ad solem, non apparet eius lumen nec eius illuminatio. Sed si luna est vicinior soli, quanto magis appropinquat soli, tanto etiam magis illuminatur: tunc ergo magis illuminatur secundum virtutem, quam sit, quando est in opposito situ cum sole: sic est de homine, quod quanto magis ostendat suam sapientiam et vult apparere sapiens, tanto minus est tunc illuminatus: quando fugit homines et recolligit se in se et cogitat, quod uniatur Deo suo, tento magis est illuminatus. Licet unus appareat esse illuminatus, oportet, eum summa humilitate et cordis simplicitate ire ad Dominum. Exemplum ad hoc. Venerunt ad Praepositivum scholares sui et dixerunt ei: Quid credis tu? Die nobis, quid credere debeamus. Et vocavit unum simplicem transeuntem per viam, et quaesierunt ab eo, quid crederet: et respondit simpliciter, Deum Patrem omnipotentem et eius Filium et amborum Spiritum similiter esse unum Deum. Optime, respondit. Et ego sic volo credere in simplicitate et humilitate. Item, caelum est continentiae completue, quia - continet omnia et a nullo continetur: sic (Pranciscus) fuit caelum continentiae completae propter impletionem gratiae septiformis, quae fuit in ipso. Suspice caelum et numera stellas, si potes: sic erit semen tuum . Non.est ita parva stella, cuius immensitas non impleat terram et illuminet eam; et sunt simul luminositates et radii earum in medio, distinguuntur per aspectum ad stellas ; sic et animae sanctae illuminantur splendoribus divinis a Spiritu sancto, cuius semen est in ipsis. Fuit enim semen eius sicnt stellae caeli, quia fecundalus fuit mirabiliter a Spiritu sancto: inde dicitur in Iob : Spiritus eius ornavit caelos, hoc est caelestes viros: et obstetricante manu eius, eductus est coluber tortuosus. Mirabile de Scriptura sacra, quomodo iungit unum cum alio, quod videtur esse impertinens: non tamen est. Quae est manus Dei, per quam operatur? Ratione operationis naturalium rerum potest dici manus Dei Filius, per quem fecit omnia: ratione distinctionis articulorum, Spiritus sanctus, quia ipse distincte dat dona gratiarum, dividens singulis, prout vult. Manus ergo est Spiritus sanctus ratione distinctionis donorum et gratiarum. Quot sunt articuli in manu hominis? Quatuordecim. Et coluber tortuosus non educitur de homine nisi manu iste, hoc est, (nisi) Spiritus sanctus influat homini septem charismata gratiarum ad inchoandum hominem in bono, et septem charismata gratiarum ad consummandum in bono, (id est) septem dona Spiritus sancti, quae sunt in animaad expedite bene agendum. Et crux Christi signum est diffusionis gratiae Dei, quia de cruce Christi, hoc est a passione, fluunt charismate gratiarum: et ideo signum Filii hominis, hoc est signum crucis Christi, in illo debuit collocari, qui fuit repletus charismatibus Spiritus sancti.

Tertio possumus loqui de caelo quantum ad influentiam, et hoc quatuor officiis. Est enim caelum splendoribus illuminans haec inferiora, nubibus irrorans, caloribus inflammans et fulgoribus coruscans. Et iste quatuor conveniunt beato Francisco; fuit enim caelum splendoribus illuminans vel illustrans inferiores sive proximos per documenta virtutis: imbribus irrorans per exempla perfectionis et virtutis... Cum igitur crux Christi sit signum operum perfectorum Dei et omnium miraculorum; et beatus Pranciscus fuit caelum omnia ista faciens: in ipso debuit crux Christi situari, ut sic per signum illud exaltaretur. Ipse enim Dominus humilia respicit ; ideo respexit beatum Franciscum humilem et pauperculum et signum suum illi impressit: et alta a longe cognoscit, hoc est superba: ipse enim humilibus dat gratiam et superbis resistit.

Rogabimus ipsum, quod det nobis sic in praesenti humiliari cum beato Francisco, ut ipsius ineritis mereamur cum ipso in caelo exaltari: quod nobis concedat amator et exaltator humilium Iesus Christus Dominus noster. Amen.