Sermo II .

Ecce, nos reliquimus omnia et secuti sumus te, Matthaei decimo nono .

Quamvis hoc verbum Apostolorum omnium esse Possit, principaliter tamen beatissimorum Apostolorum

Petri et Pauli existit, eo quod beatus Petrus hoc dixit, et in solemnitatibus Apostoli Pauli sancta Ecclesia illud legit . Sed non desunt qui nobis obiiciunt: quid sancti Apostoli reliquerunt, qui paene nihil habuerunt? " Tales, ut Gregorius dicit, non attendunt, quod Deus in omnibus magis ponderat affectum quam censum ". Nam quidam sunt pauperes voluntate simul et opere, et tales sunt veri pauperes: unde Bernardus dicit: " Paupertas non est virtus, sed amor paupertatis ". Quidam sunt pauperes opere, sed non voluntate, quia nihil habent, sed habere vellent, et tales non sunt veri pauperes, sed potius dicendi sunt divites. Unde dicit philosophus , quod non omnis homo, qui non habet, dicendus est pauper, sed ille potius, qui non habet et hoc ipso gaudet. Quidam suntpauperes voluntate, sed non opere, sicut illi qui habent divitias, sed eas non amant, sed ex eis largas faciunt eleemosynas. Quidam sunt, qui nec voluntate nec opere sunt pauperes, et tales vere sunt divites, eo quod divitias habeant et eas toto affectu diligant. Sancti ergo Apostoli vere pauperes fuerunt, quia et voluntate et opere omnia reliquerunt, non solum quae habuerunt, sed et omnia, quae habere et concupiscere potuerunt. Unde Gregorius , loquens de Petro, dicit: " Multum reliquit qui sibi nihil retinuit: multum reliquit qui, quantumlibet parum, quod habuit, totum deseruit. Multum etiam reliquit qui etiam desiderium habendi dimisit". Et concludit, " quod a sanctis Apostolis tot dimissa sunt, quot a non sequentibus concupisci potuerunt. Nos autem, ut ipse dicit, et habita diligimus et non habita sollicite quaerimus ", et ideo pauperes esse non possumus. Dicant ergo sancti Apostoli, dicant et verum dicunt: Ecce, nos reliquimus omnia. In quo verbo rerum temporalium derelictio primo ostenditur ut admirabilis, eo quod modo insolito omnia reliquerunt: secundo ostenditur ut universalis, eo quod nihil penitus sibi servaverunt. Nam primo ostenditur fuisse admirabilis ex modo insolito relinquendi, cum dicitur: Ecce, nos reliquimus omnia. Ecce enim nota est admirationis ex vi demonstrationis, quam ostendit: illa enim maxime demonstramus, quae in admiratione habemus. Secundo ostenditur fuisse universalis ex modo non aliquid reservandi, cum additur: reliquimus omnia. Nam Ananias cum uxore sua Saphira, quia de pretio agri, quem vendiderant, fraudaverant, subita morte exstincti sunt: lege historiam Actuum quinto .

Dicant ergo Apostoli: Ecce, nos reliquimus omnia. Sed quae fuerant haec omnia, quae ab eis sunt derelicta? Ad hoc nota, quod tria sunt nobis cum Apostolis relinquenda. Nam debet homo relinquere primo peccatum, quo intus anima maculatur; secundo debet relinquere mundum, quo foris ad vana pertrahitur: tertio debet relinquere semetipsum, ne in superbiam elevetur.

I. Dico, quod cum sanctis Apostolis primo peccatum est relinquendum, quo homo intus inficitur ; nihil enim inficit cor humanum nisi peccatum ; unde et dicebat Dominus Matthaei decimo quinto : Non quod intrat in os coinquinat hominem, sed quod procedit ex ore, hoc coinquinat hominem. Quae autem procedunt de ore de corde exeunt, et ea coinquinant hominem. De corde enim exeunt cogitationes malae, homicidia, adulteria etc. Ergo ante omnia relinquenda sunt peccata, ut munda ante omnia sint corda. Sunt autem relinquenda peccata per cordis contritionem, per oris confessionem et per operis satisfactionem. Nam quando sagitta quis est vulneratus, mox ante omnia dolet vulneris ; postea medicum advenire facit et illi vulnus detegit: ultimo dietam, quam ei imponit, assumit. Et sic per omnia est in vulnere spirituali faciendum, ut primo homo de vulnere doleat et lacrymas amaras effundat: secundo, ut, medicum animae advocans, vulnus illi confitendo aperiat; tertio vero, ut poenitentiam , quam imponit, assumat. Nullum enim est tam enorme delictum, quod poenitentia non purgetur et tribus eius iam dictis partibus non mundetur. Nam contritio est sicut medicina digestiva, maturativa et divisiva: confessio, sicut medicina expulsiva: sed satisfactio, sicut medicina reparativa et ad statum pristinum reductiva. Unde Augustinus dicit: Quaecnmque necessitas peccatorem ad poenitentiam cogat, neque criminisquantitas neque temporis brevitas nec vitae enormitas neque ultimae horae extremitas excludit a venia, si perfecta eius fuerit mutatio voluntatis: sed in amplissimos sinus mater caritas filios prodigos suscipit revertentes. Ergo, fratres, exemplo sanctorum Apostolorum, qui primo dimiserunt vitia omnia tam spiritualia quam carnalia, dimittamus et nos vana omnia, omnia animae inimica, omnia nos a Deo separantia, vera vita. Nam de hac peccatorum derelictione Proverbiorum vigesimo octavo dicitur: Qui abscondit scelera sua non dirigetur: qui autem confessus fuerit et reliquerit ea misericordiam consequetur. " Sicut enim impossibile est, vulnus curari vel sanari posse, si teneatur absconditum: sic peccatum, si non sacerdoti fuerit confessum ";

Bernardus . Confitere peccatum tuum, ne abscondas: quia si operam medicantis exspectas, necesse est, ut vulnus detegas tuum ". Exemplum Petri, qui post negationem poeniluit et amarissime flevit . Item, Pauli, qui post multa mala, quae Christianis intulit, valde multa tormenta portavit. Impossibile est enim homini post peccatum posse caeleste suscipere regnum, nisi paeniteat post delictum. Sed obstinatus trabendus est ad infernum, ubi erit fletus et stridor dentium , non per annum vel per millia annorum., sed per infinita saecula saeculorum.

II. Secundo cum sanctis Apostolis debemus relinquere mundum, quo ad vana pertrahimur, immo mundus cum omnibus, quae sunt in eo, est relinquendus, non solum exteriori facie, sed potius toto corde. Solite, inquit Ioannes in prima Canonica sua , diligere mundum iteque ea quae in mundo sunt. Omne enim, inquit, quod est in mundo, aut est concupiscentia carnis, aut concupiscentia oculorum, aut superbia vitae. Et mundus, inquit, transit et concupiscentia eius. Ergo sunt relinquenda omnia, non tantum opere, sed corde, ut non solum temporalia non quaeramus, sed nec ea corde amemus. Sic enim hi sancti Apostoli omnia reliquerunt. Sciebant enim, quod Christum pauperem sequi non poterant onerati. Non enim aequali passu currit camelus oneratus et vacuus. Simia, filiorum pondere pressa, a venatoribus capitur, quae sine filiis minime teneretur. Dum enim venatorem sentit, filios, quos miro amore diligit, unum sibi in brachiis, alterum super se ponit; quare ex magnitudine ponderis venatorum canes non effugit. Ob hanc causam cervus, cum pinguedine nimia gravatum se sentit, ita ut canes bene effugere non possit, de die ad pabula non procedit, sed latebras quaerit.

Haec attendentes sancti Apostoli, ut possedit perfecte Dominum pauperem sequi, omnium temporalium onera abiecerunt, et ideo quasi cursim ad summum caelorum leviter transvolarnnt. Unde Bernardus , loquens de Petro, ait: " Bene, Petre, et non ad insipientiam tibi, omnia reliquisti: sciebas enim, quod oneratus sequi non poteras ". Oneratus vix per terram vadit: quomodo in raeluin ascendere poterit? De hac igitur derelictione dicebat Dominus Apostolis Marci decimo: Amen, inquit, dico vobis, nemo est, qui reliquerit domum, aut fratres, aut sorores, aut patrem, aut matrem, aut filios, aut agros propter me et propter Evangelium, qui non accipiat centies tantum nunc in tempore hoc: domos et fratres et sorores et matres et filios et agros cum persecutionibus et in saeculo futuro vitam aeternam. Optima mercatio ! dare unum et accipere centum ; dare bonum terrenum et accipere caelum ; dare bonum infimum et accipere summum; dare bonum necessario quandoque perdendum et accipere bonum pacificum, bonum securum omnique tempore possidendum. - Ubique sunt mercatores, qui pro modico lucro eisque incerto transeunt montes, transvolant alpes, vadunt ad Britones, currunt in Franciam, transeunt maria, vadunt in Indiam. Quare ad Salvatorem non veniunt V Quare ei ad usuras non tribuunt, quare ab eo regnum caelesle non emunt? " Regnum caelorum tantum valet, quantum habes " ; immo, ut Augustinus dicit, " emitur paupertate ". Unde dicit Dominus per Isaiam: Omnes sitientes, venite ad aquas, et qui non habetis argentum, properate, emite et comedite etc. Sed quomodo ememus, si pecuniam non habemus ? Certe sola bona voluntate. Venite, inquit, emite absque ulla commutatione vinum et lac. In exemplum igitur nostrum dicebat Dominus Ioannis decimo sexto : Relinquo mundum et vado ad Patrem.

III. Tertio debet homo Apostolorum exemplo relinquere semetipsum et tradere Christo se totum. Quid est enim se relinquere nisi voluntatem propriam abnegare et se diviuae voluntati committere ? Ille vere se abnegat, qui de se nihil curat, sed ad moriendum pro Christo se parat. Et quis ita hoc fecit ut hi sancti Apostoli, qui sic fuerunt pro Christo ad mortem parant Nam et Petrus dicebat Christo: Tecum paratus sum et in carcerem et in mortem ire: et Paulus dicebat Actuum vigesimo primo: Ego non solum alligari, sed et mori in Ierusalem paratus sum propter nomen Domini Jesu. Quilibet ergo eorum poterat dicere illud leremiae duodecimo: Reliqui domum meam, dimisi hereditatem meam, dedi dilectam animam meam in manu inimicorum eius. - flomus hominis conscientia est, quam Apostoli reliquerunt, quando saecularem vitam in apostolicam mutarunt. Unde domum relinquere spectat ad primum hnius sermonis membrum ; hereditatem dimittere pertinet ad secundum; sed vitam pro Christo tradere, quia hoc est animam dare, spectat ad hoc tertium.

Sed quis est hodie, qui det Christo vere propriam voluntatem? Quis ex tanta multitudine est, qui vitae veteri perfecte renuntiet et voluntatem in melius mutet? Mirabile, immo quasi monstrum est, quia ordine quasi nalnrae in verso mutantur naturalia, etnon mutantur rationalia, quae sunt arbitrio libera. Docet Augustinus , quod scribat Varro, vir sapientissimus, et ut dicit, absque ulla dubitatione doctissimus, quod tempus fuit, quando nobilissima stella

Veneris et motum et colorem mutavit. Item, Iosue decimo: Sol in malio caeli stetit, et luna immobilis permansit, neque uterque ad occasum declinavit spatio unius diei. Item, Isaiae trigesimo octavo, tempore Ezechiae regis sol retro rediit decem lineis. In Vitis etiam sanctorum Patrum legitur, quod quidam sanctus pater, nomine Mucius, dum Dominum oraret, solem iam ad occasum declinantem diutius immobilem stare fecit, quousque ad locum, quo properabat, advenit. Ergo si sic mutantur res naturaliter Incedentes et nunquam nisi ad unam partem opposiforum se habentes: quid monstri est, ut non mutentur hominum voluntates, quae sunt de sui natura mutabiles et ad utrumque oppositorum se habentes ? " Solae enim rationales potestates sunt ad opposita ", ut Philosophus docet.

Sed forte dices: ista mirabilia non fuerunt naturaliter facta.

Sed dic mihi, rogo: quid est, quod nulla Sanctorum rogamina, nulla miracula, quae fiunt quotidie in Ecclesia, immo in omni creatura, si quis ea diligenter vellet advertere, nostras mutare nequeunt voluntates? Audi Gregorium de Apostolis loquentem et super hoc conquerentem: " Audistis, inquit, fratres carissimi, quia ad unius iussionis vocem Petrus et Andreas, relictis omnibus, secuti sunt Dominum Redemptorem. Nulla vero hunc adhuc mirabilia facere viderant, nihil ab eo de praemio aeternae retributionis audierant, et tamen ad unum Domini verbum hoc quod possidere videbantur, obliti sunt". Et addidit illud quod maxime ad propositum facit: " Quanta nos, inquit, eius miracula videmus, quot flagellis affligimur, quantis minarum asperitatibus deterremur, et tamen vocantem sequi contemnimus nec ad eum converti volumus, nec superba mens nostra vult hoc sponte deserere, quod quotidie perdit invite. Quid igitur causae, fratres, est, quod ab amore saeculi perituri nec praeceptis flectimur nec miraculis movemur nec poenis avertimur ? Certe causa est prava consuetudo, quam ab infantia coepimus, quam in naturam convertimus, et ideo eam mutare non possumus. Est enim " consuetudo altera natura ", et natnrale illud quodam modo fit, ad quod homo diutius assuescit. " Non facile eraditur, ut dicit Hieronymus , quod rudes animi praebiberunt ". Poeta:

" Quod nova testa capit inveterata sapit".

Manus viridibus nucibus semel tinclae multis lotionibus non mundantur. Inveteratum in corpore vulnus non levi medicina curatur. Virga diu in torsione detenta ad rectitudinem pristinam non nisi forti ignis excoclione reducitur. Bernardus : " Vulneri vetusto et neglecto callus obducitur, et eo insanabile, quo insensibile fit". Equi etiam vitium, quod iuvenes capiunt, nec in senectute dimittunt. Dicunt physici , quod camelus illud spatium, quod in una die facere consuevit, illud semper facit et ultra ambulare penitus renuit nec super se pondus maius recipit, quam ad quod iuvenis assuevit. Plura dixi, ut aliis darem.materiam dicendi . Quia igitur proni sunt sensus nostri in malum ab adolescentia sua, Genesis octavo , ideo malitia nobis quasi versa est in naturam. Unde propter hoc dicitur Sapientiae, duodecimo, quod erat malitia eorum naturalis, et Ieremiae decimo tertio dicitur: Si mutare potest Aethiops pellem suam aut pardus varietates suas; et vos poteritis bene facere, cum didiceritis malum. Unde Salomon Proverbiorum vigesimo secundo : Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea. - Quid igitur in tanto periculo faciendum? Rogandus est Deus, apud quem non est impossibile omne verbum. Dixit enim, et facta sunt: et subest ei, eum voluerit, posse, Sapientiae duodecimo . Igitur Omnipotens ipse rogetur, ut Apostolorum precibus voluntatem hanc pessimam, quasi immutabilem factam, suae gratiae vertat infinita potentia, ut cum Apostolis non solum peccatum, sed nosmetipsos relinquamus et mundum, ipso donante, qui vivit et regnat. Amen.