Sermo .

Diligebat enim Jonathas David quasi animam suam: nam exspoliavit se Jonathas tunica, qua erat indutus, et dedit eam David, primi Regum decimo octavo .

(Prothema). Laetabor ego super eloquia tua, sicut qui invenit spolia multa, Psalmus.

In verbis ultimo propositis, sumtis de Psalmo ostenditur nobis, qualiter debemus audire verbum Dei, quia cum magno gaudio: et ponitur exemplum de paupere, qui multum laetatur, quando invenit spolia. Similiter nos debemus laetari super eloquia Domini. Non est aliquis inter nos, si ipse haberet aliquem amicnm, quem vellet diligere, inlonginquis partibus, sicut in partibus transmarinis, quin cum gaudio nuntium illum exciperet, qui afferret rumores bonos de amico illo. Verbum Dei est nuntius, qui affert rumores de verissimo amico nostro, Iesu Christo. Suscipere ergo debemus istum nuntium Iactanter. Rogabimus etc.

Ionathae diligebat David etc.

In aestate est consuetudo, quod homines exuunt vestimento sua propter nimium calorem: ita fecit beatus Bartholomaeus, qui. totus erat accensus amore divino. Unde spoliavit se, quia excoriatns fuit propter dilectionem, quam habebat ad Christum ; unde bene competit ei verbum propositum, quod sumtum est de libro Regum. lonalhas interpretatur columba veniens et significat beatum Bartbolomaeum, sicut iam videbitur. Iste lonathas diligebat David - id est Christum - qui interpretatur manu fortis. Diligebat eum lonathas quasi animam suam: nam spoliavit se tunica sua, id est pelle sua, et dedit eam Christo. Iste beatus Bartholomaeus bene implevit illud quod dicitur in Iob : Pellem pro pelle et cuncta, quae habet homo, dabit pro anima sua. Pellem mortalitatis dabit pro pelle immortalitatis: quam habituri sumus, quando mortale hoc induerit immortalitatem, et corruptibile hoc incorruptionem, secundum Apostolum. In his verbis commendatur beatus Bartholomaeus quantum ad tria: primo, quantum ad vitae innocentiam, cum dicitur: Jonathas: secundo, quantum ad dilectionem praecipuam, cum dicitur: diligebat: tertio, quantum ad consummationem gloriosam, cum dicitur: nam exspoliavit se etc. 1. Circa primum notandum, quod beatus Bartholomaeus habuit vitam innocentissimam, et propter hoc convenienter significatur nomine columbae. Ad innocentiam vitae pertinent quatuor, quae inventa sunt in beato Barlholomaeo, scilicet puritas affectionis, rectitudo intentionis, fecunditas operationis et frequentia devotae orationis. Primum est innocentiae constitutivum: secundum est innocentiae directivum ; tertium est innocentiae augmentativum: et quartum est innocentiae conservativum. Circa primum nota, quod beatus Bartholomaeus habuit puritatem affectionis: ideo habuit innocentiam vitae. Purae affectiones et mnndae reddunt animam pulcram, puram et decoram; et econtra, turpes affectiones et immundae reddunt animam turpem et deformem. Non est imago ita pulcra, si projiceretur in lutum, quin ipsa perderet colores suos et pulcritudinem suam: ita est de anima, quae per

turpes affectiones deturpatur.

Sed beatus-Bartholomaeus habuit pulcras et puras affectiones: unde convenienter designatur per columbam. Nam, sicut dicit Glossa super Matthaei tertio, columba est avis a felle aliena: similiter anima sancta est sine felle et sine amaritudine immundae affectionis et peccati. Ieremias: Vide, quam malum et amarum est, reliquisse te Dominum Deum tuum. Multi habent cor plenum felle tali: sed non sic beatus Bartholomaeus: propter hoc sub nomine columbae significatur. In Canticis: Ecce, tu columba mea, immaculata mea, veni, iam enim hiems transiit, imber abiit et recessit, flores apparuerunt in terra nostra. Deus enim non vocat animas maculatas, sed immaculatas; quod significatur per imbrem, id est turbulentiam affectualem; per flores intelligimus mundas affectiones, quae pulcrificant animam, sicut flores pulcrificant virgultum.

Secundum, quod pertinet ad innocentiam, est rectitudo intentionis, quae est tanquam innocentiae directivum. Istam rectitudinem habuit beatus Bartholomaeus: et in hoc habuit innocentiam. Homines, qui habent perversam intentionem, ut hypocritae, nunquam debent dici innocentes: in Ecclesiastico dicitur: Est qui nequiter humiliat se, et interiora eius plena sunt dolo etc. Ista rectitudo intentionis debet esse gubernaculum navis nostrae sanctitatis. Nota, quod navis quantumcumque fortis, quantumcumque bona, non vadit secura per mare sine gubernaculo: ita est de nostra, quae sine gubernaculo rectae intentionis non potest pervenire ad portum salutis: Psalmus: Deduxit eos in portum voluntatis eorum.

Istud gubernaculum assumsit beatus Bartholomaeus, et hoc significatur in nomine columbae: unde dicit Glossa super Cantica: Columba semper vescitur pulcrioribus granis et meliora eligit: sic anima sancta purissimo grano vescitur.: de quo in Evangelio : Nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit, ipsum solum manet: si autem mortuum fuerit, multum fructum affert: et meliora eligit per rectam intentionem. Dixit Dominus discipulis suis: Estote prudentes sicut serpentes et simplices sicut columbae. Nota, quod serpens exponit totum corpus, ut servet caput illaesum; sic effecit beatus Bartholomaeus. Caput nostrum est Christus: illud caput amputat diabolus a.multis, immo etiam quidam sibimet amputant. Unde patet, quod ipsi sunt furiosi , vel non sunt prudentes sicut serpentes. Sequitur: et simplices sicut columbae. Ista simplicitas est indivisio sui a Deo: illud est necessarium, de quo in Luca : Maria optimam partem elegit. Sed aliqui habent cor suum multum divisum; Osee: Divisum est cor eorum; nunc interibunt: tales non sunt simplices sicut columbae.

Tertium, quod pertinet ad innocentiam, est fecunditas bonae operationis, quae est tanquam innocentiae augmentativum. Et hoc convenienter significatur nomine columbae: columba enim est fecundissima in pullis: Psalmus : Filii tui sicut novellae olivarum etc. Et pulli sunt opera tua: et licet non possis mereri primam gratiam, tamen potes, mereri augmentum gratiae.

Et sic debes esse fecundus in bonis operationibus, sicut fuit beatus Bartholomaeus. Quid dicetur de otiosis, qui nescient computare.unum opus bonum, quod ipsi fecerint?

Dicitur in Deuteronomio: Sex diebus operaberis, et septimo die requiesces: sex diebus, id est per totam tempus vitae. Attende, quod quando instat aliqua magna solemnitas, ut Nativitas Domini, tunc operari festinant, ut possint adimplere opera sua. Adimpleamus omnia opera nostra, antequam veniat illa festivitas post carnis mortem: Osee: Post Dominum ambulabunt et auolabunt quasi avis ex Aegypto et quasi columba de terra Assyriorum. Illi post Dominum ambulant, qui bona opera multiplicant ; et quanto plura opera facis, tanto plures passus multiplicas, et quanto plures passus multiplicas, tanto magis appropinquas ad Deum. Non debes cessare, sed semper multiplicare bona opera. Sed ad istum profectum requiritur vitatio malorum. Nonne demens reputaretur qui vellet construere aliquod aedificium, si de nocte destrueret quidquid contraxisset de die? Item, gloriosi homines et nobiles volunt habere magnam sequelam et magnam familiam. Sequela est collectio operationum: in Apocalypsi dicitur: Opera enim illorum sequuntur illos. Attende, qualis sit sequela tua ; si ames opera tenebrosa, nunquam cum tali familia intrabis in regnum Dei; tertii Regum decimo dicitur: Ingressa est regina Saba in Ierusalem multo cum comitatu etc.

Quartum, quod pertinet ad innocentiam, est frequentia devotae orationis tanquam conservativum innocentiae. Multum orabat beatus Bartholomaeus. Bonum est orationi devotae insistere semper; per columbam significantur tales. Columba habet gemitum pro cantu: gemitus devotae orationis est ille dulcis cantas, qui placet Deo: unde in Canticis : Surge, propera, amica mea: et sequitur: Sonet vox tua inauribus meis: vox enim tua dulcis, et facies tua decora. Istam vocem docet devotio lacrymarum ; Isaias: Qui sunt isti qui ut nubes volant et quasi columbae ad fenestras suas? Anima sancta debet esse plena aquis devotionis, quae per desiderium elevat se a terrenis; fenestrae sunt sensus nostri, quos diligenter debemus servare. Gregorius: "Non licet intueri quod non licet concupisci "; Ieremias : Mors intravit per fenestras nostras. Claude ergo fenestras. Non est aliquis inter nos, si diceretur ei, quod mors currit per vicos Parisienses et intrat per fenestras, quas invenit apertas, quod ipse exspectaret famulum suum ad claudendum fenestras, immo statim clauderet: Isaias: Rugiemus quasi ursi omnes et quasi columbae meditantes gememus.

Sic ergo lonathas fuit beatus Bartholomaeus per vitae innocentiam, ad quam quatuor praedicta exiguntur, quae per columbae proprietates designantur.

II. Sequitur de secundo principali, scilicet de dilectione beati Bartholomaei, quae jratatur, cum dicitur: Diligebat lonathas David. Ioannes dicit in Canonica sua : Qui non diligit manet in morte. Quantum .ergo tu diligis vitam tuam, tantum tu debes diligere. Istam dilectionem ostendit beatus Bartholomaeus per quatuor signa. Primum est detestatio vel odium iniquitatis, contra illos qui delectantur in cogitatione de peccato: Psalmus: Qui diligitis Dominum odite malum. Nota: amicus odit quidquid amico suo est odiosum: et Dominus dicit: Iniquos odio habui et legem tuam dilexi etc. Ergo si diligeres Dominum, haberes odium iniquitatum. - Secundum signum dilectionis est frequentia meditationis. Quando aliquis diligit aliquem, meditatur saepe de ipso et visitat ipsum. Quando tu cogitas de Deo, tu visitas ipsum: Meditatio cordis mei in conspectu tuo semper . Et meditabar in mandatis tuis, quae dilexi. Mandata diliguntur propter praeceptorem. Istam frequentiam meditationis et assiduitatem bene habuit beatus Bartholomaeus.

Tertium signum est benigna et prompta sustinentia tribulationis: unde in Ioanne: Maiorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Multa gravia sustinet homo pro eis quae diligit, ut patet de mercatoribus, qui propter lucrum in multis periculis se exponunt. Bene ostendunt, quod multum diligunt lucrum, quia amor lucri facit pati multa. In Canticis dicitur: Fortis est ut mors dilectio; sed fortior quam mors, quia vincit mortem.

Beatus Bartholomaeus bene probavit, quod diligebat Christum, quia amore ipsius sustinuit martyrium. Tu ergo, si diligas, sustineas pro Christo tribulationes: vende te ipsam, da te pro Christo: non potes te melius vendere.

Quartum signum est assiduitas divinae laudis. Vide, quod quando aliquis amat mulierem amore libidinoso, ipse cantat de illa et facit cantilenas. Similiter, si tu diligas Deum, cantabis de ipso, id est, laudabis ipsum et facies cantilenam de ipso. Sed multi sunt, quibus multum displicet cantare de Christo, ut patet de canonicis, qui statim post primum Gloria exeunt de choro. Videtur, quod diabolus teneat claram magnam ferream et expellat eos: et In hoc patet, quod parum diligunt Deum. In Ecclesiastico dicitur de David : De omni corde suo laudavit Dominum et dilexit Deum, qui fecit illum.

III. Sequitur de tertio principali et ultimo, scilicet de commendatione beati Bartholomaei quantum ad consummationem gloriosam: quod notatur, cum dicitur: nam exspoliavit se tunica sua etc. Nola, quod beatus Bartholomaeus novum genus martyrii et singulare nec alias excogitatum (subiit), quoniam .excorialare fuit vivus: propter hoc dicitur, quod exspoliavit se tunica sua, qua erat indutus, id est pelle sua. Multum devoti debemus esse circa istum gloriosum Martyrem, qui dedit pellem suam pro Christo, non solum pellem, sed omnia, quae habuit. Nota, quod beatus Bartholomaeus triplici tunica exspoliavit se et nos similiter ista triplici tunica debemus nos exspoliare. Ista triplici tunica induit diabolus suos milites, sicut consuetum (est), quod isti principes terreni, quando faciunt novos milites, dant eis vestes et arma et equos. Prima tunica est tunica culpat: et ista exspoliavit se beatus Bartholomaeus ; secunda est mundanue prosperitatis: ista tunica exspoliavit se beatus Bartholomaeus, quia nudus secutus est Christum et reliquit prosperitates mundanas. Qui habet duas tunicas det non habenti ;qui habet prosperitates mundanas ad superfluitatem det non habentibus. Tertia tunica est praesentis mortalitatis, qua se exspoliavit beatus Bartholomaeus.

Nota duplicem exspoliationem: quaedam est, quae inducit verecundiam et confusionem, quaedam non, sicut iam videbitur.

Prima est valde detestanda: per illam diabolus exspoliat animas et habet latrunculos suos in compitis viarum insidiantes nobis, ut nos exspolient: Ezechiel : Nuda eras et confusione plena. Non est homo in mundo, nisi sit expers rationis, quin haberet magnam confusionem, si esset nudus coram populo. Propter hoc diabolus denudat et exspoliat animas, ut habeant confusionem; latrunculi diaboli insidiantes sunt occasiones peccandi, quae ubique nos infestant: propter quod bonum esset, quod nos istos latrunculos vitaremus et clauderemus castrum nostrum vel domum nostram muro forti: Ezechiel: Hi omnes habitant sine muro, vectes et portae non sunt eis, ut diripias spolia et invadas praedam.

Castrum habens fortem murum non timet obsessores; sed si habeat muros debiles et perforatas, multum debet timere. Quis est iste murus ? Iste murus est castitatis et continentiae, qui debet munire et claudere domum cordis nostri. Sed nostra misera carnalitas quotidie perforat murum istum, ita quod fere est sine muro. Claudamus ergo domum conscientiae nostrae et ponamus nos in claustro, ne diabolus exspoliet animas nostras.

Quare cavenda est ista exspoliatio? Propter tria: primo, quia per ipsam anima damnificatur. Quilibet cavet sollicite et vitat damnum suum. Praedicta spoliatio aufert animae omnia bona sua, omnia pulcra. Si sciret paterfamilias, qua hora fur veniret, vigilaret utique et non sineret, perfodi domum suam . Non est aliquis vestrum, si sciret, quod latro de nocte veniret ad domum suam suflbdiendam, quin ipse vigilaret et non sineret, perfodi domum suam. Sed dolendum est, quod aliqui scienter patiuntur, se exspoliari a diabolo, et dant ei arma: et hoc significatum est in primo libro Regum, quod Philisthiim praeciderunt caput Saul et spoliaverunt eum armis

suis. Consuetudo est, quod quando aliquis princeps terrenus devincit alium, tunc currunt milites victoris et spoliant gentem devicti armis suis. Bene patet hoc in libro Regum (per) David, qui interfecit Goliath et abstulit ei caput suum et gladium suum et portavit eum post illud tempus in proelium . Nititur diabolus, ut abscindat caput nostrum et auferat arma a nobis. Homo sine capite non habet virtutem: et tunc auferuntur ei arma: et quid valet miles sine capite? Non valet amplius quam pastor.

Secundo, non solum damnificatur, immo etiam unificatur, quoniam decore suo privatur. Exemplum possumus accipere de imagine, quae deturpatur et vilificatur, quando auferuntur ab ea colores. Ita facit diabolus, quia aufert ab anima colores, id est virtutes: unde in Ioele : Gens ascendit super terram meam fortis et innumerabilis; vincam meam posuit in desertum et ficum meam decorticauit. Nudans spoliavit eam ei proiecit. Quando vinea est deserta, tunc multum turpis est et vilis: similiter est de anima. Diabolus congregat exercitum suum, ut desudet et devastat vineam istam, id est animam: et sic vilificat.

Tertio anima valde debilitatur per praedictam spoliationem et fit impotens nec habet, unde possit facere bonum nec unde possit resistere malo. Et hoc significatur in Evangelio : Homo quidam descendebat ab Ierusalem in Iericho et incidit in latrones, qui etiam despoliaverunt eum, et plagis impositis, abierunt, semivivo relicto. Iste homo est qui descendit de statu gratiae in statum culpae; et incidit in latrones, id est in immundas affectiones; non est bonum recipere tales latrones, id est tales affectiones immundas in corde suo. Domus mea domus orationis vocabitur: vos autem fecistis illam speluncam latronum. Sequitur: et plagis impositis etc: multum fuit debilitatus.

Secunda exspoliatio, quae inducit pulcritudinem et quae amplectenda est, quia utilis, haec est exspoliatio carnalitatis, prosperitatis et mortalitatis. Beatus Bartholomaeus exspoliavit se ista triplici tunica. Et quare exspoliavit se? Circa hoc nota, quod homo solet se exspoliare praecipue propter quatuor: primo, propter expeditionem, ut sit magis expeditus, ut patet de illis qui volunt luctari. Sic beatus Bartholomaeus exspoliavit se, ut esset magis expeditus ad luctandum contra diabolum. Gregorius : " Quid sunt ista temporalia nisi quaedam corporis indumenta ? Nudi cum nudis debemus luctari, quia, si vestitus cum nudo luctatur, citius ad terram prosternitur, quia habet unde teneatur ". Tot veniunt luctae et tot tentationes, quod mirum est. Tamen debes te exspoliare per poenitentiam, sicut dicitur in Michaea : Plangam et ululabo et vadam spoliatus et nudus.

In Ecclesiastico: Fili, accedens ad scrvitutem Dei, sta in iustitia et timore et praepara animam tuam ad tentationem. Non est sapiens miles, qui inermis radit per terram inimicorum suorum; Baruch: Quid est, Israel, quod in terra inimicorum tuorum es? in Canonica Petri dicitur: Adversarius vester diabolus tanquam leo rugiens circuii, quaerens, quem . devoret: semper sumus sine induciis.

Secundo exspoliant se homines ad accelerationem, ut citius currant, ut patet de currentibus ad bravium; hic enim est currendum ; Apostolus : Omnes quidem currunt, sed unus accipit bravium: sic currite, ut comprehendatis. Sic fecit beatus Barlholomaeus. Cursus vitae nostrae est labor noster: ut citius veniamus ad bravium vitae aeternae, debemus nos exspoliare: ad Colossenses: Circumcisi estis circumcisione non manufacta in exspoliatione corporis carnis, sed in circumcisione Christi, consepulti ei in baptismo, in quo et resurrexistis per fidem etc.

Item, homines solent se exspoliare ad quietationem, ut dormire volentes exspoliant se, ut suavius dormiant et quiescant. Quae est ista dormitio nisi pax cordis? pro qua habenda debent homines se exspoliare a divitiis mundanis, in quibus nunquam aliquis habet pacem cordis: Ioannes : In mundo pressuram habebitis, in me pacem. Augustinus: " Fecisti nos, Domine, ad te, et inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te ". Sic fecit beatus Bartholomaeus. Nota, quod pediculi multum infestant dormire volentes. Isti pediculi sunt remorsus conscientiae: in Canticis dicitur: Spoliavi me tunica mea, quomodo induar illa? Lavi pedes meos, quomodo inquinabo illos? - Quarto et ultimo exspoliant se homines propter vestium mutationem. Nullus ponit vel induit novam vestem super veterem, sed primum exuit veterem; sic fecit beatus Bartholomaeus, qui exspoliavit se veteri veste, et induit eum Dominus nova veste, scilicet veste gloriae. Stola gloriae induit eum , sine qua veste non intrabimus ad nuptias. Unde dicitur: Amice, quomodo huc intrasti non habens vestem nuptialem? In Levitico dixit Dominus Moysi: Vestietur tunica sacerdos et feminalibus lineis et spoliabitur prioribus vestimentis. Ad illas nuptias perducat nos etc.