Sermo I .

Assumam te, Zorobabel, fili Salathiel, serve meus, et ponam te quasi signaculum, quia te elegi, Aggaei secundo .

Haec verba Aggaei competunt beato Francisco; sicut enim Zorobabel, qui interpretatur princeps translationis, populum de Babylone eduxit et templum reaedifica vit, sic Beatus iste multos de confusione peccatorum ad Christum adduxit et Religionem instituit. In his autem verbis commendatur a tribus, scilicet a merito acceptabilis servitutis: Assumam te etc.; a signaculo spectabilis sanctitatis: et ponam te etc.; a privilegio caeleslis electionis: quia te elegi.

I. Circa primum notandum, quod ipse fuit acceptabilis Domino servus, quia humilis per aspernationem mundanarum sublimitatum, iuxta illud Apostoli : Cum liber essem ex omnibus, omnium me servum feci, ut plures lucrifacerem, imitando Christum, qui cum in forma Dei esset, exinanivit semetipsum, formam servi accipiens. Et bene servitium Dei ab humilitate incipit. Dicit enim Gregorius: " Qui alias virtutes sine humilitate congregat, quasi pulverem ante ventum portat, et unde aliquid ferre cernitur, inde deterius excaecatur".

Et beatus Franciscus ita humilis fuit, quod etiam leprosis servivit : et propter huiusmodi magnam humilitatem assumtus est ad revelationem divinorum secretorum; Isaias : Ecce, intelliget servus meus, exaltabitur et elevabitur et sublimis erit valde: Matthaeus: Abscondisti haec a sapientibus et revelasti ea parvulis.

Item, quia fuit virilis propter mortificationem carnalium voluptatum, iuxta illud Psalmi: Calicem salutaris accipiam etc. O Domine ! quia ego servus tuus. Calix iste est carnis mortificatio; ad Romanos sexto : Vetus homo noster simul crucifixus est, ut destruatur corpus peccati, et ultra non serviamus peccato. Per hujusmodi autem mortificationem servitur Deo: ad Romanos: Humanum dico etc., sicut enim exhibuistis membra vestra servire immunditiae et iniquitati ad iniquitatem, ita nunc exhibete membra vestra servire iustitias in sanctificationem. - Hoc fecit beatus Franciscus, ita ut etiam in hieme asperrima, ut carnis libidinem exstingueret, se in nive undique volutaret ; et per huiusmodi assumi meruit ad caeleslem consolationem: Lucas :

Sint lumbi vestri praecincti etc.; Gregorius: " Lumbos praecingimus, cum carnis luxuriam per continentiam coarctamus". Et sequitur ibi, quod Dominus, cum tales invenerit, praecinget se et faciet illos discumbere, id est, consolari. Ab hac consolatione omnes immundi excluduntur: unde in Apocalypsi 1: Foris canes et venefici et impudici.

Item, quia fuit fidelis per abdicationem terrestrium cupiditatum, iuxta illud Numerorum: Servus meus Moyses fidelissimus est in omni domo mea. Fidelis quidem est servus, qui non quaerit humanam laudem: ad Galatas: Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. Bernardus : " Fidelis re vera servus es, si de multa gloria Domini, etsi non exeunte ex te, tamen transeunte per te, tuis manibus nihil contigerit adhaerere ". Fidelior autem est qui non quaerit carnalem quietem: Matthaeus: Quis, putas, est fidelis servus et prudens, quem constituit Dominus suus super familiam suam? etc. Et sequitur: Beatus, ille servus, quem, cum venerit Dominus eius, invenerit sic facientem. Dominus in morte venit: ergo ante non est a labore hujusmodi quiescendum. Unde et de Samuele

de quo in libro Regum dicitur: Cognovit universus Israel a Dan usque Bersabee, quod fidelis Samuel propheta esset Domini

de ipso in Ecclesiastico dicitur: Pecunias et usque ad calceamenta ab omni carne non - accepit, et non accusavit illum homo.

Hoc beatus Frauciscus evidenter implevit, qui evangelicae regulae se penitus conformavit, ita ut nec in zonis aes nec calceamenta in pedibus portaverit, imitatus in hoc Dominum. Nam, sicut Hieronymus ait, " non potuit habere Dominus quod prohibuit in servis". Et per hujusmodi fidelitatem assumi meruit ad regium honorem: Matthaeus: Euge, serve bone et fidelis, intra in gaudium Domini tui: ad quod non assumuntur avari: Apostolus: Omnis fornicator, aut immundus, aut avarus, quod est idolorum servitus, non habet hereditatem in regno Christi et Dei. Unde blasphemant qui temporalia amanda praedlcant: Hieronymus : " Turpe est, ante fores sacerdotis Domini crucifixi et pauperis, qui cibo vescebatur alieno, lictores consulum et milites excubare "; non enim est servus maior Domino suo. - Item, quia familiaris per adimpletionem caelestium iussionum: Iob: Nunquid considerasti servum meum Job, quod non sit ei similis in terra, homo simplex et rectus ac timens Deum et recedens a malo? De hac servitute in libro primo Regum dicitur: Servite ei soli, et eruet vos. Nemo enim potest duobus dominis servire, scilicet diabolo et Deo, nisi sub pacto tali, quale Naas cum filiis Israel facere volebat, cum dixit: In hoc feriam vobiscum foedus, ut eruam omnium vestrum oculos dextros ponamque vos opprobrium in universo Israel: oculus dexter, intentio respiciens aeterna; sinister, respiciens terrena. Vult enim diabolus, ut servi sui, etiam si boni quid agant, aeternorum intentionem perdant.

Beatus autem Franciscus oculum dextrum in omni opere habuit: simplex enim et rectus fuit. Et quia simplicem oculum habuit, totum corpus operum suorum lucidum fuit , et per huiusmodi familiarem servitutem assumi meruit ad Dei contubernium. Isaias: Ecce, servus meus electus, quem elegi, posui super eum spiritum meum. Ad hoc autem contubernium qui Dei praecepta adimplere renuit (inutilis est): Matlhaei vigesimo quinto ; Servum inutilem proiicile in tenebras exteriores.

Sic igitur beatus Franciscus fuit servus Domino acceptabilis, quia humilis, virilis, fidelis, familiaris, contra vanitatem sublimitatum, carnalitatem voluptatum, terrenitatem cupiditatum, pertinaciam malignitatum.

II. Sequitur de secundo: ponam te quasi signaculum, ubi commendatur a signaculo spectabilis sanctitatis, quod multum patuit per impressa sibi stigmata passionis. Notandum ergo, quod ipse fuit signaculum reformatum per gemitum compunctionis; Iob : Restituetur ut lutum signaculum et stabit sicut vestimentum. Angelus, qui signaculum Dei fuit, non est reparabilis, quia poenitere non potest, sed homo: et dicit ut lutum signaculum, quod fit ex aqua contritionis et pulvere humilitatis, et talis stabit ut vestimentum, quod indutum corpori stat et non per se. Huiusmodi fuit Franciscus signaculum restitutum ut lutum per contritionem, et stabat sicut vestimentum, scilicet Spiritus sancti.

Item, transformatum per incendium dilectionis: in Canticis : Pone me ut signaculum super cor tuum: Hugo a S. Victore: "Sentio, anima mea, quod ea vis est amoris, quod in eius quem diligis, similitudinem transformans ".

Item, expressum per exemplum perfectae virtutis, secundum illud Apostoli ad Romanos : Signum accepit circumcisionis signaculum iustitiae fidei, non quidem circumcisionem corporalem, sed spiritualem.

Item, expressivum per zelum supernae salutis, secundum illud Apocalypsis : Vidi alterum Angelum ascendentem ab ortu solis, habentem signum Dei vivi. Hoc quidem signum est zelus humanae salutis: unde in Ezechiele: Signa thau super frontes virorum gementium et dolentium super

cunctis abominationibus etc. Hinc etiam est, quod in Aegypto percussit eos qui hoc signo caruerunt.

Sic igitur fuit signaculum reformatum, transformatum, expressum, expressivum.

III. Sequitur de tertio: quia ego elegi te, ubi commendatur a privilegio caeleslis electionis: et notandum hic, quod, licet non sit assignare causam divinae electionis nisi ipsius voluntatem, qui dicit : Miserebor cui voluero, et clemens ero in quem mihi placuerit: tamen est reperire huiusmodi electionis signa, quae potissime sunt septem, scilicet reverentia divini nominis; Ecclesiastici primo : Initium sapientiae, timor Domini, et eum fidelibus in vulua concreatus est, cum electis feminis, id est animabus, graditur, et cum iustis et fidelibus agnoscitur. Huic etiam sententiae praeinittit: Timenti Dominum bene erit in extremis, et in die defunctionis suae benedicetur. Econtra dicitur ibidem: Qui sine timore est non poterit iustificari: iracundia enim animositatis illius subversio illius est. Unde tota sacra Scriptura ad hoc nititur, ut timor Domini in homine generetur ; Ecclesiastes : Deum time et mandata eius observa: hoc est enim omnis homo.

Item, amor sanctimoniae corporalis: ad Ephesios: Elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus sancti et immaculati in conspectu eius in caritate: Petrus: Vos estis genus electum, regale sacerdotium, gens sancta etc.

Item, dulcor ingenitae miserationis: Apostolus : Induite vos sicut electi Dei, sancti et dilecti, viscera misericordiae: et quod hoc signum electionis (sit), idem ostendit ad Timotheum: Pietas ad omnia utilis est, promissionem habens vitae eius, quae nunc est, et futurae. Iob: Ab infantia mea crevit mecum misericordia et de utero matris meae egressa est mecum. Econtra Ecclesiasticus : Cor durum male habebit in novissimo. Bernardus: " Si vis scire, quid est cor durum, interroga Pharaonem ".

Complacentia voluntariae paupertatis: et hoc sive assumtae, sive raflictae: Isaias : Elegi te in camino paupertatis: Iacobus: Nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo, divites in fide et heredes regni, quod repromisit Deus diligentibus se? Beati, pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum. - Item humilitas devotae mentis: primae ad Corinthios primo : Videte vocationem vestram, fratres, quia non multi sapientes secundum carnem, sed quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat sapientes: infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia etc.

Hoc etiam fuit signum electionis in David, qui dixit ad Michol: Ante Dominum, qui elegit me potius quam patrem tuum, et ludam et vilior fiam plus, quam factus sum, et ero humilis in oculis meis etc. Econtra, Lucas: Quod hominibus altum est abominatio est ante Deum. - Item, lenitas innatae mansuetudinis: Ecclesiasticus : In fide et lenitate ipsius sanctum fecit illum et elegit eum ex omni carne. Econtra est in Proverbiis: Sex sunt, quae odit Dominus, et septimum detestatur anima eius: eum qui seminat inter fratres discordias. - Item, assistentia supernae benignitatis: Sapientia: Respectus eius in electos illius. Respectus enim Dei est providentiae eius assistentia ; Ioannes : Non vos me elegistis, sed ego elegi vos et posui vos etc.

Quia ergo haec septem in beato Francisco erant evidenter, eum electum ostendebant.