SERMONES DE SANCTIS

 DE SANCTO ANDREA APOSTOLO (30 Nov.).

 Sermo I .

 Sermo II .

 DE SANCTO NICOLAO (6 Dec.)

 Sermo .

 DE SANCTO STEPHANO MARTYRE (26 Dec).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 Sermo III .

 Sermo IV .

 Sermo VI .

 Sermo VII .

 Sermo VIII .

 Sermo IX .

 Sermo X .

 Sermo Xl .

 Sermo XII .

 Sermo XIII .

 Sermo XIV .

 DE SANCTO IOANNE EVANGELISTA (27 Dec.).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 Sermo III .

 Sermo IV .

 Sermo V .

 Sermo VII .

 Sermo VIII .

 Sermo IX .

 Sermo X .

 Sermo Xl .

 Sermo XII .

 Sermo XIII .

 Sermo XIV .

 DE SANCTA AGNETE VIRGINE ET MARTYRE (21 lan.).

 Sermo 1 .

 Sermo II.

 DE SANCTO VINCENTIO MARTYRE (22. Iam).

 Sermo.

 DE SANCTA AGATHA VIRGINE ET MARTYRE (8 Febr.).

 Sermo .

 DE SANCTO MATHIA APOSTOLO (24 vel 2b Febr.).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 DE SANCTO MARCO EVANGELISTA. (23 Apr.).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 Sermo III .

 DE SS. PHILIPPO ET IACOBO APOSTOLIS (1 Maii).

 Sermo .

 DE TRANSLATIONE S. FRANCISCl (25 Maii).

 Sermo .

 S. ANTONIO (13 Iunii).

 Sermo .

 DE NATIVITATE S. IOANNIS BAPTISTAE (24 Iunii).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 DE SANCTIS APOSTOLIS PETRO ET PAULO (29 Iunii).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 Sermo III .

 Sermo II .

 Sermo III .

 DE S. DOMINICO (4 Aug.).

 Sermo .

 DE S LAURENTIO MARTYRE (10 Aug.).

 Sermo .

 DE S. BARTHOLOMAEO APOSTOLO (24 vel 28 Aug.).

 Sermo .

 DE S. PATRE NOSTRO FRANCISCO (4 Oct.).

 Sermo I .

 Sermo 11 .

 Sermo III .

 Sermo IV .

 Sermo V .

 IN FESTO OMNIUM SANCTORUM (1 Nov.).

 Sermo I .

 Sermo II .

 IN DIE ANIMARUM (2. Nov.).

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 DE SANCTIS ANGELIS.

 Sermo 1 .

 Sermo II .

 Sermo III .

 Sermo IV.

 Sermo V .

Sermo 1 .

Sermo fratris Bonaventnrae ad sanctum Antonium in festo sancti Marci Evangelistas, in inane.

Eodem (?) die et hora ad Beginas: Sapientiam sine fictione didici etc.; quaere in sequenti sermone.

Sanctus in sapientia manet sicut sol , Ecclesiastici vigesimo septimo.

(Prothema). Orietur vobis timentibus nomen meumSol iustitiae, in Malachia: et valet tantum , quod sol iustitiae, Dominus Iesus Christus, orietur per gratiam in cordibus eorum qui Deum timent et verbum suum reverenter et cum timore audiunt. Et sicut vos videtis, quod sol iste materialis totum mundam illuminat materialiter, sic iste verus Sol iustitiae totum cor hominis et mulieris illuminat spiritualiter per gratiam, quando illuc intrat. Et sicut vos videtis, quod sol vel lumen solis, quando intrat per unam vilream pulcrara et bene dispositam et coloratam, tunc illid lumen est ita pulcrum, quod mirum est: quando autem transit per fenestram vitream non ita claram nec ita bene dispositam, non est ita clarum,

ut apparet lumen solis: sed ita clarum est in se, transiens per unam fenestram male dispositam, sicut per fenestram bene dispositam: sic (est) verbum Dei, quando transit per os male dispositum ad loquendum linguagium, in quo praedicat, ut ego Gallice, cum verbum Dei eandem habeat virtutem, per quodcumque os transeat. Unde sicut videtis, quod cibus bonus, per quodcumque os transeat, eandem bonitatem retinet in scutella de ligno, sicut argentea, licet magis placeat in scutella argentea: sic, licet ego nesciam bene loqui Gallice, non tamen propter hoc verbum Dei, quod debeo proferre, m se minus valet. Ideo non caretis de hoc, dum tamen me intelligere possitis. Ideo in principio rogabimus Dominum, ut nobis det gratiam suam, mihi dicendi verbum suum et vobis audiendi ad honorem suum et beatissiriiae Virginis et beati Marci, cuios festum hodie celebratur in sancta Ecclesia: et dicamus Pater noster et Ave Maria.

Satietas in sapientia manet etc.

Et valet tantum: Ille qui est sancte, manet etc. Et possunt ista verba convenienter exponi de beato Marco: in quibus verbis commendatur beatus Marcus quantum ad duo: primo, quantum ad sanctitatem, cum dicitur: Sanctus: secundo, quantum ad sapientiam, cum dicitur: in sapientia manet sicut sol. - Primo, dico, quantum ad sanctitatem. " Sanctitas, ut ait beatus Dionysius , est ab omni iniquitate libera puritas ". Istam habuit beatus Marcus, quia ipse fuit liber ab omni macula et etiam fuit secutus viam Domini et mandatorum eius et consiliorum, sicut beatus Petrus docuit eum. Unde secutus fuit mandata Domini, secundum quod beatus Petrus docuerat ipsum. Unde beatus Petrus in tantum dilexit ipsum, quia videbat eum ita tractabilem ad suam doctrinam, quod filium vocabat eum. Unde in quadam Epistola dicit : Salutat vos Marcus, filius meus. Fuit ergo plenus sanctitate, quia mandata Domini semper fuit secutus et a tam sancto viro edoctus: et fuit tantae sanctitatis, quod fecit sibi, amputari pollicem , ut ipse fugeret dignitates et honores huius mundi. Unde antequam ipse veniret vel susciperet fidem Evangelii, erat unus magnus patriarcha vel legislator et fecit fieri unum templum mirabiliter pulcrum, in quo orabat et Domino serviebat. Et in hoc possumus clare videre, quod ipse fuit sanctus, quia ita fugiebat honores.

Fuit etiam sapiens, quia, postquam venit ad susceptionem Evangelii, fuit Evangelista, quod maius est quam legislator, sicut sol est ante stellas. Unde ista duo bene conveniunt sibi, scilicet sanctitas et sapientia, et ista duo debet habere quilibet Christianus, et de his duobus intendo dicere ad praesens.

I. Primo, de sanctitate. Ipse fuit sine macula: unde voluit imitari Dominum Iesum. Christum, de quo dicitur , quod ipse est candor lucis aeternae et speculum sine macula: et alibi: Speciosus forma prae filiis hominum. Et loquitur ibi magis de pulcritudine spirituali quam corporali; unde in Evangelio de fatuis virginibus, quae non fuerunt pulcrae pulcritudine interiori, dicitur, quod non fuerunt receptae ad nuptias. Unde oportet, quod homo habeat pulcritudinem interius in mente et etiam exterius in exteriori conversatione. Et ista sanctitas, oportet, quod sit in tribus: primo, in corde: secundo, in conuersatione; tertio oportet, quod sit probata in tribulatione.

Primo, dico, in corde, non solum extra: nam pulcritudo, quae est extra solum, ita quod non intra, est sicut pulcritudo, quae est in (mundi) huius sepulcris . Sepulcrum etenim exterius est valde pulcrum et depictum, interius tamen est totum foetore plenum: sic est de sanctitate corporali exteriori vel pulcritudine, et non interiori. Unde talis sanctitas est hypocrisis. Unde sic est de gratia Dei et hypocrisi, suo contrario, sicut de natura et de arte, quae sunt disparata; quia, sicut natura in animali primo format cor interius, deinde format membra exteriora: sic gratia divina primo vivificat cor interius et deinde vivificat exterius opera et membra et sensus. Sed hypocrisis et vana gloria huius mundi totum e contrario facit: primo enim simulat sanctitatem exterius et fingit, opera esse sancta et viva exterius: attamen interius anima est tota mortua. Sed istam sanctitatem e contrario totam debemus habere, scilicet primo in corde: et ista sanctitas duas habet radices, vel duo eam comitantur, scilicet timor sanctus et amor sanctus.

Primo, sanctus Dei timor. Anima, quae modo est in sancta Ecclesia et quae debet esse in illa superna Ierusalem plantata, debet habere hanc radicem, scilicet sanctum timorem. Unde in Ecclesiastico : Qui timent Dominum praeparabunt corda sua, ad faciendam voluntatem Domini: et semper habent timorem Domini, sicut una bona domina, quando multum diligit dominum suum, multum bene se custodit de faciendo rem, quae ei displiceat, et praecipne in conspectu illius; sic totaliter nos debemus facere, coram Domino Iesu Christo habere sanctum timorem, ne faciamus aliquid, scilicet, quod ei displiceat, ut peccatum aliquod, et maxime, quia nihil possumus facere, quin faciamus in conspectu eius. Unde in Isaia: Dominum autem exercituum ipsum sanctificate in cordibus vestris. Ipse sit pavor vester, et ipse terror vester. Debemus ergo habere sanctum timorem de Deo in corde, quia secus nullus potest iustificari. Iste sanctus timor debet esse in omnibus, et. praecipne in sacris virginibus, quia Dominus, si videt , ex quo est sibi data et desponsata, non vult, quod respiciat ad aliquem alium nisi ad ipsum, quia ipse est ita zelotypus de pulcritudine mulieris, sicut nullus pulcher dotnicellns unquam posset esse de pulcritudine suae pulcrae mulieris: de pulcritudine,inquam, interiori virtute; nam de exteriori parum curat ipse sine hac: tamen bene placet sibi, ut una cum altera totaliter sibi custodiatur, ita quod non vult, quod respiciat ad aliquem alium nisi ad ipsum, sicut neque sponsus, qui multum est zelotypus.de sua pulcra uxore, non potest sustinere, quod alium respiciat nec ab alio respiciatur: sic vult Dominus, quod anima sancta ad nullum alium nisi ad ipsum respiciat. Sic betie fecit Iob, qui dicebat: Pepigi foedus cum oculis meis, ut ne cogitarem quidem de virgine. Habemus ergo, quod sanctus timor et tremor est una de radicibus sanctitatis.

Alia radix est sanctus amor: et non potest esse Verus amor sine timore, quia timor praeparat ad sanctitatem, et amor perficit sanctitatem. Ideo istae sunt duo radices sanctitatis. Nos ergo debemus habere sanctum amorem, quia nos debemus amare Deum de toto corde nostro . Et si nos diligamus eum de toto corde nostro et ponamus in eo amando totum cor nostrum, hoc est unum, quod nos faciet ei placere; unde in Ecclesiastici trigesimo: Miserere animae tuae, placens Deo. Si nos diligamus Dominum, ipse nos diliget, et si nos placeamus ei hic, quid faciet ipse nobis? Certe, ipse desponsauit animas nostras cum Filio suo sursum in paradiso. Et ideo debemus diligere ipsum ex toto corde nostro et lotum cor nostrum ei dare et parare: unde Sapiens: Congrega cor tuum in sanctitate. Econtra, si faciamus hic aliquid, quod sibi displiceat, non desponsabit animas nostras cum Filio suo, immo eas praecipilabit in infernum tanquam meretrices sibi odiosas. Unde debemus multum cavere, ne faciamus aliquid, quod sibi displiceat.

Et si fecimus quod sibi displiceat, debemus venire ad ipsum et sibi clamare misericordiam de bono corde ad exemplum unius bonae dominae, de qua legimus in libro primo Regum , scilicet de Abigail, uxore Nabal. Nabal fuit unus homo multum rudis et male instructus, qui multum forefecit contra David et multum offenderat ipsum, ita quod David minatus fuit ipsum ad mortem et ad destruendum eum. Et domina Abigail, domina sapiens et bene edocta, fuit ita sapiens, quod lotum regem David pacificavit, quia venit ad regem et flexit genua coram eo et clamavit misericordiam de forefacto, quod dominus suus ei fecerat, et praesentavit ei emendam. Et tunc David, videns eam ita sapientem dominam et humilem, totam remisit offensam et etiam post mortem illius Nabal ipsam duxit in uxorem. Per Nabal, qui offendit regem, intelligimus nos corpus, quod multoties offendit regem, scilicet Deum, qui saepe offenditur per istum rusticum, scilicet per corpus, rudem. Per Abigail intelligimus nos animam, Quae tanquam sapiens domina debet clamare misericordiam ad regem Christum de forefacto corporis et debet ei flexis genibus offerre emendam et cum magna humilitate. Et tunc Dominus statim movetur ad misericordiam et totum indulget misero corpori etpost mortem istius Nabal, scilicet corporis, desponsat sibi animam in caelo. Sic ergo debemus eum diligere toto corde nostro et debemus ei clamare misericordiam de forefactis nostris vel nostri corporis, quia spiritus nunquam vult nisi bonum, nisi in quantam corpus ei rusticitatem et villaniam facit. - Qui iam faceret de una re modica duas partes ad dandum uni homini magno, nihil esset, immo totum debet ei metiri et dari. Sic de nostro corde, quod est quid modicum, non debent fieri duae partes, ut unam offeramus Deo et aliam mundo vel diabolo per peccatum: sed totum cor ei debemus dare integraliter.

Sic ergo habemus, quod sanctitas cordis habet duas radices praedictas, et haec duo nobis significata vel figurata fuerunt in duobus Testamentis, scilicet in veteri et novo. Per vetus enim Testamentum, quod ita incutiebat timorem, quod nulli parcebat, significatur nobis sanctus timor; per novum vero Testamentum, quod plenum fuit et est omni dilectione et dulcedine, significatur nobis sanctus amor ; in quo tantum amorem Dominus nobis ostendit, quod pro nobis fieri homo voluit et mori et relinquere suum corpus nobis in sancto Sacramento altaris. - Et ista duo Testamenta nobis bene figurata fuerunt per id quod dicitur in Isaia : Duo Seraphim clamabant, id est duo Testamenta. Haec ergo sunt duae radices sanctitatis cordis, scilicet sanctus timor et sanctus amor: et qui est sine istis est sicut arbor sine radice vel homo sine corde. Sicut enim homo sine corde non habet vitam, sic homo, qui non habet timorem et amorem, non potest habere cordis sanctitatem. Hanc sanctitatem in corde bene habuit beatus Marcus: et hanc debemus habere, si volumus eum imitari.

Secundo debemus habere sanctitatem in conversatione: et ista sanctitas consistit in duobus, vel hanc concomitantur duo, videlicet puritas et obedientia, munditia et obedientia. Unde in Evangelio : Sint lumbi vestri praecincti et lucernas ardentes in manibus vestris. Per primum significatur nobis castitas et munditia, per secandum bona opera, quae debemus aliis ostendere et facere per obedientiam.

Debemus ergo primo habere puritatem et munditiam, scilicet puritatem cordis et munditiam corporis. Haec duo multum placent Deo, et tantum dilexit ipse puritatem et munditiam, quod venit qui Filius Dei erat in uterum Virginis et voluit sanctificare eius uterum et corpus, antequam ibi descenderet. Unde sanctificavit tabernaculum suum Altissimus , scilicet Filius Dei, et praemisit Spiritum sanctum, ut sanctificaret istud tabernaculum. Unde Angelus dixit ei: Spiritus sanctus superveniet inte, et virtus Altissimi obumbrabit tibi. Quod enim ex te nascetur sanctum vocabitur Filius Dei. - Nos ergo debemus habere puritatem intra in corde et munditiam et honestatem exterius in conversatione ; unde in Apocalypsi: Vestimentum lini candidi datum fuit sponsae Agni. Per illud vestimentum, quod est album exterius, intelligimus nos conversationis honestatem. Pro Deol respiciatis hic unum verbum ; illa inter vos, quae est magis despecta, si sit magis pura et munda, habebit maiorem gratiam, et hanc apud Deum. Et hoc nobis bene significatum fuit in bona et pulcra Esther ; quamvis esset paupercula et despecta quantum ad generis nobilitatem, tamen ille rex magnns, Assuerus, propter eius pulcritudinem et conversationem exteriorem pulcram accepit eam in uxorem. Sic Dominus noster Iesus Christus faciet, quia illam quae magis despecta est inter alias vel per generis ignobilitatem vel per aliquem defectum corporalem, dum tamen inveniat eam puram virginem et bonam et puram in mente et honestam in exteriori conversatione, accipit eam in uxorem propter suam puritatem et munditiam. - Et ideo debemus multam caram habere puritatem et munditiam, quia Dominus est multum zelotypus de virginitate et puritate nostra, et ne ad alium quam ad ipsum respiciamus. Credo, quod uxor unius regis, antequam ante faciem unius regis, domini sui, faceret unum peccatum carnis, vel unam villaniam sui corporis cum uno ribaldo, permitteret, sibi membra discindi. Certe sic illa quae est sponsa summi Regis, prius deberet se totam permittere per frusta discindi, (quam) quod unam cogitationem haberet cum consensu vel delectatione de peccato suo cum ribaldo, diabolo de inferno, coram Domino suo, Rege aeterno, Sponso suo. Plus ! non puto, quod sit aliqua femina in mundo ita calefacta de peccato carnis vel corporis, quod, si crederet, quod statim, quando rediret, esset ita leprosa, quod caro ei caderet per frusta, quod illuc auderet redire nec accedere. Sed per istud peccatum fit homo et mulier totus leprosus, ita quod, sicut videtis, quod homo propter lepram separatur a societate hominum, sic propter illud peccatum homo et mulier fit ita leprosus, vilis et foetidus, quod separatur a societate Dei et Angelorum. Et ideo non putetis, dilectissimae, esse modicum puritatem et munditiam, quia magni pretii sunt apud Deum. Propter enim ista duo totus mundus fuit semel salvatus. Dominus enim semel totum mundum destruxit per diluvium ; sed propter castitatem Noe et munditiam et suae familiae, quia placuit Deo, fuerunt salvati pauci homines, et postea ex ipsis fuit totus mundus reparatus ; nec nos modo essemus hic, nisi fuisset illa puritas, munditia et castitas. Oportet ergo, si velimus esse sancti, quod habeamus puritatem et munditiam. Secundo debemus habere obedientiam. Eva, no-- stra prima mater, bene fuit pura et munda, quia adhuc nunquam tacta fuerat a viro suo; sed quia non obedivit divino praecepto, fuit eiecta de paradiso, nec fuit placens Deo sua puritas et munditia, immo fuit miserabiliter punita. Similiter lucifer, primus Angelus, qui, antequam peccaret, fuit nobilior creatura, quam unquam Deus creaverit: sed ex quo Dominus vidit, quod ipse propter suam pulcritudinem obedire noluit, sed superbivit, immo dixit: Ero similis Altissimo ; statim Dominus ipsum in profundissimum et vilissimum locum inferni praecipitavit; et non putetis, quod immoratus fuerit per unum annum, vel mensem, sed statim in momento, immo in minus quam in momento: et fuit factus turpissimus omnium creaturarum. Sic, quantumcumque tu habeas puritatem et munditiam et etiam corporis et morum pulcritudinem, nisi tu habeas obedientiam, nihil tibi valet. Unde beatus Basilius, qui primus Religionem invenit, dixit, non solum in his quae possimus, sed etiam in his quae non possumus, obedire debemus. Unde qui vobis praeciperet, quod hic statim Montem-Martyrum apportaretis; statim debetis ire et currere et facere quod in vobis est et amplecti montem inter brachia, ac si deberetis eum totum portare et non vos excusare; sicut ego vidi aliquos, qui se excusabant et (dicebant): " Domine, ego non possum facere et ego nescio ". Si ipsi (non) mentiebantur, excusati erant quantum ad hominem: si tamen mentiebantur, non erant excusati quantum ad Deum, sed magis ligati quam prius.

Sic ergo obedientia est necessaria Religiosis, et sic ista duo sunt necessaria Religioni, et sine quibus Religio esse non potest, scilicet puritas et munditia et prompta obedientia.

Ista duo bene habuit beatus Marcus, quia fuit sanctus etc. Et sic fuerunt ista duo praecipue in gloriosissima Virgine Maria, quia Virgo fuit pura et munda: et fuit etiam obediens, quam etiam ut melius servaret obedientiam, voluit Dominus, ut esset desponsata loseph et ut ei esset subdita et obediret sicut suo viro. Et ipsemet Dominus tantum dilexit obedientiam, quod voluit eam servare et esse sub obedientia minorum quoad suam Divinitatem. Unde legimus in Evangelio , quod erat subditus illis, scilicet Filius Dei Virgini Matri et loseph.

Quia ergo Filius Dei voluit servare obedientiam, et quod sua Mater eam servaret: ideo debemus (etiam) nos servare obedientiam: et licet omnes, praecipue tamen illi qui ad hoc sunt astricti; quia obedientia est tantae virtutis, quod res, quae in se non valent, facit valere et meritorias esse: levare festucam de terra non est bonum aliquid nec malum, sed tamen, si hoc facias per obedientiam, valet tibi ad meritum paradisi. Unde fac omnia, quaecumque facis, per obedientiam, et omnia sunt tibi meritoria. Quando campana pulsatur ad matutinum, et tu statim surgis: surgere per obedientiam, calceare te, induere te et ire ad ecclesiam vel (capellam), totum per obedientiam est tibi meritorium; similiter dormire, comedere et breviter omnia, quaecumque facis in Religione, ad quam te Deus vocavit. Si ita prudenter ordinas animum tuum et intentionem tuam, ut omnia per obedientiam facias - et sic debet fieri - omnia tibi sunt ad meritam gaudiorum paradisi, ita quod de isto claustro transibis ad claustrum paradisi, ubi nullam duritiam de cetero senties. Et ideo, qui vult habere sanctitatem debet servare obedientiam, quia vovet et servat Deo obedientiam dando suam propriam voluntatem, quod est maius quam Deo dare centum mille mundos.

Sic ergo puritas et obedientia, munditia et obedientia faciunt sanctitatem in exteriori conversatione. Qui vult esse cum Angelis, oportet, ipsum vivere sicut Angeli; qui cum hominibus, sicut homines: qui vult vivere sicut daemones vel porci, eat cum daemonibus vel porcis. Si ergo tu velis bene conversari cum Religiosis, oportet, te vivere, sicut debent vivere boni Religiosi et Religiosae, videlicet in puritate, munditia et obedientia. Sic habemus, quod sanctitas debet esse primo in corde, et quod habet duas comites vel radices: et secundo, in exteriori conversatione, quae similiter debet habere duas comites.

Tertio debet probari sanctitas in tribulatione:

et hanc debent similiter duo concomitari, scilicet veritas et patientia.

Primo veritas debet esse in probata sanctitate et in eius probatione inveniri; unde Dominus Christus rogavit pro discipulis, qui adhuc .non erant firmi : Pater, sanctifica eos in veritate; et ex illa hora, qua ista efficacia orationis incepit ad eos devenire, ita firmi fuerunt in veritate, quod per nullam tribulationem vel persecutionem vel angustiam tacuerunt veritatem nec deviaverunt a veritate, sed semper verbum Dei constanter praedi ca verunt. Ideo dicitur: Sanctifica eos in veritate, id est in verbi praedicatione et amore ; quia sermo tuus veritas est. Quando dico veritatem omnibus aliquam, et illa veritas eis placet, bonum est, non tamen haec (veritas) est meritoria multum nec perfecta: in hac enim veritate non consistit meritum: sed quando homo dicit veritatem, et illa in tantum eis displicet, quod audientes inde eum persequuntur, et sustinet inde tribulationem et persecutionem; in hoc iacet veritatis meritum: et haec veritas semper durabit,

- licet sit hodie in paucis

unde : Veritas Domini manet in aeternum. Et haec est veritas, quam debent praedicatores in Ecclesia sancta praedicare, quae multam displicet multis auditoribus, ita etiam, quod, ut videtis, eam non possunt audire, sed fugiunt et exeunt de ecclesia: unde Psalmus : Etenim verita- tem tuam in ecclesia Sanctorum. Qui scit veritatem et ipsam pro aliquo dimittit, quin dicat eam, removet a se sanctitatem ut praedicans, vel confitens. - Si enim confitens celet in sua confessione veritatem,

fugat a se sanctitatem et removet, quam debebat acquirere per confessionem: et habet maiorem in se quam prius falsitatem. Similiter praedicator pro nullo timore vel amore debet tacere veritatem (pro) loco et tempore. Hanc veritatem bene praedicavit beatus Marcus nec unquam hoc dimisit pro aliquo tormento, quod inde debuerit sustinere. Sic nos debemus facere ad exemplum eius. Sed nos debemus multum bene et sollicite cavere, ne ista veritas veniat de odio, sed de caritate, quia, si veritas, quam dicimus, venit de odio, de gladio, quem Dominus nobis contulerat pro occidendo malos et peccatores quoad peccata sua, nos occidimus bonos et etiam nos ipsos.

Et ideo, si volumus custodire veritatem, oportet, quod haec veritas sit probata in tribulatione postea; secundo oportet, quod sit probata in patientia vel per patientiam, sustinendo omnia patienter. Sic Dominus bene custodivit veritatem in patientia et sanctitate, quia oravit pro illis qui ipsum crucifigebant ; sic bene habuit patientiam beatus Marcus, quia, ubi trahebatur, ita quod saxa erant tota rubea suo sanguine, ipse semper sustinebat veritatem et confitebatur veritatem Evangelii, quam praedicaverat : et sic fuit bene probata per patientiam sanctitas sua. Similiter beata Agnes, una iuvencula, puella tenera, quae ibat ad martyrium ita gaudenter, quasi ad epulas invitata . Sancta Maria ! unde poterat hoc esse, cum omnis creatura timeat mortem et fugiat per naturam, quod sancti Martyres et Virgines tenerae ita currebant ad mortem? Certe hoc erat, quia Spiritus sanctus, magistrorum optimus, suggerebat eis illam lectionem Evangelii : Gaudete et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in caelis: vel: Gaudete autem, quod nomina vestra scripta sunt in cadis.

Sic habemus de sanctitate, et pertinet haec sanctitas ad vitam activam.

11. Sequitur de secundo, scilicet de sapientia, quae pertinet ad vitam contemplativam. Anima, quae est illuminata sapientia, est similis soli: sol illuminat, calefacit et laetificat. - Primo illuminat: unde in Ecclesiastico : Sol illuminans per omnia respexit: sic sapientia illuminat animam ad Deum cognoscendum et laudandum, quia debemus Deum laudare, scilicet anima, quae est illuminata sapientia, debet Deum laudare propter tot bona, quae nobis fecit: quia nos creavit et recreavit etc.: unde Psalmus: Quom magnificata sunt opera tua, Domine ! Delectasti me in factura tua, et in operibus manuum tuarum exsultabo.

Secundo, sol calefacit: sic anima illuminata per sapientiam calefit per sanctam meditationem in contemplatione: unde in Ecclesiastici quadragesimo tertio : Tripliciter sol exurens montes: primo per dolorem contritionis et indignationis de malis et peccatis, quae homo fecit. Secundo, per ardorem compassionis, quando anima sancta cogitat acerbitatem passionis Christi, Redemptoris sui, tunc tota liquent in lacrymis: unde in Canticis : Anima mea liquefacta est, ut dilectus loculus est. Debet enim anima tunc liquefieri sicut metallum, quando ponitur in fornace. Sic, quando ardor passionis veri Solis descendit super cor nostrum, debemus toti liquefieri. Et hoc bene significatum fuit de manna, de qua legitur, quodquando radius solis descendebat super manna, statim liquefiebat; sic etc. Tertio, (per) amorem fenoris et desiderii ; Psalmus : Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum, ita desiderat anima mea ad te, Deus. Sitivit anima mea ad Deum fortem vivum etc.

Tertio, sol laetificat; sic anima sancta illuminata per sapientiam et calefacta per sanctam meditationem laetificatur et ibi se delectat ; unde : Dulce lumen, et delectabile est oculis videre solem: sic respicere verum Solem iustitiae, Dominum nostrum Iesum Christum, est valde delectabile: sed econtra delectari in hujusmodi rebus mundanis et vanis delectationibus nihil aliud est quam lutum amplecti: unde in Threnis : Amplexati sunt stercora.

Sic ergo habemus, quod anima illuminata per sapientiam ca-lefit et laetificatur; et sic habemus de sanctitate et sapientia istius benedicti Evangelistae, beati Marci: et haec sanctitas et sapientia nihil aliud est, quam quoddam initium sanctitatis et sapiente, quae erit Sanctis in paradiso, quia tunc Sancti fulgebunt sicut sol in regno Patris mei, ut dicit Filius Dei: ad istud regnum nos perducat ille qui est benedictus in saecula saeculorum. Amen.

Oremus pro statu Ecclesiae, praecipue pro studio Parisiensi, quod modo cessat , et puto, quod diabolus fecit modo maximam partem suaevoluntatis, quando procuravit in cordibus, quod cessaret, quia hoc est unum de maioribus damnis, quod ipse possit facere sanctae Ecclesiae, quia studium Parisius est fons, a quo rivuli exeunt per totum mundam et episcopi et archiepiscopi et alii ecclesiarum rectores; et pro me et pro omnibus istis dicatis ter Pater noster et Ave Maria. - Duo me moverunt ad huc veniendum, primo quia habebam multam affectionem ad vos, quia audiveram, multa bona dici de vobis. Aliud est, quia volebam, quod mediante divina gratia possem vobis aliquid dicere, unde melius esset vobis de persona mea et meo adventu, et oretis pro nobis: et nos recipimus omnes, quotquot hic estis, in omnibus bonis factis in nostra Religione, postquam nos inde fuimus ministri, et volumus habere partem in vestris orationibus.