Sermo I .

Filii Sanctorum sumus et vitam illam exspectamus, quam Deus daturus est his qui fidem suam nunquam mutant ab eo .

In his verbis Tobiae sublimitas Sanctorum explicatur ut veneranda nobis: propter privilegium perfectionis eximiae, cuius exemplo informamur: Filii Sanctorum sumus: propter praemium beatitudinis aeternae, cuius desiderio trahimur: et vitam illam exspectamus etc.; propter complacentiam acceptionis divinae, cuius iudicio approbamur.

I. Circa primum notandum, quod filii Sancto-rum sumus, non carnis propagatione, sed sanctitatis " informatione et imitatione. Haec antem sanctitas quasi per sex gradus in nos descendit ab ipso primo fonte sanctitatis. Unde notandum, quod sanctitas est Deo trino et uno per supersubstantialem essentiam: homini-Christo, per unionem deificam; Virgini Matri, per singularem excellentiam: hierarchiae caelesti, per comprehensionem gloriosam; ecclesiasticae potestati, per sacramentalem influentiam ; Ecclesias universali, per desponsationem gratuitam.

De primo, Isaias: Seraphim clamabant alter ad alterum: Sanctus, Sanctus, Sanctus: si ter clamant ad aliud et aliud in Deo significandum, dicunt falsum: si ad idem replicandum, hoc est nugatorium: si ad laudem multiplicandam, hoc est diminutivum. Cum igitur non debeant de Deo simplici aliud et aliud dicendo significare falsum, nec idem superflue repetendo nugatorium, nec infinities laudandum ter laudare, quod est diminutivum: restat, ut per hoc exprimant sanctissimae Trinitatis mysterium, quia non accidentaliter, sed essentialiter est sanctus. Et notandum, quod non dicunt bonus, nec iustus et cetera uniusmodi: sed sanctus, quia, cum secundum Dionysium , sanctum esse sit ab inquinatione purissimum, et esse purissimum est maxime actuale et perfectum: in hoc nomine sanctus dicunt quidquid perfectionis de Deo dici potest. - Item, et est alia ratio: quia quod quisque plus appetit, hoc frequentius dicit, quare etiam omnis creatura rationalis debet appetere praecipue divinae sanctitati conformari. Ipsi spiritus seraphici hoc continue clamant et ferventer desiderant. Hinc in principio orationis dominicae ponitur: Sanctificetur nomen tuum : quare hic praecipue debemus appetere, ut in nobis divina sanctitas declaretur; et hujusmodi appetitu pervenitnr ad timorem Domini, qui est initium omnis boni; Psalmus: Sanctum et terribile nomen eius, initium sapientiae timor Domini.

De secundo, Daniel : Ungatur Sanctus San- clarum: Apocalypsis: Animalia, quae significant Evangelistas, non cessant clamare: Sanctus, Sanctus, Sanctus, propter triplicem Christi naturam, scilicet Dei, animae et corporis: vel quia ipse (est) sanctus Creator, Salvator, Remunerator: unde et ibi sequitur: qui erat, scilicet Creator; qui est, (scilicet) Salvator: et qui venturus est, scilicet Remunerator: ipse etiam ad hoc natus est, ut homines sanctificaret: Ioannes: Ego pro eis sanctifico me ipsum, ut sint et ipsi sanctificati in veritate.

De tertio, Ecclesiasticus : Gratia super gratiam, mulier sancta et pudorata. Beata Virgo gratiam habuit per suam in utero sanctificationem ; sed gratiam super gratiam per Filii Domini conceptio. nem. In ipsa enim fuit omnis sanctificationis susceptio in utero suae matris; omnis sanctificationis perpetuatio, in conceptione Prolis: omnis sanctificationis diffusio, in largitione muneris: Psalmus : Sanctificavit tabernaculum suum Altissimus, quoad primum ; Deus in medio eius, non commovebitur, quoad secundum: adiuvabit eam Deus mane diluculo, quoad tertium. Hinc a Graecis AdminBookmark , id est, tota sancta dicitur. Dicamus igitur quod Iudith dictum fuit: Ora pro nobis, quoniam mulier sancta es.

De quarto, Ecclesiasticus : Radicavi in populo honorificato, et in parte Dei mei hereditas illius, et in plenitudine Sanctorum detentio mea. Populus honorificatus sunt caelestis hierarchiae spiritus, in quibus sapientia Dei radicavit, id est, tres radices plantavit, scilicet virtutem sursum activam, qua ordinantur ad superius: custoditivam, qua ordinantur ad interius; condescensivam, qua ordinantur ad inferius. Prima consistit in desiderando, speculando, suscipiendo ; unde in prima hierarchia secundum haec sunt ratione primi Seraphim; ratione secundi, Cherubim: ratione tertii, Throni. - Secunda consistit in imperando, prosequendo, triumphando: secundum quod in secunda hierarchia sunt ratione primi Dominationes: ratione secundi, Principatus: ratione tertii, Potestates.

Tertia consistit in mamuducendo, erudiendo, subministrando: secundum quae in tertia hierarchia sunt ratione consilii Virtutes, Archangeli, Angeli. Praedictae autem radices (sunt) plantalae per naturam, confirmatae per gratiam, consummatae per gloriam. Propter primum dicitur: Radicavi etc.; propter secundum: et in parte Dei mei etc. ; propter tertium: et in plenitudine Sanctorum detentio mea.

His coniuncti sunt Sancti nostri: Psalmus: Exsultabunt Sancti in gloria, laetabuntur in cubilibus suis.

De quinto : Aaron et filios eius unges sanclificabisque eos, ut sacerdotio fungantur mihi. Haec sanctitas datur per impressionem characteris indelebilis, quam de congruo sequi debet sanctitas in meritis: Petrus: Vos estis genus electum, regale sacerdotium, gens sancta, populus acquisitionis, ut virtutes annuntietis eius qui de tenebris vos vocauit in admirabile lumen suum. Et licet sanctitas officii obsit ipsis sine sanctitate meriti, tamen per ipsos Dominus efficit veritatem Sacramenti; Sophonias: Sacerdotes eius polluerunt templum sanctum, iniuste egerunt contra Legem: et: Dominus iustus in medio eius non faciet iniquitatem.

De sexto, Apocalypsis : Vidi sanctam civitatem, Ierusalem novam, descendentem de caelo, quia per Christum descendentem in carnem et Sniritum sanctum in mentem descendit sanctitas in Eci 3siam tanquam sponsam etc. Et quia Sponso conformari debet ; decuit, ut septemformis spiritus, qui in Christo et non od mensuram fuit, in Ecclesia esset. In Patriarchis enim spiritus sapientiae claruit in cultu divino: in Prophetis, spiritus intellectus in speculando: in Apostolis, consilii in docendo; in Martyribus, fortitudinis in adversa tolerando; in Confessoribus, spiritus wtenhoe divinis mandatis obediendo: in Virginibus, spiritus timoris carnem suam edomando. Igitur de tam sancto Sponso et sancta sponsa oportuit, ut nasceretur proles sancta. Unde, cum per baptismum renascimur, sancti efficimur. - Hanc autem sanctitatem servare debemus per imitationem patriarchalis theosebiae in adorando: prophetalis inlelligentiae, in speculando: apostolicae benevolentiae, in diligendo: Martyrum constantiae, in tolerando;Confessorum scientiae, iustitiae obediendo: virginei timoris, in sanctimonia conversando.

De his, Psalmus : Afferte Domino, filii Dei, afferte Domino filios arietum. Sed conqueritur Dominus per Prophetam: Si ego, inquit, Pater, ubi est honor meus, et si Dominus ego sum, ubi est timor meus? Quod cultus Dei in Patriarchis fuerit, in Abraham patuit: unde Lucas: Iusiurandum, quod iuravit ad Abraham, patrem nostrum, daturum se nobis etc. Si ergo filii Abrahae sumus, opera Abrahae faciamus. Sed hodie de clericis Dominus multum conqueritur: Filios enutrivi et exaltavi, ipsi autem spreverunt me. - De secundo, Apostolus: Eratis aliquando tenebrae, nunc autem lux in Domino: ut filii lucis ambulate: Sapientia : Per nationes in animas sanctas se transfert. Sed plures intellectum ad terrena quam ad caelestia convertunt, de quibus dicitur: Filii stultorum esse sub sentibus delicias computabant: Baruch: Filii Agar negotiatores Merrhae et Theman, prudentiam, quae de terra est, exquisierunt.

De tertio, Apostolus : Imitatores Dei estote sicut filii carissimi et ambulate in dilectione: in Evangelio: Orate pro persequentibus vos, ut sitis filii Patris vestri, qui in caelis est. Et licet difficile videatur, diligere inimicos, tamen, cum simus cives Sanctorum et domestici Dei, ipsam legem, quam suis Spiritus dedit concivibus, servare conabimur; Apostololus : In caritate radicali et fundati, ut possitis comprehendere cum omnibus Sanctis etc. De multis dici potest illud Isaiae: Vae, filii desertores ! ut faceretis consilium, et non ex me, et ordiremini telam et non per spiritum meum, ut adderetis peccatum super peccatum, qui ambulatis, ut descendatis in Aegyptum. Hoc dicitur de illis qui per mala consilia alios ad peccandum seducunt et suo peccatum alienum apponunt.

De quarto, Apostolus : Gloriamur in tribulationibus ; Psalmus: Mirabilis Deus in Sanctis suis etc. Quid enim mirabilius eo, quod Martyres, ut aiebat Gregorius, (Occidi poterant, sed flecti nequibant"? Apostolus : Sancti ludibria et verbera experti, insuper et vincula et carceres. Lapidati sunt, secti sunt etc. Hos igitur imitari debemus: Apostolus: In disciplina perseverate. Tanquam filiis pater vobis offert se Deus. Quodsi extra disciplinam estis, cuius participes facti sunt omnes, ergo adulteri et non filii estis. - De quinto, Ecclesiasticus: Filii sapientiae, ecclesia iustorum, et natio illorum, obedientia et dilectio: hic enim coniunguntur quae sunt veri testes fidei confessionis. Si enim fidei es Confessorum ore, oportet, ut habeas dilectionem in corde,

obedientiam in opere: Psalmus : Confessio et pulcritudo in conspectu eius, sanctimonia et magnificentia in sanctificatione eius. Sed contra, de multis dicitur per Apostolum : Dicunt, se nosse Dominum, factis autem negant: et hi ab aliis etiam veritatem audire nolunt: Isaias: Populus ad iracundiam provocans est et filii mendaces, qui dicunt: Loquimini nobis placentia, videte nobis errores. His dici potest illud Apostoli in Actibus: O plene omni dolo et omni fallacia, fili diabolis non desinis subvertere vias Domini rectas. - De sexto, Petrus : Succincti lumbos mentis vestrae, sobrii perfecte sperate in eam quae offertur vobis gratiam, non configurati prioribus ignorantiae vestrae desideriis, quoniam scriptum est: Sancti erilis mihi, quoniam ego sanctus sum. Sic ergo, quia Pater noster sanctus est et mater sancta est, nos etiam sancti esse debemus. II. Et licet baec gravia videantur, confortat nos quod sequitur: vitam illam exspectamus etc. Ubi notandum, quod vita illa beata est: gloriosa, victoriosa, tranquilla, opulenta, deliciosa, sempiterna. Ratione primi appetunt eam superbi et invidi: ratione secundi, impatientes et iracundi: ratione tertii, negligentes et accidiosi; ratione quarti, cupidi et avari: ratione quinti, gulosi et lascivi: ratione sexti appetunt universi. Sed isti eam non consequuntur, quia circa eam male afficiuntur.

De primo, Psalmus : Vitam petiit a te, et tribuisti ei longitudinem dierum in saeculum et in saeculum saeculi. Magna est gloria eius in salutari tuo etc. Hanc autem consequuntur humiles: Proverbia: Qui sequitur iustitiam, scilicet humilians se ipsum, et misericordiam, ad proximum, inveniet vitam, iustitiam et. . gloriam.

De secundo, Apocalypsis: Vincenti dabo edere de ligno vitae, quod est in paradiso Dei mei. Hanc vitam victoriosam consequuntur patientes; Apocalypsis : Beati, qui lavant stolas suas in sanguine Agni, ut intrent per portas in civitatem et sit pofestos eorum in ligna vitae.

De tertio, Proverbia: Longitudinem dierum et annos vitae et pacem apponent tibi. Hanc autem tranquillam vitam consequuntur operantes: in Evangelio: Si vis ad vitam ingredi, sena mandata: Psalmus : Transivimus per ignem et aquam, et eduxisti nos in refrigerium. Sed econtra dicitur in Proverbiis: Piger propter frigus arare noluit: mendicabit ergo aestate, et non . dabitur illi. - De quarto, Ioannes: Qui metit mercedem accipit et congregat fructum in vitam aeiernam. Illa enim vita vere est opulenta, ubi omnia bona simul sunt congregata. Hanc vitam opulentam accipiunt voluntarii pauperes: Matthaeus : Omnis, qui reliquerit patrem aut matrem etc, propter nomen meum, centuplum accipiet et vitam aeternam possidebit. Centuplum hoc perfectionem opulentiae designat surgens ab unitate in denarium et illo in se decies reducto: Ecclesiastae sexto: Quid habet amplius sapiens a stulto ? Et quid pauper, nisi ut pergat illuc, ubi est vita? Apostolus: Elegit pauperes in hoc mundo, divites in fide et heredes regni.

De quinto, Psalmus : Inebriabuntur ab ubertate domus tuae, et torrente voluptatis tuae potabis eos. Hanc consequuntur abstinentes; Apostolus: Mortui estis, et vita vestra est abscondita cum Christo in Deo etc.

De sexto, Ioannes: Oves meae vocem meam audiunt, et ego do eis vitam aeternam. Hanc autem vitam omnes iusti consequuntur: ad Romanos : Liberati nunc a peccato, habetis fructum vestrum in sanctificationem, finem vero vitam aeternam.