Sermo 1 .

Iuxta fidem defuncti sunt omnes isti, non acceptis repromissionibus, ad Hebraeos undecimo .

Hic loquitur Apostolus ad litteram de antiquis patribus, quibus gloria differebatur propter regni caeleslis clausionem: sed spiritualiter de nostris potest intelligi defunctis, quibus gloria differtur propter imperfectam sanctificationem. De exclusione autem primorum vel dilatione a paradiso caelesli figuratur in Genesi per exclusionem protoplasti de paradiso terrestri, donec satisfaceret Deo de mandati transgressione, quod fieri non potuit nisi per Christum, Deum scilicet potentem et hominem satisfacere debentem. Unde - ipse ianuam caeli aperuit ; unde in eius persona Isaias dicit: Spiritus Domini super me, eo quod unxerit Dominus me; ad annuntiandum mansuetis misit me, ut mederer contritis corde et praedicarem captivis indulgentiam et clausis apertionem. Licet autem sic per Christum impedimentum sit extrinsecum remotum ; remanet tamen in pluribus defunctis impedimentum intrinsecum, de quibus dicitur: Iuxta fidem etc. Notanda autem hic quatuor, quibus moveri debemus ad compassionem et subventionem ipsorum, scilicet universitas tantae multitudinis: omnes isti; impossibilitas proprii iuvaminis: defuncti sunt: idoneitas alieni suffragii: iuxta fidem: longinquitas aeterni praemii: non acceptis repromissionibus.

I. Circa primum notandum, quod, sicut Apostolus ait, quidam aedificant super fundamentum fidei aurum, argentum, lapides pretiosos: et hi sunt de genere perfectorum, qui aedificant aurum contemplationis, argentum supernae dilectionis, pretiosos lapides sanctae operationis. Quidam vero aedificant lignum, foenum, stipulam: et hi sunt de genere imperfectorum, qui quia super fundamentum fidei cremabilia aedificant propter affectum temporalium , necesse est, ut ignem purgatorium transeant.

Et sciendum, quod circa multitudinem moveri debemus tripliciter, scilicet in bonis congratulato, in miseriis condolendo, in necessariis succurrendo. - In bonis congratulatio; Ioannes: Maiorem horum non habeo gratiam, quam ut audiam, filios meos in veritate ambulare. Hoc modo etiam hortatur Isaias Ecclesiam congaudere saluti suorum membrorum: Tunc, inquit, videbis et afflues, mirabitur et dilatabitur cor tuum, quando conversa fuerit ad te multitudo maris, fortitudo gentium venerit tibi. Sed invidi econtra faciunt, de quibus Ecclesiasticus : Bona in mala convertunt. Isti certe deberent confundi exemplo Balaam, quem cum rex Balac vocaret ad maledicendum populo Israel, respondit, quod nequaquam quid dicere posset, quam quod Dominus iuberet. - In miseriis condolendo: unde Apostolus, secundae ad Corinthios undecimo : Praeter ea quae extrinsecus sunt, instantia mea quotidiana, sollicitudo omnium Ecclesiarum. Quis infirmatur, et ego

non infirmor? etc. - In necessariis succurrendo: unde Apostolas : Omnibus omnia factus, ut omnes facerem salvos: idem, ad Romanos: Nunc igitur proficiscar in Ierusalem ministrare sanctis: idem, ad Galatas : Operemur bonum ad omnes, maxime ad domesticos fidei. Cum ergo circa multitudinem sic tripliciter moveri debeamus, licet illi multitudini congaudere non possimus, condolere tamen et succurrere debemus.

11. Sequitur de secundo motivo, quod est impossibilitas proprii iuvaminis: quod notatur, cum

- dicitur: defuncti sunt. Sed primo notandum, quod

- isti purgandi differunt a triplici hominum statu, scilicet vivorum, Beatorum, damnatorum; et haec differentia per tria, quae hic dicuntur, importatur:

. defuncti iuxta fidem, non acceptis repromissionibus. Per hoc ergo, quod dicuntur defuncti, differunt a viventibus ; in defunctis enim est merendi impossibilitas: unde Ecclesiastes : Mortui nihil noverunt amplius, scilicet ad meritum suum augmentandum. Post hanc quippe vitam nullus potest aliquid mereri: unde Dominus in Ioanne: Venit nox, quando

- nemo potest operari.

In viventibus vero, sed adhuc infirmantibus, est merendi difficultas: unde Augustinus de poenitente sero: " Maxime cum filii, quos illicite amavit, et uxor et mundus ad se vocent, multos solet sera poenitentia decipere ". Idem : " Sed quoniam multa sunt, quae impediunt et retrahunt languentem, periculosum est et interitui vicinum, ad mortem protrahere poenitentiae remedium ".

In viventibus vero sanis, merendi facilitas: unde istis est continue bene operandum: Ecclesiasticus : Ante obitum tuum operare iustitiam, quoniam non est apud inferos invenire cibum; idem: Memor esto, quoniam mors non tardabit: Anselmus: "Nihil certius morte, nihil incertius hora mortis ". " Horam mortis ideo Dominus voluit nobis esse incertam, ut semper timeatur, dum semper adesse speratur ".

III. Sequitur de tertio: iuxta fidem; ubi notandum, quod quidam decesserunt extra fidem, scilicet omnimodam, vel formatam, ut damnati: de quibus

Ieremias : Haec est gens, quae non audivit vocem Domini Dei sui nec recepit disciplinam: periit fides, et ablata est de ore eorum. In his quidem non (est) alieni suffragii idoneitas, quia nequaquam iuvari possunt. - Notandum autem, (quod quidam) in fidei plenitudine et perfectione decesserunt, de quorum numero fuit Stephanus, de quo in Actibus: Elegerunt Apostoli Stephanum, virum plenum fide: et de Barnaba, ibidem: Barnabas erat vir bonus et plenus Spiritu sancto et fide. In his etiam non est alieni suffragii idoneitas, quia iuvari nequaquam indigent: unde Augustinus : " Qui orat pro Martyre Martyri iniuriam facit ".

Quidam vero decesserunt iuxta fidem: Glossa: "id est fidei adhaerentes ", vel in fide, qui nec sunt de Beatis, qui iuvamine non indigent, nec de damnatis, qui iuvari non possunt. Hos instruit Apostolus, dum in hac vita sunt, ut bene operentur: primae ad Corinthios decimo sexto: Vigilate, i n malis cavendis: state in fide, in credendis: viriliter agile, in operandis; et confortamini in Domino, in tolerandis: et omnia vestra in caritate fiant.Non dicit ex caritate: ex ipsa enim nihil procedit nisi meritum: sed dicit in caritate, quia ipsa etiam opera cremabilia in caritate fiunt, licet non ex caritate, dum fidei fundamentum non destruunt. In his ergo defunctis iuxta fidem est idoneitas alieni suffragii , et hoc propter meritum fidei.

Unde notandum, quod tripliciter est dignitas fidei; est enim fides primarium ornamentum, ut opus Deo placeat: nam, secundum Apostolum , impossibile est sine fide Deo placere: et Dominus per Oseam: Sponsabo te mihi in fide.

Est etiam spiritualis fabricae fundamentum, ut ad caelum consurgat: primae ad Corinthios tertio: Fundamentum aliud nemo potest ponere praeter id quod positum est, quod est Christus Iesus: Glossa: " Id est fides Iesu Christi ". Item : Fides est substantia rerum sperandarum, id est fundamentum, argumentum non apparentium, quia res invisibiles credere nos facit.

Est etiam contra adversa munimentum, ut homo vincat: hinc Dominus in Marco: Omnia possibilia sunt credenti: et Ioannes: Haec est victoria, quae vincit mundum, fides nostra. Igitur qui in hac fide non informi, nec tamen perfecta, decesserunt, ipsius fidei merito iuvari possunt.

IV. Sequitur de quarto: non acceptis repromissionibus etc.; ubi notandum, quod vita aeterna quandoque dicitur singulariter repromissio propter communis gaudii unitatem; in Ioannis Canonica : Haec est repromissio, quam ipse pollicitus est nobis, vitam aeternam; quandoque pluraliter, propter specialem cuiusque meriti mercedem: hinc ad Hebraeos: Hunc, qui habebat repromissiones, benedixit.

Notandum autem, quod hanc beatam vitam damnati perdiderunt irreparabiliter, Beati adepti sunt inamissibiliter, purgandi exspectant certitudinaliter. Hinc Ezechiel vidit in libro scripto intus et foris lamentationes et carmen et vac. Nam vae aeternam damnationem importat: lamentationes, poenam purgatoriam: carmen, gaudium Beatorum. De damnatis dicitur : Vae vobis ! viri impii, qui dereliquistis legem Domini altissimi: et si nati fueritis,

in maledictione nascemini: et si mortui fueritis, in maledictione erit pars vestra. Isti ergo merito perdant repromissionem, quia contempserant repromissorem ; Ecclesiasticus: Repromissorem fugit peccator et immundus: Psalmus: Noluit benedicliot-iwn, et elongabitur ab eo.

De Beatis dicit Apostolus ad Hebraeos : Sancti per fidem vicerunt regna, scilicet superbiam, luxuriam, avaritiam: operati sunt iustitiam, ad Deum, ad se et ad proximum; adepti sunt repromissiones, id est vitam aeternam.

De purgandis dicit Tobias: Filii Sanctorum, sumus et vitam illam exspectamus, quam Deus daturus est his qui fidem suam nunquam mutant ab eo: et isti cum Apostolo dicere possunt: Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi. Ideo reposita est mihi corona iustitiae, quam reddet mihi Dominus in die illa, iustus iudex. Haec autem promissio, quam isti exspectant, (est) infallibilis et certissima, quia est in testamento Christi scripta et per mortem ipsius confirmata: Apostolas : Ideo noui Testamenti mediator est, ut repromissionem accipiant qui vocali sunt aeternae hereditatis. Hanc igitur repromissionem quia isti certitudinaliter praestolantur, de ipsius dilatione graviter cruciantur: nam, secundum quod Sapiens dicit, spes, quae differtur, affligit animam. Unde ipsis merito propter praedicta quatuor est compatiendum.

Possunt autem et adhuc aliae rationes assignari. Nam cnm Apostolus nos moneat, gaudere cum gaudentibus, fiere cum flentibus , huic autem Sanctorum beatitudini cum gavisi fuerimus, decet, ut hodie purgandorum poenae condoleamus. Ad quod nos tria motiva inducunt, scilicet multiplex eorum necessitas, nostra ad Deum conformitas et ex hoc nostra proveniens utilitas: primum pertinet ad fraternam compassionem: secundum, ad obedientiam filialem; tertium, ad propriae cautelae provisionem.

Primum in duobus:in dilatione praemii; sicut enim iam dictum est, spes, quae differtur, affligit animam: hinc di cere possunt illud Psalmi: Fuerunt mihi lacrymae meae panes die ac nocte, dum dicitur mihi quotidie: Ubi est Deus tuus? Et in afflictione supplicii: Augustinus: "Licet ille ignis a plerisque contemnatur, est tamen gravior omni tormento, quod in hoc mundo excogitari potest". Si ergo, secundum Apostolum , uno membro patienti cetera membra compatiuntur, merito ipsis ita graviter afflictis compati debemus. Hinc Iob in persona ipsorum dicit: Miseremini mei, miseremini mei, saltem vos, amici mei, quia manus Domini tetigit me. Bis dicunt: Miseremini, quia, aliut iam dictum est, supplicio affliguntur et a praemio differuntur. Quia tamen certissime proemium exspectant, propter hujusmodi spem non se percussos, sed tactos reputant: proprie enim dicuntur percussi qui aeternaliter sunt damnati: Exodus : Dextera tua, Domine, percussit inimicum. - De secundo notandum, quod in huiusmodi compassione conformamur voluntati divinae. Nam Deus ipsos (vult) salvari: nec mirum, cum Apostolus dicat: Vult, omnes homines salvos fieri: ergo maxime eos qui iam damnari non possunt. Iterum vult, eos per nos iuvari: Ecclesiasticus: Fili, in mortuum produc lacrymas tuas. - De tertio notandum, quod ex huiusmodi compassione generatur nobis duplex utilitas, id est memoriae morte excitatio: Ecclesiasticus in persona defuncti: Memor esto iudicii mei: sic enim erit et tuum: mihi neri, et tibi hodie: idem: In omnibus operibus tuis memorare novissima tua, et in aelernum non peccabis. Item, velox retributio. Nam cum Deus dicat: Quamdiu uni ex his fratribus meis minimis fecistis, mihi fecistis: re vera qui his defunctis, qui Domini proprii sunt et ab ipso separari non poterunt, compatitur, mercede nullatenus fraudatur. Ipsi etiam, cum ad gloriam pervenerint, suis benefactoribus ingrati esse non poterunt, nec oblivisci, sicut ille cui dixit loseph : Memento mei, dum bene tibi fuerit: de quo tamen dicitur, quod succedentibus prosperis, oblitus est sui interpretis; et si possibile esset, eos oblivisci huiusmodi benefactorum suorum, Dominus, qui est ipsa iustitia, irremuneratum non relinqueret: Ecclesiasticus: Benefac iusto, et invenies retributionem magnam: et si non ab ipso, certe a Domino retribuetur tibi.