Caput X.

12. Conciliat Scripturas. Non igitur contrarium testimonium est, Qui natus est ex Deo, non peccat, ei testimonio quo jam natis ex Deo dicitur, Si dixerimus quia peccatum non habemus, nos ipsos decipimus, et veritas in nobis non est. Quamdiu enim homo quamvis totus spe jam, et jam in re ex parte regeneratione spirituali renovatus, adhuc tamen portat corpus quod corrumpitur et aggravat animam; quid quo pertineat, et quid unde dicatur, etiam in uno homine distinguendum est. Nam, ut ego arbitror, non facile cuiquam Scriptura Dei tam magnum justitiae perhibet testimonium, quam tribus famulis ejus, Noe, Daniel, et Job, quos Ezechiel propheta dicit ab imminente quadam iracundia Dei solos posse liberari (Ezech. XIV, 14) : in tribus utique illis viris tria quaedam hominum liberanda genera praefigurans; in Noe, quantum arbitror, justos plebium praepositos propter arcae tanquam Ecclesiae gubernationem ; in 0159 Daniele, justos continentes; in Job, justos conjugatos : et si quis est forte alius intellectus, de quo nunc non est necesse disquirere. Verumtamen quanta isti justitia praeeminuerint, et hoc prophetico, et aliis divinis testimoniis satis apparet. Nec ideo quisquam sobrius dixerit ebrietatem non esse peccatum, quae tamen subrepsit tanto viro: nam Noe, sicut legimus, fuit aliquando ebrius (Gen. IX, 21) , quamvis absit ut fuerit ebriosus.

13. Daniel vero post orationem quam fudit Deo, de se ipse dicit: Cum orarem, et confiterer peccata mea, et peccata populi mei Domino Deo meo (Dan. IX, 20) . Propterea, nisi fallor, per supra memoratum Ezechielem cuidam superbissimo dicitur, Numquid tu sapientior quam Daniel (Ezech. XXVIII, 3) ? Neque hic dici potest, quod quidam contra orationem dominicam argumentantur: Quia etsi orabant eam, inquiunt, sancti et perfecti jam Apostoli, nullum omnino habentes peccatum; non tamen pro se ipsis, sed pro imperfectis et adhuc peccatoribus dicebant, «Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris » (Matth. VI, 12) . Ut per hoc, inquiunt, quod dicerent «nostra,» in uno esse corpore demonstrarent, et illos adhuc habentes peccata, et se ipsos qui jam carebant omni ex parte peccato. In Daniele certe hoc non potest dici, qui, ut credo, tanquam propheta praevidens hanc aliquando praesumptionem futuram, cum in oratione saepe dixisset, peccavimus; non ita nobis exposuit, cur hoc dixerit, ut ab illo audiremus, Cum orarem, et confiterer peccata populi mei Domino Deo meo; nec adhuc distinctione confusa, ut esset incertum, propter unius corporis societatem si diceret, Cum peccata nostra confiterer Domino Deo meo: sed omnino tam distincte, tanquam de ipsa distinctione satagens, eamque maxime vehementerque commendans, peccata, inquit, mea et peccata populi. Quis huic evidentiae contradicit, nisi quem plus delectat defensare quod sentit, quam quid sentiendum sit invenire?

14. Job autem post tam magnum de illo justitiae testimonium Dei, quid dicat ipse videamus. In veritate, inquit, scio quia ita est. Quemadmodum enim justus erit homo ante Dominum? Si autem velit contendere cum eo, non poterit obedire ei. Et paulo post: Quis, inquit, judicio ejus adversabitur? Quod si fuero justus, os meum impie loquetur. Iterum paulo post: Scio, inquit, quia impunitum me non dimittit. Quia sum impius, quare non sum mortuus? Quod si purificatus nive, et mundatus fuero mundis manibus, sufficienter in sordibus me tinxisti (Job IX, 2, 3, 19, 20, 28-31) . Item in alio suo sermone: Quia conscripsisti, inquit, adversus me mala, et induisti me juventutis meae peccata, et posuisti pedem meum in prohibitione, servasti omnia opera mea, et in radices pedum meorum inspexisti, qui veterascunt sicut uter, vel sicut vestimentum a tinea comestum. Homo enim natus ex muliere parvi est temporis, et plenus 0160 iracundia, et sicut flos cum floruit et decidit, discessit sicut umbra, non manet. Nonne et hujus curam fecisti venire in judicium tuum? Quis enim erit mundus a sordibus? Nemo, nec si unius diei fuerit vita ejus. Et paulo post: Dinumerasti, inquit, omnes necessitudines meas, et nihil te latuit de peccatis meis: signasti peccata mea in folliculo, et annotasti si quid invitus commisi (Job XIII, 26-XIV, 1-5, 16, 17) . Ecce et Job confitetur peccata sua, et in veritate se dicit scire quia non est justus quisquam ante Dominum. Et ideo iste hoc in veritate scit, quia si nos dixerimus non habere peccatum, ipsa veritas in nobis non est. Proinde secundum modum conversationis humanae, perhibet ei Deus tam magnum justitiae testimonium: ipse autem se metiens ex regula illa justitiae, quam sicut potest conspicit apud Deum, in veritate scit quia ita est. Et adjungit, Quemadmodum enim justus erit homo ante Dominum? Si enim velit contendere cum eo, non poterit obedire ei: id est, si judicandus ostendere voluerit, non in se inveniri posse quod damnet, non poterit obedire ei : amittit enim etiam illam obedientiam, qua obedire possit praecipienti confitenda esse peccata. Unde quosdam increpat, dicens: Quid vultis mecum judicio contendere (Jerem. II, 29) ? Quod ille praecavens: Ne intres, inquit, in judicium cum servo tuo, quoniam non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens. Ideo etiam dicit Job, Quis enim judicio ejus adversabitur? Quod si fuero justus; os meum impie loquetur: hoc est enim, Si me justum dixero contra judicium ejus, ubi perfecta illa justitiae regula me convincit injustum, profecto impie loquetur os meum, quia contra Dei veritatem loquetur.

15. Fragilitatem quoque ipsam, vel potius damnationem carnalis generationis ostendens ex originalis transgressione peccati, cum de peccatis suis ageret, velut eorum causas reddens, dixit hominem natum ex muliere parvi esse temporis, et plenum iracundia: qua iracundia, nisi qua sunt omnes, sicut dicit Apostolus, naturaliter, hoc est, originaliter irae filii (Ephes. II, 3) ? quoniam filii sunt concupiscentiae carnis et saeculi. Ad ipsam iram pertinere etiam mortem hominis consequenter ostendens. Cum enim dixisset, parvi est temporis, et plenus iracundia; addidit etiam, Et sicut flos cum floruit et decidit, discessit sicut umbra, non manet. Cum autem subjungit, Nonne et hujus curam fecisti venire in judicium tuum? Quis enim erit mundus a sordibus? Nemo, nec si unius diei fuerit vita ejus; hoc utique dicit, Curam hominis brevis vitae fecisti venire in judicium tuum. Quantumlibet enim brevis fuerit vita ejus, etiamsi unius diei esset, mundus a sordibus esse non posset, et ideo justissime in judicium tuum veniet. Illud vero quod ait, Dinumerasti omnes necessitudines meas, et nihil te latuit de peccatis meis: signasti peccata mea in folliculo, et annotasti si quid invitus commisi; nonne satis apparuit etiam 0161A illa peccata juste imputari, quae non delectationis illecebra committuntur, sed causa devitandae molestiae alicujus, aut doloris, aut mortis? Nam et haec dicuntur quadam necessitate committi, cum omnia superanda sint amore et delectatione justitiae. Potest etiam quod dixit, Et annotasti si quid invitus commisi; ad illam vocem videri pertinere, qua dictum est, Non enim quod volo ago; sed quod odi, hoc facio (Rom. VII, 15) .

16. Quid quod ipse Dominus, qui ei perhibuerat testimonium, cum etiam Scriptura, hoc est, Dei Spiritus dixerit, in omnibus quae contigerunt ei, non eum peccasse labiis suis ante Dominum (Job I, 22) ; postea tamen cum ei loqueretur, increpans locutus est, sicut ipse Job testis est dicens, Quid adhuc ego judicor monitus, et increpationes Domini audiens (Id. XXXIX, 33, sec. LXX) ? Nemo autem juste increpatur, nisi in quo est aliquid quod increpatione sit dignum.