40

σωτηρίας· τό μέν, ὡς ταύτην συνευδοκῶν Πατρί καί Πνεύματι· τό δέ, ὡς Πατρί διά ταύτην ὑπήκοος γενόμενος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ· καί τό μέγα τῆς εἰς ἡμᾶς οἰκονομίας, διά σαρκός αὐτουργήσας μυστηρίου.

ΣΧΟΛΙΟΝ α᾿. Fr. Ὅτι οἱ λέγοντες τό, Οὐχ ὁ ἐγώ θέλω, (69) ἀρνητικῶς ἐπί τῆς τοῦ ἱονογενοῦς

ἀνάρχου θεότητος φέρεσθαι· σημαῖνον, ὡς αὐτοί φασι, τό, μή τι θέλειν αὐτόν ἴδιον παρά τόν Πατέρα, ἀνάγκην ἔχουσι, καί τό θεληθέν, ὅπερ ἐστίν ἡ τοῦ ποτηρίου παραίτησις, ἐπ᾿ αὐτῆς ἀνάγειν τῆς ἀνάρχου θεότητος· καί ὅτι ἐπειδή μή δυνατόν ἐπ᾿ ἀμφοῖν τίθεσθαι τήν ἄρνησιν, καί τοῦ τί θέλειν ἰδίως τόν Mονογενῆ παρά τόν Πατέρα, καί τοῦ θεληθέντος, πάντως ἐπί τοῦ τι θέλειν ἰδίως μόνον ταύτην ἀνάγωσιν, οὐκ ἐπί τοῦ θεληθέντος, ὅπερ ἐστίν ἡ τοῦ ποτηρίου παραίτησις, ἤγουν ἡ σωτηρία ἡμῶν· οὗ τί γένοιτο παραλογώτερον; Συμβαίνει γάρ ἐθέλειν παρελθεῖν τόν Θεόν, ὅ φύσει αὐτῷ καθέστηκε θελητόν. Ἐπεί οὗ ἐστι τό, Οὐχ ὅ ἐγώ θέλω, τούτου πάντως καί τό. Παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ ποτήριον.

ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ

Τόμος δογματικός σταλείς ἐν Κύπρῳ πρός Μαρῖνον διάκονον. Οὐ μᾶλλόν σου τῆς πολλῆς εὐλαβείας κατεπλάγην τό κόσμιον ἤ τοῦ μεγίστου ζήλου

τό ἀνδρικόν ἀπεθαύμασα, πανάγιε Θεοῦ θεράπον, καί τῶν αὐτοῦ πάνσοφε μύστα καί μυσταγωγέ μυστηρίων. Τῇ γάρ ἐξ ἀμφοῖν ἱερᾷ συμπλοκῇ, τήν ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς ἐκτήσω τελείωσιν· κατ᾿ ἐκείνην μέν, ὅλος ἐν ὅλῳ διόλου γενόμενος τῷ θεῷ, διά τῆς τῶν αὐτοῦ θείων ἐντολῶν ἐκπληρώσεως, ὅλος εἶναι λογίζῃ δι' ἄκραν πτωχείας ὑπερβολήν ἐν τοῖς κατ᾿ ἐμέ προσύλῳ ψυχῆς διαθέσει, τῷ ἰχῶρι τῶν ἀκαθάρτων ἰλυσπώμενοι παθῶν· ὁμοῦ τε τό ἀσφαλές ἐντεῦθεν ἑαυτῷ κατά λόγον περιποιούμενος· οὐδέν γάρ αὐθαιρέτου πτωχείας εἰς πῆξιν τῶν καλῶν καί συντήρησιν, ἰσχυρότερον· θεμέλιος γάρ τῶν ἐν ψυχῇ θείων οἰκοδομημάτων καθέστηκεν ἀῤῥαγής, καί τοῖς ἄλλοις ἅπασιν, οἷς τό καλόν διεσπούδασται, σωτηρίας γενόμενος πρόξενος· τῷ ἄγειν ἐξ ὑποδείξεως ἐνεργοῦς μᾶλλον, ἤ διδακτικῆς προσφωνήσεως, εἰς μέγεθος ἀρετῆς δι᾿ ὑφέσεως ὑψηλῆς, τούς πρός σέ τόν τε νοῦν ὁμοίως καί τόν βίον σοφῶς ἀπευθύνοντας. Κατά τοῦτον δέ, φημί, τόν ζῆλον, ὅλην ἔχων τήν ζέσιν τοῦ Πνεύματος, καί τό πῦρ ἐν τῇ γῇ τῆς καρδίας κτησάμενος, ὅ ἦλθεν ἐν αὐτῇ βαλεῖν, ὁ πᾶσαν ἡμῶν ἐκδαπανῶν μοχθηράν ἕξιν καί κίνησιν, φιλάγαθος φύσει καί φιλάνθρωπος Λόγος, φλογίζεις μέν τούς ἐξ ἀπάτης τε καί ἀνοίας ὑλομανοῦντάς τε καί ὑθλομανοῦντας, ἔν τε πράξεσι φαύλαις καί κιβδήλοις λόγοις, τούτων ἀπελέγχων (72) τό σαθρόν τε καί εἰκαῖον, τῇ προβολῇ τῆς ἀσβέστως ἐν σοί καιομένης κατά θείαν γνῶσιν καί ἀρετήν μακαρίας λαμπάδος· θερμαίνεις δέ, τούς τῇ πήξει λίαν κατεψηγμένους, ταύτης δή τῆς κρημώδους καί ἀφεγγοῦς προβολῆς, ταῖς ἀκτινοφανέσι τῶν θείων λόγων αὐγαῖς· τό τε νύχος πάμπαν ἐλαύνων καί διαλύων, καί τήν ἄκραν συστολήν πρός ἄκραν ἀνδρείαν μετάγων καί δύναμιν· φωτίζεις δέ πάλιν ἀπό ὀρέων αἰωνίων· τῶν ἀΰλων φημί, καί πᾶσαν πασῶν αἰσθήσεων ὑπερβεβηκότων γνῶσιν καί δύναμιν, πατρικῶν λόγων τε καί δογμάτων, τούς ἐφιεμένους φωτός· καί τῇ κατά τήν σοφίαν γεύσει, τοῦτο σαφῶς ἐκεῖνο δι᾿ ἐλπίδος εἰκονισθέντας ἤδη καλῶς, ὅπερ αὐτό φύσει καθέστηκε τό ποθούμενον· πρός τήν διά πείρας ἄγων αὐτούς, καί προσάγων