22
προαίρεσις, ὀρέξεως καί βουλῆς καί κρίσεως σύνοδος. Ὀρεγόμενοι γάρ πρότερον βουλευόμεθα· καί βουλευσάμενοι, κρίνομεν· καί κρίναντες, προαιρούμεθα τοῦ χείρονος τό δειχθέν ἐκ τῆς κρίσεως κρεῖττον· καί ἡ μέν, μόνον ἤρτηται τῶν φυσικῶν· ἡ δέ, μόνων τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν, καί δι᾿ ἡμῶν γίνεσθαι δυναμένων. Οὐκ ἔστιν οὖν θέλησις ἡ προαίρεσις.
Περί βουλήσεως. Ἀλλ᾿ οὔτε βούλησίς ἐστιν ἡ προαίρεσις. Βούλησις μέν γάρ ἐστιν ὄρεξις φανταστική
τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν καί οὐκ ἐφ᾿ ἡμῖν (γ)· τουτέστι μόνῃ τῇ διανοίᾳ μορφουμένη. Ἡ δέ ὄρεξις φανταστική, μόνης ἐστί τῆς διανοητικῆς δυνάμεως ἄνευ τοῦ βουλευτικοῦ λόγου τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν· ἤ ποιά φυσική θέλησις. Ἡ δέ προαίρεσις, ὄρεξις βουλευτική τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν πρακτῶν. Ἤρκει μεν οὖν καί μόνος ὁ τῆς ὑπογραφῆς λόγος, δείξας τήν τούτων διαφοράν, παῦσαι φιλονεικίας τούς περιττῶς φιλολογοῦντας· καί τοῖς καλῶς ἐγνωσμἐνοις, οὐκ οἶδ᾿ ὅπως εὐφήμως εἰπεῖν, σαφῶς ἀντιλέγοντας. Ἐπειδή δέ ποθοῦσί πως οἱ φιλοπευστοῦντες διά πλειόνων ἐπιστῆναι τοῖς ζητουμένοις, ἐροῦμεν καί ἄλλως. Φασίν οἱ περί τούτων διειληφότες. Οὐ πᾶσιν (δ) οἷς ἁρμόζει τό προαιρεῖσθαι, πάντως ἁρμόζειν καί τό βούλεσθαι. Βούλεσθαι μέν γάρ ὑγιαίνειν καί πλουτεῖν καί ἀθανατισθῆναι φαμεν· προαιρεῖσθαι δέ πλουτεῖν καί ὑγιαίνειν καί ἀθανατισθῆναι, οὐ λέγομεν· ἐπειδή ἡ μέν βούλησις, καί ἐπί τῶν δυνατῶν καί ἐπί τῶν ἀδυνάτων ἐστίν· ἡ δέ προαίρεσις, ἐπί μόνων δυνατῶν, καί δι᾿ ἡμῶν γενέσθαι δυναμένων. Καί πάλιν, ἡ μέν βούλησις, τοῦ τέλους ἐστίν· ἡ δέ προαίρεσις, τῶν πρός τό τέλος. Τέλος οὖν εἶναι φασι τό βουλητόν· οἶον, τήν ὑγίειαν· πρός τό τέλος, δέ, τό βουλευτόν· οἶον, τόν τῆς ὑγιείας τόπον. Τήν αὐτήν οὖν ἀναλογίαν ἥν ἔχει τό βουλητόν πρός τό βουλευτόν, ἔχειν τήν βούλησίν φασι (16) πρός τήν προαίρεσιν· εἴπερ ταῦτα μόνα προαιρούμεθα, ἅ δι᾿ ἡμῶν οἰόμεθα δύνασθαι γενέσθαι. Βουλόμεθα δέ καί τά μή δι᾿ ἡμῶν οἷα τε γενέσθαι. ∆έδεικται τοίνυν, ὡς οὐδέ βούλησίς ἐστιν ἡ προαίρεσις· δειχθήσεται δέ πάλιν, ὡς οὔτε βούλευσίς ἐστιν ἤγουν βουλή.
Περί βουλῆς ἤγουν βουλεύσεως. Τήν βουλήν ἤγουν βούλευσιν εἶναί φασιν ὄρεξιν ζητητικήν περί τι τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν
πρακτῶν γινομένην. Προαιρετόν δέ, τό ἐκ τῆς βουλῆς κριθέν. ∆ῆλον οὖν ἐντεῦθεν, ὡς ἡ μέν βούλευσις, ἐπί τοῖς ἔτι ζητουμένοις ἐστίν· ἡ δέ προαίρεσις, ἐπί τοῖς ἤδη προκεκριμένοις. Καί δῆλον, οὐκ ἐκ μόνου τοῦ ὁρισμοῦ, ἀλλά καί τῆς ἐτυμολογίας. Προαιρετόν γάρ ἐστι τό ἕτερον πρό ἑτέρου αἱρετόν. Οὐδείς δέ προκρίνει τι, μή βουλευσάμενος· οὐδέ αἱρεῖται μή κρίνας. Οὐκ ἔστιν οὖν βουλή, τουτέστι βούλευσις, ἡ προαίρεσις.
Περί προαιρέσεως. Προαίρεσιν εἶναι φασιν ὄρεξιν βουλευτικήν ἐφ᾿ ἡμῖν πρακτῶν. Μικτόν γάρ τι, καί
πολλοῖς σύγκρατον ἡ προαίρεσις· ἐξ ὀρέξεως καί βουλῆς συγκειμένη καί κρίσεως.