486

διά το καί ὑπέρ ταύτην εἶναι τήν ἐκ τοῦ Πατρός καί ἅμα τῷ Πατρί καί ἐν τῷ Πατρί ἄφραστον καί ἀπερινόητον ὕπαρξιν τοῦ Μονογενοῦς.

Ἐκ τοῦ β´ περί Υἱοῦ λόγου, εἰς τό· " Θεός δέ λέγοιτο ἄν οὐ τοῦ Λόγου, τοῦ ὁρωμένου δέ. Πῶς γάρ εἴη τοῦ κυρίως Θεοῦ Θεός; ὥσπερ καί Πατήρ οὐ τοῦ ὁρωμένου, τοῦ Λόγου δέ. Καί γάρ ἦν διπλοῦς, ὥστε τό μέν κυρίως ἐπ᾿ ἀμφοῖν, τό δέ οὐ κυρίως· ἐναντίως δέ ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει. Ἡμῶν γάρ κυρίως Θεός ὁ Θεός, οὐ κυρίως δέ Πατήρ."

Τό μέν κυρίως ἐπ᾿ ἀμφοῖν θετέον, τοῦ, Πατήρ, καί τοῦ, Θεός, ὡς ἀμφοῖν ἐπί Χριστοῦ κυρίως λέγεσθαι δυναμένων διά τήν μίαν ὑπόστασιν. Χριστοῦ γάρ Πατήρ κυρίως ἐστίν ὁ Θεός, ὡς Υἱοῦ καί Θεοῦ Λόγου καί ἑνός τῆς ἁγίας Τριάδος ὑπάρχοντος καί μετά τήν σάρκωσιν, καί Θεοῦ τοῦ αὐτοῦ Χριστοῦ πάλιν κυρίως ἐστίν, ὡς ἀνθρώπου κατά ἀλήθειαν ὄντος διά τήν σάρκα, καί ἑνός τῶν ἀνθρώπων χρηματίζοντος· τά γάρ τῶν μερῶν τοῦ ἐξ αὐτῶν ὅλου κυρίως κατηγορεῖται, ὡς ἐπιδεχομένου πάντα κυρίως τά φυσικῶς προσόντα τοῖς μέρεσιν, ἐξ ὧν καί ὑφέστηκε. "Τό δέ οὐ κυρίως ὡσαύτως ἐπ᾿ ἀμφοῖν" ληπτέον, τοῦ, Θεός, καί τοῦ, Πατήρ ὡς ἀμφοῖν ἐπί Χριστοῦ κυρίως λεχθῆναι μή δυναμένων, διά τήν φυσικήν διαφοράν τῶν ἐξ ὧν καί ἐν αἷς συνέστηκε φύσεων. Τά γάρ τῷ κατά σύνθεσιν ὅλῳ προσόντα θατέρου τῶν ἑαυτοῦ μερῶν οὐδέποτε κυρίως κατηγορηθήσεται. " Ἐναντίως" δέ " ἤ ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει," τουτέστιν ἔμπαλιν καθώς ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει. Ἡνίκα γάρ τήν (1269) διαφοράν θεωρῶ τῶν φύσεων, καί τήν αὐτῶν κατ᾿ ἐπίνοιαν ποιοῦμαι διάκρισιν, οὐ δύναμαι τό ἐπ᾿ ἀμφοῖν κυρίως τιθέναι, τοῦ, Πατήρ, φημί καί τοῦ, Θεός. Οὐ γάρ κυρίως τοῦ Λόγου Θεός ἐστιν ὁ Πατήρ, οὐ δέ κυρίως Πατήρ τῆς σαρκός ἐστιν ὁ Θεός. " Ἐναντίως δέ," τουτέστιν ἔμπαλιν δέ, ἤ ἀντιστρόφως δέ, τοῦ τε "κυρίως" δηλονότι καί "οὐ κυρίως," ἐπί τε τῆς ἑνώσεως καί τῆς μίας ὑποστάσεως, ἐπί τε τῆς διαφορᾶς τῶν φύσεων καί τῆς κατ᾿ ἐπίνοιαν αὐτῶν διακρίσεως λαμβανομένων, ὡς τῆς μέν μίαν ὑποστάσεως κυρίως Θεόν καί Πατέρα λεγόμενον, ὡς ἑνός Χριστοῦ, τόν Θεόν ἐπιδεχομένης, κατά τήν ἀποδοθεῖσαν αἰτίαν, τῆς δέ κατ᾿ οὐσίαν διαφορᾶς τῶν φύσεων ἔμπαλιν τό μή κυρίως ἐπιδεχομένης, καθώς ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει. Ἡμῶν γάρ κυρίως μέν Θεός ὁ Θεός, ὥσπερ καί τῆς τοῦ Λόγου σαρκός, οὐ κυρίως δέ Πατήρ, ὥσπερ οὐδέ τῆς τοῦ Λόγου σαρκός. Ἐνηλλαγμένως οὖν τά τοῦ ὅλου τοῖς μέρεσι, καί τῷ ὅλῳ τά τῶν οἰκείων μερῶν ἐκφωτητέον, καί ἔσται ῥᾳδία καί σαφή ἡ τοῦ προκειμένου κατάληψις. Καί ἵνα σαφέστερον γένηται τό λεγόμενον, ἡνίκα μέν ὡς ὑπόσταστις ὁ Χριστός θεωρεῖται, τό " κυρίως ἐπ᾿ ἀμφοῖν," τοῦ, Θεός, λέγω καί τοῦ, Πατήρ, θετέον, ἡνίκα δέ διά τήν ἀσύγχυτον ὕπαρξιν τῶν ἐν οἷς καί ἐξ ὧν ἐστιν αἱ τοῦ Χριστοῦ φύσεις θεωροῦνται, τό " ἔμπαλιν" θετέον, ὅπερ ἐστί τό μή κυρίως, καθώς ἐφ᾿ ἡμῶν ἔχει. Καί δηλοῖ τοῦτο σαφῶς λέγων ὁ διδάσκαλος διά τοῦ ἐπαγαγεῖν, " Καί τοῦτο ποιεῖ τοῖς αἱρετικοῖς τήν πλάνην, ἡ τῶν ὀνομάτων ἐπίζευξις, ἐπαλλατομένων τῶν ὀνομάτων διά τήν σύγκρασιν." Σημεῖον δέ, ἡνίκα αἱ φύσεις διίστανται ταῖς ἐπινοίαις, συνδιῄρηνται καί τά ὀνόματα. Τουτέστιν, ἕως ὑπόστασιν μίαν σκοπεῖς τόν Χριστόν, ἡ κατ᾿ ἐπαλλαγήν τῶν ὀνομάτων ἐπίζευξίς ἐστιν ἀδιαίρετος, ἐπειδάν δέ ταῖς ἐπινοίαις διαστήσης τάς συμπλούσας τήν μίαν ὑπόστασιν τοῦ Χριστοῦ φύσεις, συνδιεῖλε ταῖς φύσεσι καί τά ὀνόματα· ἤ πάλιν, ἐπείπερ τήν φύσιν διπλοῦς ὁ Χριστός, ἄμφω κατηγορεῖται αὐτοῦ, τό Θεός καί Πατήρ, κυρίως μέν ἡνίκα συνεκφωνεῖται καταλλήλως ταῖς φύσεσι τά ὀνόματα, οὐ κυρίως δέ ὅταν ἡ κατά φύσιν ἑκατέρου τῶν ἐξ ὧν ἐν οἷς τε καί ἅπερ ἐστί θατέρῳ διά τήν μίαν ὑπόστασιν ἐπηλλαγμένως ἀντιδίδοται κτῆσις. Ὅπερ ποιεῖν μή γινώσκοντες, ἤ