254

αὐτόν· καί τῶν λοιπῶν ζώων φυσικῶς ἀποδιώρισται, μηδεμίαν πρός αὐτά σχετικῆς δυνάμεως τήν οἱανοῦν ἔμφασιν ἔχων.

ΚΕΦΑΛ. Ζ´.

Πῶς ὁ κόσμος ἄνθρωπος λέγεται· καί ποίῳ τρόπῳ καί ὁ ἄνθρωπος, κόσμος. Κατά ταύτην δέ πάλιν εὐμιμήτως τήν εἰκόνα, καί τόν κόσμον ὅλον τόν ἐξ ὁρατῶν

καί ἀοράτων συνιστάμενον, (685) ἄνθρωπον ὑπέβαλλεν εἶναι· καί κόσμον αὖθις, τόν ἐκ ψυχῆς καί σώματος ἄνθρωπον· ψυχῆς γάρ λόγον ἐπέχειν ἔλεγε, τά νοητά· ὥσπερ καί ἡ ψυχή, τῶν νοητῶν· καί σώματος τύπον ἐπέχειν τά αἰσθητά· ὥσπερ καί τῶν αἰσθητῶν τό σῶμα. Καί ψυχήν μέν εἶναι τῶν αἰσθητῶν, τά νοητά, σῶμα δέ τῶν νοητῶν, τά αἰσθητά. Καί ὡς ψυχήν ἑνοῦσαν σώματι, τῷ αἰσθητῷ κόσμῳ τόν νοητόν εἶναι· καί τῷ νοητῷ τόν αἰσθητόν, ὡς σῶμα τῇ ψυχῇ συγκροτούμενον· καί ἕνα ἐξ ἀμφοῖν εἶναι κόσμον, ὥσπερ καί ἐκ ψυχῆς καί σώματος ἄνθρωπον ἕνα, μηδ' ἑτέρου τούτων, τῶν ἀλλήλοις καθ' ἕνωσιν συμπεφυκότων, θάτερον ἀρνουμένου καί ἀποπέμποντος, διά τόν τοῦ συνδήσαντος νόμον· καθ᾿ ὅν τῆς ἑνοποιοῦ δυνάμεως ὀ λόγος ἐνέσπαρται, μή συγχωρῶν τήν καθ᾿ ὑπόστασιν ἐπί τῇ ἑνώσει ταυτότητα τούτων ἀγνοηθῆναι, διά τήν φυσικήν ἑτερότητα· μηδ᾿ εἶναι δυνατωτέραν πρός διάστασίν τε καί μερισμόν τήν ἕκαστον τούτων ἑαυτῷ περιγράφουσαν ἰδιότητα, τῆς μυστικῶς καθ᾿ ἕνωσιν αὐτοῖς ἐντεθείσης φιλικῆς συγγενείας, ἀποφανθῆναι· καθ᾿ ἥν, ὁ καθ᾿ ὅλου καί εἷς τρόπος τῆς ἐν ὅλοις ἀφανοῦς καί ἀγνώστου παρουσίας τῆς τῶν ὄντων συνεκτικῆς αἰτίας ποικίλως πᾶσιν ἐνυπάρχων, καί καθ᾿ ἑαυτά καί ἐν ἀλλήλοις τά ὅλα συνίστησιν ἄφυρτα καί ἀδιαίρετα· καί ἀλλήλων μᾶλλον, ἤ ἑαυτῶν κατά τήν ἑνοποιόν σχέσιν, ὄντα, παρίστησι· μέχρις οὗ λῦσαι παραστῇ τῷ συνδήσαντι, μείζοντος ἕνεκα καί μυστικωτέρας οἰκονομίας, κατά τόν καιρόν τῆς ἐλπιζομένης καθολικῆς συντελείας· καθ᾿ ἥν καί ὁ κόσμος, ὡς ἄνθρωπος, τῶν φαινομένων τεθνήξεται, καί παλιν ἀναστήσεται νέος ἐκ γεγηρακότος, κατά τήν παραυτίκα, προσδοκωμένην ἀνάστασιν· ἡνίκα καί ὁ καθ᾿ ἡμᾶς ἄνθρωπος, ὡς μέρος τῷ ὅλῳ, καί μικρός τῷ μεγάλῳ, συναναστήσεται κόσμῳ, τήν πρός τό μηκέτι δύνασθαι φθείρεσθαι κομισάμενος δύναμιν· ὅταν ἐμφερῆ τῇ τε ψυχῇ τό σῶμα, καί τοῖς νοητοῖς τά αἰσθητά, κατ᾿ εὐπρέπειαν καί δόξαν γενήσεται, μιᾶς ὅλοις κατ᾿ ἐναργῆ τε καί ἐνεργόν παρουσίαν, ἀναλόγως ἑκάστῳ θείας ἐπιφαινομένης δυνάμεως, καί δι᾿ ἑαυτῆς τόν τῆς ἑνώσεως ἄλυτον εἰς τούς ἀπείρους αἰῶνας συντηρούσης δεσμόν.

Εἴ τις οὖν βούλεται καί βίον καί λόγον θεοφιλῆ καί θεάρεστον ἔχειν, τῶν τριῶν τούτων ἀνθρώπων· τοῦ κόσμου τέ φημι, καί τῆς ἁγίας Γραφῆς, καί τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς, τά κρείττω περί πολλοῦ ποιείτω καί τιμιώτερα. Ψυχῆς μέν, ὅση δύναμις ἐπιμελείσθω τῆς ἀθανάτου καί θείας καί θεοποιηθησομένης, ἐξ ἀρετῶν· καί σαρκός καταφρονείτω τῆς ὑποκειμένης φθορᾷ καί θανάτῳ, καί τό τῆς ψυχῆς ἀμελούμενον ῥυπῶσαι (688) δυναμένης ἀξίωμα. Φθαρτόν γάρ σῶμα, φησί, βαρύνει ψυχήν, καί βρίθει τό γεῶδες σκῆνος νοῦν πολυφρόντιδα. Καί πάλιν, Ἡ σάρξ ἐπιθυμεῖ κατά τοῦ πνεύματος· τό δέ πνεῦμα, κατά τῆς σαρκός. Καί αὖθις, Ὁ σπείρων εἰς τήν σάρκα ἑαυτοῦ, ἐκ τῆς σαρκός θερίσει φθοράν. Πρός δέ τάς ἀσωμάτους καί νοεράς δυνάμεις κατά νοῦν διά νοήσεως κινησάτω τήν ἄμιλλαν, ἀφείς τά παρόντα καί βλεπόμενα· Τά γάρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, φησί· τά δέ μή βλεπόμενα, αἰώνια· εἷς διά τό πλῆθος τῆς κατ᾿ εἰρήνην ἕξεως ὁ Θεός ἐναναπαύεται. Καί πρός τό Πνεῦμα τό ἅγιον, δι᾿ ἔμφρονος μελέτης τῆς ἁγίας γραφῆς,