160
καρπούς τάς ἀρετάς. Οἷον, φρόνησιν γνωστικήν, κατά τε τῆς ἀγνοίας, καί τῆς δεισιδαιμονίας· ἀνδρείαν, κατά τε τῆς δειλίας, καί τῆς προπετοῦς θρασύτητος· σωφροσύνην, κατά τῆς ἀκολασίας καί τῆς ἠλιθιότητος· δικαιοσύνην κατά τῆς ἀδικίας· λέγω δέ κατά τῆς πλεονεξίας καί μειονεξίας· ταπεινοφροσύνην, κατά τῆς ὑπερηφανίας ὁπλίζοντες· συγκατάβσιν, κατά τῆς ἐπάρσεως προφέροντες· μετριότητα κατά τῆς οἰήσεως· μακροθυμίαν κατά τῆς ὀλιγοψυχίας· ἡμερότητός τε αὖ πρός πάντας, καί πραότητος, καί τῆς πρός τούς δεομένους ἱλαρᾶς μεταδόσεως ἀντεχόμενοι· φιλοξενίας τε καί φιλαδελφίας, καί φιλανθρωπίας φιλοπόνως φροντίζοντες· εἰρήνην τε καί ἀγάπην μεταδιώκοντες· ἐν ᾗ, καθάπερ τινί πυθμένι τῶν καλῶν, συνάγεταί τε καί φυλάττεται πάντα τά τοῖς ἀνθρώποις δεδωρημένα θεόθεν ἀγαθά.
Ταῦτα, δέσποτα μου εὐλογημένε, πᾶς ἐρῶν τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας, καί φεύγειν σπεύδων τῶν ἠπειλημένων τοῖς ἁμαρτάνουσιν αἰωνίων κολάσεων τήν πεῖραν κατά δύναμιν πάντως ποιεῖν τε καί φυλάττειν ἐπιτηδεύει· τῆς τῶν τοιούτων ἔχων φυλακῆς ἀρωγόν, τοῦ τε θανάτου, καί τῆς κατ᾿ αὐτόν (424) ἀδηλίας, τήν ἄληστον μνήμην· τῆς τε μετά τήν ἔξοδον τῆς ψυχῆς ἐρημώσεως, μηδέν ἄλλο συνεπαγομένης ἑαυτῇ, πλήν τῆς ἐπί τοῖς αὐτῇ κακῶς πεπραγμένοις ἐστιγμένης συνειδήσεως· καί τῆς πρός αὐτήν κατά τόν ἀέρα τοῦτον γενησομένης τῶν πονηρῶν πνευμάτων φοβερᾶς ἐρεύνης τήν ἔννοιαν· τῆς ἐν τῷ ᾅδῃ νῦν πικρᾶς καί ἀφεγγοῦς τῶν ψυχῶν κατακλείσεως τήν ἐνθύμησιν· τῆς ἐπί τοῦ δικαίου Κριτοῦ καί τῶν οὐρανίων ∆υνάμεων ἐπί τῇ φανερώσει τῶν κρυπτῶν αἰσχύνης τήν προσδοκίαν, τῆς πασῶν βαρυτέρας τῶν ἠπειλημένων τοῖς ἁμαρτάνουσι κολάσεων. Ταῦτα, καί τούτων πλείονα, καί ἤδη κατά δύναμιν γέγραφα, καί γράφων οὐ παύσομαι, καθ᾿ ὅσον οἷός τε εἰμι, τόν ἐμόν ἠγαπημένον δεσπότην πόθον ἔχων, τῶν τοιούτων λόγων ἐκβιβαστήν.
Ἀλλά νήψωμεν, καί γρηγορήσωμεν περί τήν ἑαυτῶν φυλακήν, εὐλογημένε· μήπως πλέον κατακριθῶμεν, ὡς εἰκῆ καί μάτην τά θεῖα λέγοντες μόνον καί ἀκούοντες. Ἐπειδή καί ὑπέρ τούτων τῶν λόγων τῷ Θεῷ λόγον ὑφέξομεν ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως· ἐγώ τε ὁ τούτους λέγων, καί οἱ τούτων ἀκούοντες· ἐάν ἀργούς παντελῶς καί ἀκάρπους αὐτούς καταλείψωμεν· γένοιτο δέ μᾶλλον πάντας ἡμᾶς, πᾶσιν ἐπαγάλλεσθαι τοῖς τοῦ Θεοῦ λόγοις, καί τῶν ἐν αὐτοῖς θείων καί σωτηρίων θελημάτων ποιητάς ἀποφανθῆναι· εὐχαῖς καί πρεσβείαις τῆς πανενδόξου καί παναγίας ∆εσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, καί πάντων τῶν ἁγίων. Ἀμήν.
στ´. Τοῦ αὐτοῦ πρός τόν ἁγιώτατον καί μακαριώτατον ἀρχιεπίσκοπον Ἰωάννην, περί τοῦ , Ὅτι ἀσώματός ἐστιν ἡ ψυχή.
Τό τίμιον τῆς ὑμετέρας ἐπ᾿ ἀρετῇ τελειότητος δεξάμενος γράμμα, πάσης μεγαλοφυοῦς μετριοφροσύνης ὡραϊσμένον, ἠγάσθην τε ὁμοῦ καί ἐξέστην· πῶς τε ὁ αὐτός διανοούμενος ἐν ἀμφοτέροις, σαυτῷ καθέστηκας ὅμοιος· μήτε τῷ ὑψηλῷ ἀπρόσιτος, μήτε τῷ ταπεινῷ καταφρονούμενος. Ἕν γάρ ἀρετῆς εἶδος, σοφῶς σαυτῷ ἐξ ἀμφοῖν κερασάμενος, ἑκατέρῳ ποιεῖς παραδόξως ἐνθεωρεῖσθαι τό ἕτερον· (425) τῷ ταπεινῷ μέν, τό ὑψηλόν· τῷ ὑψηλῷ δέ τό ἔμπαλιν, τήν ταπείνωσιν. ∆ιό δή, δοῦλε Θεοῦ, ἀπαραιτήτως σου δέχομαι τό ἐπίταγμα, φυσικώτερον ἀποδεῖξαι κελεῦον, Γραφικῆς καί Πατρικῆς μαρτυρίας χωρίς, εἰ ἔστι κτίσμα ἀσώματον ἡ ψυχή. Ταῖς ὑμετέραις πάλιν θαῤῥῶν τῆς διδασκαλίας ψεκάσιν, εἷς μέ διαφόρως ἀγνοίᾳ φρυγόμενον ἐδρόσισας.