252

δηλωτικῶν μέν τῆς κατά ψυχήν θείας δεκάδος, περιεκτικῶν μέν τῆς ἄλλης τῶν ἐντολῶν μακαρίας δεκάδος. ∆εκάς γάρ δυνάμει ἐστίν ἡ τετράς, ἀπό τῆς μονάδος εἰρμῷ κατά πρόοδον συντιθεμένη. Καί πάλιν μονάς ἡ αὐτή, κατά σύνοδον τό ἀγαθόν μοναδικῶς περιέχουσα, καί τό ἁπλοῦν καί ἀμερές τῆς θείας ἐνεργείας, ἐφ᾿ ἑαυτῆς ἀτμήτως μεμερισμένον δεικνύουσα· αἷς, τό μέν οἰκεῖον εὐτόνως ἀπερεγχείρητον ἡ ψυχή διετήρησεν· τό δέ ἀλλότριον ἀνδρικῶς ὡς πονηρόν ἀπεῤῥάπισεν· ὡς νοῦν εὔλογον ἔχουσα, καί σοφίαν ἔμφρονα, καί θεωρίαν ἔμπρακτον, καί γνῶσιν ἐνάρετον, καί τήν ἐπ᾿ αὐταῖς ἄληστον γνῶσιν, πιστοτάτην ὁμοῦ καί ἀμετάπτωτον· καί ὡς τοῖς αἰτίοις τά αἰτιατά, καί ταῖς δυνάμεσι τάς ἐνεργείας σωφρόνως συνημμένας, Θεῷ προσκομίσασα· καί ἀντιλαβοῦσα τούτων τήν ποιητικήν τῆς ἁπλότητος θέωσιν.

Ἐνέργεια γάρ ἐστι καί φανέρωσις· τοῦ μέν νοῦ, ὁ λόγος, ὡς αἰτίας αἰτιατόν· καί τῆς σοφίας ἡ φρόνησις, καί τῆς θεωρίας ἡ πρᾶξις, καί τῆς γνώσεως ἡ ἀρετή, καί τῆς ἀλήστου γνώσεως ἡ πίστις· ἐξ ὧν ἡ ἐνδιάθετος πρός τε τήν ἀλήθειαν καί τό ἀγαθόν, φημί δέ τόν Θεόν, σχέσις δημιουργεῖται· ἥν ἔφασκεν εἶναι θείαν ἐπιστήμην, καί γνῶσιν ἄπταιστον, καί ἀγάπην καί εἰρήνην, ἐν αἷς καί δι᾿ ὧν ἡ θέωσις· τήν μέν [ἐπιστήμην] ὡς συμπλήρωσιν πάσης τῆς ἐφικτῆς ἀνθρώποις περί Θεοῦ καί τῶν θείων γνώσεως, καί τῶν ἀρετῶν περιοχήν ἄπταιστον· τήν δέ [γνώμην], ὡς ἐπιβᾶσαν γνησίως τῇ ἀληθείᾳ, καί πεῖραν τοῦ θείου διαρκῆ παρεχομένην· τήν δέ [ἀγάπην] ὡς ὅλης τοῦ Θεοῦ κατά διάθεσιν, ὅλην μετέχουσαν τῆς τερπνότητος· τήν δέ [εἰρήνην], ὡς τά αὐτά τῷ Θεῷ πάσχουσαν, καί πάσχειν τούς κατ᾿ αὐτήν ἀξιωθέντας γενέσθαι παρασκευάζουσαν. Εἰ γάρ τό θεῖον παντελῶς ἀκίνητον, ὡς τό διοχλοῦν καθ᾿ ὅτιοῦν οὐκ ἔχον. (Τί γάρ καί τό φθάνον ἐστί τήν ἐκείνου περιωπήν;) ἡ δέ εἰρήνη, σταθερότητς ἐστίν ἀκλόνητός τε καί ἀκίνητος· πρός δέ, καί ἀνενόχλητος εὐφροσύνη· ἆρα τά θεῖα οὐ πάσχει καί πᾶσα ψυχή, ἡ τήν θείαν καταξιωθεῖσα κομίσασθαι εἰρήνην; ὡς μή μόνον κακίας καί ἀγνωσίας, ψεύδους τε καί πονηρίας, τῶν τῇ ἀρετῇ καί γνώσει, τῇ τε ἀληθείᾳ καί τῷ ἀγαθῷ ἀντικειμένων κακιῶν, αἵ ταῖς παρά φύσιν τῆς ψυχῆς κινήσεσι παρυφίστανται· ἀλλ᾿ ἤδη καί ἀρετῆς αὐτῆς γνώσεως, ἀληθείας τε αὖ καί ἀγαθότητος τῶν ἡμῖν διεγνωσμένων τούς ὅρους, εἰ θέμις εἰπεῖν, ὑπερβᾶσα, καί τῇ ὑπεραληθεστάτῃ καί ὑπεραγάθῳ κοίτῃ τοῦ θεοῦ, κατά τήν ἀψευδεστάτην αὐτοῦ ἐπαγγελίαν, ἀῤῥήτως τε καί ἀγνώστως ἑαυτήν κατευνάσασα· ὡς μηδέν τῶν διοχλεῖν αὐτῇ πεφυκότων λοιπόν ἔχουσα φθάνον αὐτῆς τήν ἐν θεῷ κρυφιότητα· καθ᾿ ἥν μακαρίαν καί (681) παναγίαν κοίτην, τό φρικτόν ἐκεῖνο τῆς ὑπέρ νοῦν καί λόγον ἑνότητος μυστήριον ἐπιτελεῖται· δι᾿ οὗ μία σάρξ καί ἔν πνεῦμα, ὅ τε θεός πρός τήν Ἐκκλησίαν, τήν ψυχήν, καί ἡ ψυχή πρός τόν Θεόν γενήσεται· ὦ πῶς σε, Χριστέ, θαυμάσω τῆς ἀγαθότητος, οὐ γάρ ἀνυμνῆσαι φάναι τολμήσω, ὁ μήτε πρός τό θαυμάζειν ἀξίως ἀρκοῦσαν ἔχων τήν δύναμιν· Ἔσονται γάρ οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν· τό δέ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν· ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν, φησίν ὁ θεῖος Ἀπόστολος. Καί πάλιν· ὁ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ, ἕν πνεῦμά ἐστι.

Οὕτω γοῦν ἑνοειδῆ γενομένην ψυχήν, καί πρός ἑαυτήν καί τόν Θεόν συναχθεῖσαν, οὐκ ἔσται ὁ εἰς πολλά κατ᾿ ἐπίνοιαν αὐτήν ἔτι διαιρῶν λόγος, τῷ πρώτῳ καί μόνῳ καί ἑνί Λόγῳ τε καί Θεῷ κατεστεμμένην τήν κεφαλήν· ἐν ᾧ κατά μίαν ἀπερινόητον ἁπλότητα πάντες οἱ τῶν ὄντων λόγοι ἑνοειδῶς καί εἰσί καί ὑφεστήκασιν, ὡς δημιουργῷ τῶν ὄντων καί ποιητῇ· ᾧ ἐνατενίζουσα, οὐκ ἐκτός αὐτῆς ὄντι, ἀλλ' ἐν ὅλῃ ὅλῳ, κατά ἁπλῆν προσβολήν εἴσεται καί αὐτή τούς τῶν ὄντων λόγους καί τάς αἰτίας, δι᾿ οὕς τυχόν πρίν νυμφευθῆναι τῷ Λόγῳ καί Θεῷ ταῖς διαιρετικαῖς ὑπήγετο μεθόδοις· σωστικῶς τε