445

ἡ ἐν πᾶσιν ἀκρότης καί ἡ γνησία πρός τήν σάρκα καί τήν ὕλην ἀποδιάθεσις, καί ὅτι μή καθ᾿ ἡμᾶς καί αὐτοί ἤ τήν κτίσιν ἤ τήν ἁγίαν Γραφήν ὑλικῶς τε καί χαμερπῶς ἐθεώρουν, αἰσθήσει μόνον καί ἐπιφανείαις καί σχήμασι πρός ἀνάληψιν τῆς μακαρίας γνώσεως τοῦ Θεοῦ, γράμμασί τε καί συλλαβαῖς χρώμενοι, ἐξ ὧν τό πταίειν ἔστι περί τήν κρίσιν τῆς ἀληθείας καί σφάλλεσθαι, ἀλλά νῷ μόνῳ καθαρωτάτῳ καί πάσης ὑλικῆς ἀπηλλαγμένῳ ἀχλύος. Εἴπερ οὖν εὐσεβῶς κρίνειν βουλόμεθα τούς τῶν αἰσθητῶν νοητῶς διασκοποῦντες λόγους, εἰς τήν περί θεοῦ καί τῶν θείων αὐτούς ἄπταιστον γνῶσιν ὀρθῶς δι' εὐθείας τρίβου βαίνοντας κατίδοιμεν.

Θεωρία εἰς τήν Μεταμόρφωσιν πλατυτέρα. Εἴρηται τοίνυν ἀνωτέρω ὅτι διά μέν τῆς γενομένης ἐπί τοῦ ὄρους τοῦ προσώπου τοῦ

Κυρίου φωτοειδοῦς λαμπρότητος πρός τήν πᾶσι καθόλου τοῖς οὖσιν ἄληπτον τοῦ Θεοῦ μυστικῶς οἱ τρισμακάριοι ἀπόστολοι κατά τό ἄῤῥητόν τε καί ἄγνωστον ἐχειραγωγοῦντο δύναμίν τε καί δόξαν, τῆς ἀφανοῦς κρυφιότητος τό φανέν αὐτοῖς πρός τήν αἴσθησιν φῶς σύμβολον εἶναι μανθάνοντες. Ὡς γάρ ἐνταῦθα τοῦ γενομένου φωτός τήν τῶν ὀφθαλμῶν νικᾷ ἐνέργειαν ἡ ἀκτίς, ἀχώρητος αὐτοῖς διαμένουσα, οὕτω κἀκεῖ Θεός πᾶσαν νοός δύναμιν ὑπερβαίνει καί ἐνέργειαν, οὐδ᾿ ὅλως ἐν τῷ νοεῖσθαι τῷ νοεῖν πειρωμένῳ τόν οἱονοῦν τύπον ἀφείς. ∆ιά δέ τῶν λευκῶν ἱματίων τήν τε ἐν τοῖς κτίσμασιν ἀναλόγως τοῖς καθ᾿ οὕς γεγένηνται λόγοις μεγαλουργίαν καί τήν ἐν τοῖς ῥήμασι τῆς ἁγίας Γραφῆς κατά τό νοούμενον μυσταγωγίαν ἐν ταὐτῷ καί ἅμα θεοπρεπῶς ἐδιδάσκοντο, οἷα τῇ ἐπιγνώσει τοῦ Θεοῦ συναναφαινομένης τῆς τε γραφικῆς κατά τό πνεῦμα δυνάμεως καί τῆς ἐν τοῖς κτίσμασι κατ᾿ αὐτό σοφίας καί γνώσεως, δι᾿ ὧν πάλιν αὐτός ἀναλόγως ἐκφαίνεται. ∆ιά δέ Μωϋσέως καί Ἠλίου τῶν ἑκατέρωθεν αὐτῷ συνόντων (τοῦτο γάρ εἰς τήν ἐξέτασιν τῆς θεωρίας λείπεται), πολλούς κατά πολλάς ἐπινοίας, ὧν τύποι προεβέβληντο μυστηρίων δι᾿ ἀληθοῦς θεωρίας γνωστικούς ὑπεδέχοντο τρόπους.

(1161) Θεωρία εἰς τόν Μωϋσῆν καί τόν Ἠλίαν. Α´. Καί πρῶτον μέν τήν περί τοῦ δεῖν πάντως συνεῖναι τῷ Λόγῳ καί Θεῷ τόν τε

νομικόν καί τόν προφητικόν λόγον διά Μωϋσέως καί Ἠλίου εὐσεβεστάτην ἐλάμβανον ἔννοιαν, ὡς ἐξ αὐτοῦ καί περί αὐτοῦ καί ὄντας καί ἀπαγγέλοντας, καί περί αὐτόν ἱδρυμένους.

Β´. Εἶτα σοφίαν καί χρηστότητα συνοῦσαν αὐτῷ διά τῶν αὐτῶν ἐπαιδεύοντο, τήν μέν ὅτι κατ᾿ αὐτήν διαγορευτικός ἐστι τῶν ποιητέων ὁ λόγος, καί ἀπαγορευτικός τῶν οὐ ποιητέων, ἧς τύπος ὑπῆρχε Μωϋσῆς (σοφίας γάρ τήν τῆς νομοθεσίας εἶναι πιστεύομεν χάριν), τήν δέ ὅτι κατ᾿ αὐτήν προτρεπτικός ἐστι καί ἐπιστρεπτικός πρός τήν θείαν ζωήν τῶν αὐτῆς ἀπολισθησάντων, ἧς τύπος ὑπῆρχεν Ἠλίας, δι᾿ ἑαυτοῦ ὅλον τό προφητικόν δηλῶν χάρισμα. Χρηστότητος γάρ θείας ἴδιον γνώρισμα, τῶν πεπλανημένων ἡ μετά φιλανθρωπίας ἐπιστροφή, ἧς κήρυκας τούς προφήτας γινώσκομεν.

Γ´. Ἤ γνῶσιν καί παιδείαν, τήν μέν ὅτι καλοῦ τε καί κακοῦ τῆς εἰδήσεως τοῖς ἀνθρώποις ὑπάρχει παρεκτικός. ∆έδωκα γάρ, φησί, πρό προσώπου σου τήν ζωήν καί τόν θάνατον, ἐφ᾿ ᾧ τήν μέν ἑλεῖν αἱρεῖσθαι, τόν δέ φυγεῖν, καί μή ὡς καλῷ περιπεσεῖν ἐξ ἀγνοίας τῷ χείρονι, ὅπερ Μωϋσῆς πεπραχώς ἀνηγόρευται, προτυπῶν ἐν ἑαυτῷ τῆς