69

παραχρῆμα ἡ λέπρα." Καί αὖθις ὁ αὐτός ἐν τῷ αὐτῷ λόγῳ· "Πάλιν τούς ἐν πολλοῖς χιλιάσι κατά τήν ἔρημον αὐτῷ προσεδρεύοντας, ἀπολῦσαι μέν νήστεις οὐ θέλει· ταῖς χερσί δέ διακλᾷ τούσς ἄρτους. Ὁρᾷς πῶς δι᾿ ἀμφοτέρων συμπαρομαρτοῦσα ἡ θεότης δημοσιεύεται, τῷ τε ἐνεργοῦντι σώματι, καί τῇ ὁρμῇ τοῦ ἐν τῇ ψυχῇ γινομένου θελήματος;" Ἐν δέ τοῖς κατ᾿ Εὐνομίου τοῦ δυσσεβοῦς πονηθεῖσι δευτέρου λόγου· "Πῶς ὁ Κύριος τόν κόσμον ἑαυτῶ καταλλάσσων, ἐπεμέριζε ψυχῇ τε καί σώματι τήν παρ᾿ αὐτοῦ γενομένην τοῖς ἀνθρώποις εὐεργεσίαν, θέλων μέν διά τῆς ψυχῆς, ἁπτόμενος δέ διά τοῦ σώματος;" Καί αὖθις ὁ αὐτός ἐν τοῖς κατά Ἀπολιναρίου φησίν· " Ἐπειδή τοίνυν ἄλλο τό ἀνθρώπινον θέλημα, καί τό θεῖον ἄλλο, φθέγγεται μέν ὡς ἐκ τοῦ ἀνθρώπου τό τῇ ἀσθενείᾳ τῆς φύσεως πρόσφορον, ὁ τά ἡμέτερα πάθη οἰκειωσάμενος· ἐπάγει δέ τήν δευτέραν φωνήν, τό ὑψηλόν τε καί θεοπρεπές βούλημα κυρωθῆναι παρά τό ἀνθρώπινον ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου σωτηρίας θέλων. Ὁ γάρ εἰπών· μή τό ἐμόν, τό ἀνθρώπινον τῷ λόγῳ ἐσήμανε· προσθείς δέ, Τό σόν, ἔδειξε τό συναφές τῆς ἑαυτοῦ πρός τόν Πατέρα Θεότητος, ἧς οὐδεμία θελήματός ἐστι διαφορά, διά τήν κοινωνίαν τῆς φύσεως." Ὁ δέ τόν τῆς βασιλίδος καταφαιδρύνας θρόνον Ἰωάννης ὁ θεῖος, ἐν τῷ ἐπιγεγραμμένῳ λόγῳ, Πρός τούς ἀπολειφθέντας τῆς συνάξεως, καί τό ὁμοούσιον εἶναι τόν Υἱόν τῷ Πατρί (164) ἀπόδειξις, οὗ ἀρχή, Πάλιν Ἱπποδρομίαι, καί πάλιν ὁ σύλλογος ἡμῖν ἐλάττων γέγονεν· " Ὁρᾷς πῶς καί τήν προτέραν αὐτοῦ ἡλικίαν προανεφώνησεν; ἐρώτησον τοίνυν τό αἱρετικόν, Θεός δειλιᾷ καί ἀναδύεται; καί ὀκνεῖ καί λυπεῖται; κἄν εἴπῃ, ὅτι Ναί, ἀπόστηθι λοιπόν, καί στῆσον αὐτόν κάτω μετά τοῦ διαβόλου, μᾶλλον δέ κἀκείνου κατωτέρω, οὐδέ γάρ ἐκεῖνος τολμήσει τοῦτο εἰπεῖν. Ἐάν δέ εἴπῃ, ὅτι Οὐδέν τούτων ἄξιον Θεοῦ· εἰπέ, ὅτι Οὐκοῦν οὐδέ εὔχεται Θεός. Χωρίς γάρ τούτων, καί ἕτερον ἄτοπόν ἐστ᾿ ἄν τοῦ Θεοῦ τά ῥήματα ᾖ. Οὐτε γάρ ἀγωνιᾷν μόνον ἐμφαίνει τά ῥήματα, ἀλλά δύο θελήματα, ἕν μέν Υἱοῦ, ἕν δέ Πατρός, ἐναντία ἀλλήλοις. Τό γάρ εἰπεῖν· Οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλ' ὡς σύ, τοῦτο ἐμφαίνοντός ἐστι. Τοῦτο δέ οὐδέ ἐκεῖνοί ποτε συνεχώρησαν· ἀλλ' ἡμῶν ἀεί λεγόντων τό, Ἐγώ καί ὁ Πατήρ ἕν ἐσμέν, ἐπί τῆς δυνάμεως, ἐκεῖνοι ἐπί τῆς θελήσεως εἰρῆσθαι τοῦτό φασι, λέγοντες, Πατρός καί Υἱοῦ μίαν εἶναι βούλησιν. Εἰ τοίνυν Πατρός καί Υἱοῦ μία βούλησίς ἐστι, πῶς φησιν ἐνταῦθα· Πλήν οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλ' ὡς σύ; Ἄν μέν γάρ ἐπί τῆς θεότητος τό εἰρημένον ᾖ τοῦτο, ἐναντιολογία τις γίνεται, καί πολλά ἄτοπα ἐκ τούτου τίκτεται. Ἄν δέ ἐπί τῆς σαρκός, ἔχει λόγον τά εἰρημένα, καί οὐδέν γένοιτ᾿ ἄν ἔγκλημα. Οὐ γάρ τό μή θέλειν ἀποθανεῖν τήν σάρκα, κατάγνωσις. Φύσεως γάρ ἐστι τοῦτο. Αὐτός γάρ τά τῆς φύσεως ἅπαντα χωρίς ἁμαρτίας ἐπιδείκνυται, καί μετά πολλῶν τῆς περιουσίας, ὥστε τά τῶν αἱρετικῶν ἐμφράξαι στόματα. Ὅταν οὖν λέγῃ, Εἰ δυνατόν, παρελθέτω ἀπ' ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο, καί, Οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλά ὡς σύ, οὐδέν ἕτερον δείκνυσιν, ἀλλ᾿ ἤ ὅτι σάρκα ἀληθῶς περιβέβληται φοβουμένην θάνατον. Τό γάρ φοβεῖσθαι θάνατον, καί ἀναδύεσθαι καί ἀγωνιᾷν, ἐκείνης ἐστί. Νῦν μέν οὖν αὐτήν ἐρήμην ἀφίησι, καί γυμνήν τῆς οἰκείας ἐνεργείας, ἵνα αὐτῆς δείξας τήν ἀσθένειαν, πιστώσηται αὐτῆς καί τήν φύσιν· νῦν δέ αὐτήν ἀποκρύπτει, ἵνα μάθῃς ὅτι οὐ ψιλός ἄνθρωπος ἦν. Ὥσπερ γάρ εἰ διά παντός τά ἀνθρώπινα ἐδείκνυτο, τοῦτο ἄν ἐνομίσθη· οὕτως εἰ διά παντός τά τῆς Θεότητος ἐπετέλει, ἠπιστήθη ἄν ὁ τῆς οἰκονομίας λόγος. ∆ιά τοῦτο καί ποικίλλει, καί ἀναμίγνυσι καί τά ῥήματα καί τά πράγματα, ἵνα μήτε τῇ Παύλου Σαμωσατέως, μήτε τῇ Μαρκίωνος καί Μανιχαίου νόσῳ καί μανίᾳ παράσχῃ πρόφασιν. ∆ιά τοῦτο καί προλέγει τό ἐσόμενον ὡς Θεός, καί ἀναδύεται πάλιν ὡς ἄνθρωπος." Τί δέ καί ὁ τῆς Ἀλεξανδρέων καθηγητής Κύριλλος ἐν τῷ εἰκοστῷ τετάρτῳ τοῦ Θησαυροῦ κεφαλαίῳ παιδεύει, σαφῶς